Kirish Mavzuning dolzarbligi

7-jadval
VCHD-1 korxonasining moddiy xarajatlarining sintetik hisobini buhgalteriya hisobida aks ettirish¹⁷

Xo‘jalik operatsiya mazmuni	Debet	Kredit	Summa, so‘m
Xom ashyo va materiallar	2013	1000	1432328231,15
Elektr-yenergiya	2013	6010	5419250

VCHD-1 korxonasi ma’lumotlaridan foydalangan holda quyidagicha hulosaga kelish mumkin, korxonaning mahsulot, ish (xizmat)lar tannarxiga kiritiladigan moddiy xarajatlar tarkibini 2013 hisob-kitoblar schyotida aks ettirish mumkin.

VCHD-1 korxonasida asosiy ishlab chiqarishga xizmat ko‘rsatadigan yordamchi ishlab chiqarish xarajatlarini xisobga olish uchun, yordamchi ishlab chiqarishning xar bir turi bo‘yicha alohida xisob yuritiladigan 2310-“yordamchi ishlab chiqarish” aktiv kalkulyatsiya schyoti hisoblanadi.
2310-“yordamchi ishlab chiqarish” schyotining debetida xisobot davri mobaynida maxsulot ishlab chiqarish, xizmatlar ko‘rsatish, yordamchi sexlar bo‘yicha ishlarni bajarish bilan bevosita, shuningdek yordamchi ishlab chiqarishga xizmat ko‘rsatish va boshqarish bilan bilvosita bog‘liq bo‘lgan xarajatlar jamlanadi.Mazkur schyotning krediti bo‘yicha yordamchi ishlab chiqarish xarajatlarining iste’molchilar o‘rtasida taqsimoti aks ettiriladi.
Yordamchi ishlab chiqarish maxsulotlari tannarhining xisobi va kalkulatsiyasi, aniq bir tarmoq uchun uning xususiyatlarini hisobga olgan holda belgilangan xarajatlar moddalarining nomenklaturasi bo‘yicha amalga oshiriladi.
Bunday xarajatlar moddalariga quyidagilarni kiritish mumkin:

• 
  qaytariladigan chiqitlar chegirilgan materiallar;
  
• 
  sotib olinadigan buyumlar va yarim tayyor maxsulotlar;
  
• 
  yoqilg‘i;
  
• 
  elektr quvvat;
  
• 
  ishlab chiqarishdagi ishchilarga ish xaqi;
  
• 
  ish xaqidan ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar.
  

Yordamchi ishlab chiqarish sexlari xarajatlarini xisobga olish bo‘yicha asosiy birlamchi xujjatlar quyidagilar: asboblar, moslamalar, modellar, press-shakllar, ehtiyot qismlar, idishlarni topshirganligi to‘g‘risida yuk xatlar; ta’mirlangan obyektlar bo‘yicha qabul qilish topshirish dalolatnomalari; avtomobillar ishlaganligini tasdiqlovchi yo‘l varaqlari; yordamchi sexlar xodimlariga ish xaqini xisoblash qaydnomalari; shuningdek turli xisob-kitoblar, ma’lumotnomalar va izohlar kiradi. Yordamchi ishlab chiqarishda kalkulyatsiya obyektlari bo‘lib tannarh xisoblanadigan maxsulotlar, ishlar va xizmatlarning turlari xisoblanadi.
VCHD-1 korxonasida yana mahsulot, ish (xizmat)lar tannarxiga kiritiladigan moddiy xarajatlarni hisobga olishda quyidagi 8-jadvaldagi hisob-kitoblar schyotlarida amalga oshiriladi.