Kitab Azərbaycanın kənd təsərrüfatının inkişafında və təşəkkül tapmasında misilsiz
IV Suvarma kimy əvi (tur və ya pikslə), əllə Avqust
Yüklə 7,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.7. Kartofun becərilməsi I. Faraş kartofun becərilməsi
- Herik şumu.
- Əkin materialı və onun hazırlanması.
- Bitkilərə qulluq edilməsi.
- II Kartofun yay əkini
- 2.8. Tərəvəz bitkilərinin becərilməsi texnologiyası
- Toxumun səpinə hazırlanması.
- Şitilin yetişdirilməsi.
- Kələmin əkini, becərilmə texnologiyası
- Ağbaş kələmin zonalar üzrə səpin və əkin müddətləri Əkin dövriyyəsi Lənkəran Astara Quba
- Səpin 15-20.II əkin
- Səpin 10-15.IX əkin 20.X-5.XI Səpin 15-20.IX əkin
- Pomidorun becərilməsi
|
27
IV Suvarma kimy əvi (tur və ya pikslə), əllə Avqust
28
Pambığın 1 yığımı (əllə və ya maşınla) S еntyabr- y еtişkənliyə gюrə 29
Yığılmış pambığın daşınması S еntyabr 30
D еfоlyasiya – pambığın yarpaqlarını tюkmək üçün çil əmə
S еntyabr
6
31 Pambığın II yığımı Оktyabr
32
Ya ğılmış pambığın daşınması Оktyabr
33
Pambığın III yığımı Оktyabr
34
Yığılmış pambığın daşınması Оktyabr
35
Pambıq kоllarının çıхarılması və tоplanaraq sah
ədən kənara daşınması N оyabr
ələrin miqdarı təsirеdici maddə hеsabı ilə vеrilib.
2.7. Kartofun becərilməsi I. Faraş kartofun becərilməsi Növbəti əkində yeri. Faraş kartofun əkin yeri alaqsız olmaqla, yumşaq dənəvər və rütubəti yaxşı saxlamalıdır. Belə torpaqlar yaxşı havalanır və kartof bitkisinin kök sistemi yaxşı inkişaf edir. Kar
tof bitkisi üçün ən yaxşı sələf bitkisi dənli- paxlalı bitkilər, bostan bitkiləri, qarğıdalı, şəkər çuğunduru, xiyar, soğan və s. hesab edilir. Kartofu badımcançiçəklilər fəsiləsindən olan bitkilərdən (pomidor, badımcan, bibər) sonra, həmçinin kalium duzu (silvinit) verilmiş sahələrdə əkmək olmaz, çünki bu zaman kar tof xəstəliklərə tez yoluxur, zəif inkişaf edir, silvinit verilmiş sahələrdə isə onun dadı pisləşir.
aylarında 27-30 sm dərinlikdə aparılır. Əkinqabağı becərmə. Erkən yazda, sahəyə çıxmaq mümkün olarkən torpağın 15-20 sm dərinliyində əkinqabağı becərilməsinə başlanır. Gilli torpaqlarda lazım gələrsə şumdan sonra diskiləmə, sonra isə malalama aparmaq lazımdır.
şəklində verilmə gübrələr daxildir. Torpağın fiziki xassələrinin yaxşılaşmasında peyin xüsusi rol oynayır. Bu məqsədlə kartof əkiləcək sahələrin əsas şum altına hektara 40 ton hesabilə peyin verilməlidir. Bi tkilərin qida ilə təminatında mineral gübrələrin də rolu böyükdür. Fosfor gübrəsinin normasının 60 %-i kalium gübrəsinin isə 50 %-i şum altına verilməlidir. Əkinqabağı isə şum altına fosfor gübrəsinin qalmış 30 %-i ilə kalium gübrəsinin 50 %-i verilir. Qön çələmə fazasında fosfor gübrəsinin qalmış 10 %-i ilə azot gübrəsi yemləmə şəklində verilir. Faraş kartof istehsalında bölgələrdən asılı olaraq təsiredici maddə hesabilə hektara 60-100 kq azot, 100- 140 kq fosfor və 80-130 kq kalium gübrələri verilməlidir. Ərzaq istehsalında N:P:K nisbəti 1:1, 5:2 olmalıdır.
sortunun seçilməsindən daha çox toxumluq materialın (yumruların) sağlam olma sından asılıdır. Əkindən əvvəl toxumluq kartof üç fraksiyada çeşidlənməlidir: 40 qramadək; 40-80 qram və 80 qramdan ağır. Əkində yaxşı olar ki, 40-80 qramlıq yumrulardan istifadə edilsin. Toxumluq məqsədilə seçilmiş yumrular saxlama anbarına qoyulmaq üçün əvvəlcə 4-5 gün işıqda saxlanılmalıdır. Bu müddətdə yumr
uların üzərində olan artıq nəmlik buxarlanır, yumrular quruyur, qabığı kobudlaşır və onda solanin maddəsi toplanır. Faraş məhsul almaq üçün kartof yumruları mütləq cücərdilməlidir. Cücərdilmə zamanı temperaturun təsirindən yumrularda qida və boy maddələrinin oyanması başlayır. Nəticədə kartofun çıxışı cücərdilməyən yumrularla əkinə nisbətən 7-15 gün tez alınır. Bundan başqa qönçələmə və çiçəkləmə fazaları da nisbətən tezləşir ki, nəticədə faraş məhsul alınır.
2
Cücərdilmiş yumrulardan alınmış bitkilər ana yumrulardakı qida maddələrini tam mənimsəyərək güclü kök sistemi əmələ gətirir. Bu da öz növbəsində məhsuldarlığın artmasına səbəb olur. Bundan başqa cücərdilmiş yumrularla aparılan əkinlərdə fitoftora xəstəliyi meydana gəlməsi müddətinə kimi məhsulun çox hissəsi toplanmış olur. Yumrular bir neçə üsulla cücərdilir: işıq düşən yerlərdə günəş işığı altında, nəmlik olan mühitdə və həm də nəmlik olan mühitdə. Kartofu 12-15 0 C
alınır. Cücərdilmə əməliyyatı normal gedərsə, 25-45 günə yumrular üzərində qısa, yoğun, müxtəlif rəngli (sortlardan asılı olaraq) cücərtilər əmələ gəlir. İşıqda cücərmə müddəti sortlardan asılı olaraq dəyişir. Tezyetişən sortlar 25-30 gün, gecyetişən sortlar 40-45 gün cücərdilməyə qoyulmalıdır. Belə hesab edilir ki, cücərdilmə müddəti uzanarsa, məhsuldarlıq nisbətən artar. Cücərdilmə işi döşəmədə, qəfəslərdə (stellajlarda), xüsusi yeşiklərdə, yaxud müxtəlif yerlərində deşiklər açılmış polietilen örtükdən hazırlanmış torbalarda aparılır. Cücərdilmə işi döşəmədə aparıldıqda yumrular iki yumru qalınlığında düzülməli, 15-16 metr eninə zolaqlarla (zolaqlar arası məsafə 30-40 sm buraxılmaqla) olmalıdır. Hər bir kvadrat metrdə təqribən 50-60 kq toxumluq kartof yerləşdirilməlidir. Dah a effektli üsul yumruların parnikdə əkilməsi üsuludur. Bu məqsədlə yumrular işıqda cücərdilib parnikdə əkilir və üzərinə 2-3 sm qalınlığında yaxşı yanmış peyin tökülür. Parnikdə temperatur 12-15 0 C
sm olduqda onlar ehtiyatla ç ıxarılır və açıq sahəyə əkilir. Bu üsul daha tez faraş məhsul alınmasında tətbiq edilir.
kartofun qışaltı əkini yaxşı nəticə verir. Qışaltı əkinin optimal müddəti dekabrın 10-dan 25- ə qədər hesab edilir. Kartofu dekabrın 10-dan tez əkmək qorxuludur. Belə ki, kartof tez çıxış verər, şaxta cücərtiləri öldürə bilər. Faraş kartofun yaz əkini aran rayonlarında fevralın 15-dən martın 15-dək, dağətəyi rayonlarda martın 1-dən 31-dək keçirmək lazımdır. İstər qışaltı, istərsə də yaz əkinində cərgə araları 70, yaxud 75 sm, bitki araları isə 20-25 sm olmalıdır. Bu sxemlərlə bir hektar əkin sahəsinə sxemdən asılı olaraq 53- 71 min bitki düşür. Kartofu qışaltı 8-10 sm, yazda isə 5-8 sm dərinliyinə əkmək lazımdır. Xəstəliklərlə mübarizə məqsədilə əkindən əvvəl toxumluq kartof: benlat 50 %-li (fundazol)- 0,5 -1 kq/ton, polikarbatsin 80 %-li- 2,6-2,7 kq/ton, xometsin (kuprozan 80 %-li- 0, 25-0,5 kq/ton, sineb 80 %-li 0,5- 1 kq/ton preparatlarından biri i lə işlənməlidir (desinfeksiya edilməlidir). Bitkilərə qulluq edilməsi. Kütləvi çıxış alındıqdan sonra kartofun cərgəaralarında becərməyə başlamaq lazımdır. İlk növbədə, əgər bitkilər zəifdirsə, yemləmə verilməli və bitkilərin boyu 18-20 sm-ə çatana kimi 1-ci dibdoldurma əməliyyatı traktorla aparılmalıdır. 2-ci dibdoldurma çiçəkləmənin başlanğıcında 3
aparılır. 1-ci və 2-ci dibdoldurmadan 8-10 gün sonra qazayağı ilə dibboşaltma əməliyyatı aparılmalıdır. Faraş kartof sahələrində suvarmalar təlabata görə aparılmalıdır. Əgər əkindən sonra sahəyə yağış düşmürsə və torpaq qurudursa, çıxışın yaxşı alınması üçün əkin sahəsi suvarılmalıdır. Kütləvi çıxış alınandan sonra torpağın nəmliyindən asılı olaraq kartof sahəsi 8-10 gündən bir, çiçəkləmə dövründə isə 5-8 gündən bir suvarılmalıdır. II Kartofun yay əkini Respublikanın aran rayonlarında kartof tez cırlaşdığından onu hətta süni soyuduculu anbarlarda toxumluq məqsədilə saxlamaq əlverişli deyil. Çünki cırlaşma kartofun ərzaq və toxumluq keyfiyyətini aşağı salır. Yay əkinindən alınmış kartof cırlaşmaya çox az məruz qalır. Ona görə də suvarılan aran rayonlarında kartofun toxumçuluğu probleminin həllində yay əkini xüsusi rol oynayır. Yay əkini aparmaq üçün ya yeni yığılmış yumrulardan, yaxud da keçən ilki yumrulradan istifadə edilir. Kartofun 2-ci məhsulunun alınması üçün əkiləcək sortun dinclik dövrü qısa olmalıdır. Bu məqsədlə Marafona, Laymdota, Nevskiy və Əmiri-600 sortları daha əlverişlidir. Əkindən əvvəl yumrular əl bıçaqları vasitəsilə uzununa kəsilir. Bu əməliyyatı elə aparmaq lazımdır ki, hər hissənin üzərində gözcüklər olsun. Bu zaman kartof yumrusu axıra kimi kəsilmir, təqribən 1 sm dərinliyində kəsilir. Sonra yumrular 2 % tiokarbamid məhlulunda bir saat saxlanıldıqdan sonra xırda cücərtilər əmələ gələnə kimi saxlanılır və əkilir. Tiokarbamid məhlulunun hər litrinə 1-2 mqr giberrelin əlavə etdikdə daha yaxşı nəticə alınır. Qeyd etmək lazımdır ki, kartofu bıçaqla kəsdikdə xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaq üçün hər dəfə kəsik etdikdən sonra bıçaq 5 %-li lizol məhluluna, yaxud qaynar suya salınmalıdır. Yay əkinini yeni yığılmış yumrularla iyul ayının 20-dən avqust ayının 5-dək, keçən ilki yumrularla avqust ayının 1-dən 10-dək aparmaq lazımdır. Yay əkinindəki bitkilərin yaşıl kütləsi az olduğundan məhsuldarlıq da az olur. Ona görə də əkin 70x15; 70x20; 70x22 sm, yaxud 75x15; 75x18 sm sxemləri ilə aparılmalıdır. Çıxış alınana kimi torpağı nəm saxlamaq lazımdır. Həddindən artıq nəmlik kartof yumrularını çürüdə bilər. Başqa qulluq işləri yaz əkinlərində olduğu kimidir. Yay əkinlərində məhsul yığımı bitkiləri soyuq qorxutduqdan sonra, yaxud şaxtaların başlanması ərəfəsində aparılmalıdır.
2.8. Tərəvəz bitkilərinin becərilməsi texnologiyası Kələmin becərilməsinə dair elmə əsaslanan məlumatlar Növbəli əkində yeri. Bu bitkiləri özünün və ya xaççiçəklilər fəsiləsinə aid olan
digər bitkilərin sahəsinə 3-4 ildən tez qaytarmaq olmaz. Kələmi əvvəlki sahəyə vaxtından qabaq qaytardıqda ziyanverici və xəstəliklərin sahədə çoxalması, yeni kələm əkinlərinin torpaq vasitəsilə yoluxması nəticəsində məhsuldarlıq aşağı düşür.
Kələmi tərəvəz və tərəvəz-yemçilik növbəti əkin dövriyyəsində becərmək olar. Kələm üçün ən yaxşı sələflər paxlalı bitkilər, xiyar, soğan, kartof, çuğundur, pomidor və çoxillik otlar sayılır. Kələmin təkrar əkinlərində göyərtilər, faraş kartof, xiyar, sarımsaq, soğan, tezyetişən taxıllar yaxşı sələf ola bilər. Torpağın hazırlanması. Azərbaycanın tərəvəzçilik zonalarında kələm üçün torpaq payız, yaz və yay mövsümlərində hazırlanır. Payız becərməsi torpağın üzlənməsindən və qış şumundan ibarətdir. Torpaq, şumlanmazdan əvvəl bitki qalıqlarından təmizlənir və üzləyicilərlə 10-12 sm dərinlikdə yumşaldılır. Dondurma şumunu yaz və erkən yay əkinləri üçün ayrılmış sahələrdə aparmaq zəruridir. Sahə üzvi və mədən gübrələri verildikdən sonra 25-30 sm dərinlikdə şumlanır.
istifadə olunur. Sortların tezyetişkənliyindən və əkin müddətindən asılı olaraq hektara 40- 60 ton təzə və 20-40 ton çürümüş peyin verilir. Kələm sahəsi təzə peyin şirəsi ilə əlavə gübrələndikdə bitkilərin böyüməsi və inkişafı sürətlənir, məhsuldarlığı daha yüksək olur. Bir hektar kələm sahəsinə gübrələrin təsiredici maddə hesabı ilə təxmini miqdarı belədir: N-70-90 kq, P-60-90 kq, K-90-120 kq. Əkin yerlərinin, torpaq şəraitindən, əkin müddətlərindən, su ilə təmin olunmaq dərəcəsindən, sələf bitkilərin xüsusiyyətindən və başqa amillərdən asılı olaraq bu normaları dəyişdirmək olar. Ağbaş kələm bitkisi əsas qida elementləri ilə yanaşı mikroelementlərə də (bor, mis, molibden) tələbkardır. Azot, fosfor və kalium gübrələrinin əsas hissəsini (60-80 %-ə qədər) əsas və ya iki
nci şum altına, qalan hissəsini isə əkinqabağı və yemləmə şəklində vermək tö vsiyə edilir. Payızlıq kələm sahələrinə azotun 1/3 hissəsini (60-80 %) əsas, ikinci hissəsini isə əkinqabağı dayaz şum və əlavə yemləmə şəklində vermək daha xeyirlidir. Əlavə yemləməli şitil əkinindən 15-20 gün sonra rozet əmələgəlmə və başbağlama dövrlərində də vermək olar. Toxumun səpinə hazırlanması. Səpin üçün tam yetişmiş, iri, dolu təmizliyi, cücərmə qabiliyyəti yüksək olan toxumlar ayrılır. Bir hektar əkin sahəsinə şitil üsulunda 400-500 q, şitilsiz üsulda isə 1-1,5 kq toxum işlədilir. Səpiləcək toxumları qabaqcadan TMTD (1 kq toxuma 8 qr) və qranozan (kq toxuma 4qr) preparatları ilə qarışdırmaqla zərərsizləşdirmək lazımdır.
asılı olaraq soyuq və isti şitilliklərdə yetişdirilir. Erkən yazda əkilən tezyetişən yazlıq sortlar isti şitillikdə, payızlıq, orta və gecyetişən yazlıq sortların şitilləri isə
2
soyuq şitillikdə yetişdirilir. İsti şitillikdə kələm şitilləri 10-12 günlük olduqda ya başqa yerə pikirovka edilir, ya da seyrəldilərək öz yerində saxlanılır.
Soyuq
şitilliyə, əsasən, payızlıq sortların toxumlarını sentyabrın 10-25-də, yazlıq toxumlarını isə mart ayının 25-dən iyul ayının 15-nə qədər səpmək olar. Soyuq şitillikdə şitil becərmənin maya dəyəri aşağı olmaqla şitillər sağlam və dözümlü olur. Soyuq şitillikdə sahəsi 10-20 kv.m olan ləklər düzəldilməli (eni 1 m, uzunluğu 10-20 m), oraya 5-10 kq çürümüş peyin, 40-50 q superfosfat, 20-30 q ammonium şorası, 15-20 q kalium gübrəsi verilərək torpağa qarışdırılmalıdır. Toxumlar 1- 1,5 sm dərinlikdə basdırılır, yaxşı və bərabər cücərti almaq məqsədilə ləklər səpindən sonra yüngülcə suvarılır, üzərinə 0,5 sm qalınlığında peyin çürüntüsü səpilir. Normal qida sahəsi təmin etmək üçün əsl yarpaq əmələ gəldikdən sonra, şitillərin aralarında 3-4 sm məsafə qoymaqla seyrəltmək lazımdır və hər kv.m-də 300-
350 ədəd şitil qalmalıdır. Şitillərə 2-3 dəfə əlavə yemləmə verilir (hər kv.m-ə 20-30 q superfosfat, 15- 20 q amonium şorası və 10-15 q kalium). Birinci yemləmə əsl yarpaq əmələ gələndən sonra, ikinci yemləmə birincidən 10-12 gün sonra, üçüncü yemləmə isə əkinə 7-10 gün qalmış aparılır. Yemləmələrdən sonra şitillər dərhal təmiz su ilə yuyulur. Əkinə yararlı şitillər 4-5 yarpağa, normal boya, möhkəm gövdəyə və qüvvəli kök sisteminə malik olmalıdır. Köklərin zədələnib məhv olmasının qarşısını almaq məqsədi ilə əkinə 1 gün qalmış şitillər suvarılmalı və günün sərin vaxtında əkilməlidir.
payızda əkirlər. Bu, əhalini il boyu təzə kələmlə təmin etməyə imkan verir. Kələmi şitilsiz üsulla da yetişdirmək olar ki, bu zaman bitkinin kök sistemi torpağın dərinliyinə daha artıq gedib rişələndiyi üçün bitkilər qüvvəli olur, ağır şəraitə dözür və bol məhsul verir. Bunun üçün yüngül, dənəvər, qalın qaysaq əmələ gətirməyən, su ehtiyatı və su saxlama qabiliyyəti yaxşı olan torpaqlar seçilir. Kələmin yaz əkini üçün Azərbaycan, Taşkentskaya 10, Yujanka 31, Zikurişka 498/15 sortları, payız əkini üçün Abşeronskaya ozimaya, Rəcəbli 104, Debentskaya mestnaya uluçşennaya, Araz, Sahil sortları məsləhət görülür. Yaz əkiləri üçün 70x40-45 sm, 70x30-35 sm, payız əkinləri üçün isə 70x40-45 sm əkin sxemi əlverişlidir. 2 saylı cədvəldə respublikanın tərəvəzçilik bölgələri üzrə ağbaş kələmin yaz və payız əkinləri üçün səpin və əkin müddətləri verilir.
Əkin dövriyyəsi Lənkəran Astara Quba Xaçmaz Abşeron Gəncə Qazax Yaz əkinləri üçün Səpin
10-15. II əkin
Səpin 25-30.III əkin Səpin
25-30.III əkin
Səpin 15-20.II əkin 3
20-30. IV 5-10.V 10.V-15
25-30.IV Payız əkinləri üçün Səpin 20-25.X əkin 10-20.XI Səpin 10-15.IX əkin 20.X-5.XI Səpin 15-20.IX əkin 5-15.XI Səpin 20-25.IX əkin 5-15.XI
Əkindən qabaq sahə arat edilir, arat yetişdikdən sonra şitillər əkilir. Əkin cərgələrinin xətləri müəyyənləşdirilir, cərgə boyu yuvalar açılır və şitillər basdırılır. Əkindən qabaq və sonra yuvalara su verilir. Əkindən 5-6 gün sonra sahə nəzərdən keçirilməli, tələf olmuş bitkilərin yerləri eytiyatda saxlanılmış sağlam şitillərlə təmin edilməli və sonra suvarılmalıdır. Bitkilərə qulluq işləri torpağın yumşaldılmasından, əlavə qida və su verilməsindən, alaqlara, ziyanvericilərə və xəstəliklərə qarşı mübarizədən ibarətdir. Cərgə və bitki aralarını vaxtlı-vaxtında becərdikdə alaq otları məhv edilir, torpaq yumşaldılıb dənəvərləşdirilir ki, bu zaman su, hava cərəyanı yaxşılaşır və faydalı mikroorqanizmlərin fəallığı artaraq torpağın münbitliyi yüksəlir. Kələm sahəsində alaqlanmanın səviyyəsindən, bitkilərin böyümə vəziyyətindən, suvarmaların sayından və başqa amillərdən asılı olaraq cərgələrdə bitki yarpaqları bir-birinə qarışana qədər, ən azı, 3-4 dəfə becərmə işləri aparılmalıdır. Əkin zamanı sahənin torpağı tapdalanıb bərkidiyi üçün ilk yumşaltma mümkün qədər tezləşdirilməlidir. Bu iş bitkidə yeni yarpaq əmələ gələnə kimi aparılmalıdır. Yumşaltmalar yarpaqlar cərgəaralarını örtənə qədər hər iki suvarmadan və ay güclü yağışlardan sonra aparılır. Cərgəaralarına kultivasiya çəkdirmək olar, bu zaman gövdəsi gödək sortların dibləri torpaqla 1 dəfə, nisbətən uzun olanlarınki isə iki-üç dəfə doldurulmalıdır. Birinci dibdoldurma rozet ya rpaqları böyüməyə başlayarkən, axırıncı isə bitki yarpaqları cərgələrdə bir-birinə qovuşana qədər aparılmalıdır. Vegatsiya dövründə yazlıq kələmlərə iki, payızlıq kələmlərə üç dəfə əlavə yemləmə vermək (azot, fosfor, kalium və s.) daha faydalıdır.
suvarmaq lazımdır. Suyun norması torpağın mexaniki və fiziki xüsusiyyətlərindən, bitkilərin yaş dövründən asılı olaraq dəyişir. Suyun norması bitkinin ilk həyat dövründə az, böyümənin güclü və məhsul vermə dövrlərində çoxalır. Suvarmanı elə nizmalamaq lazımdır ki, sahənin nəmliyi tarla su tutumunun 70-75 %-dən az olmasın. Belə olduqda sahənin nəmlənməsi ilə yanaşı kələmə lazım olan havanın rütubəti də yüksəlir, yarpaqların səthi təmizlənərək tənəffüz və fotosintez prosesləri üçün əlverişli şərait yaradılır. Yığım. Yığım kələm texniki yetişkənliyə çatdıqda aparılır. Yığımın gecikdirilməsi məhsulun partlamasına və çürüməsinə səbəb olur. Kələm əvvəl seçmə yolla, sonra kütləvi surətdə yığılır. Yığım zamanı bitkinin rozet yarpaqları yuxarıdan aşağıya doğru qoparılır, kələmin başı üstündə 2- 3 ədəd nisbətən ağarmış yaşıl yarpaq və 1,5-2 sm gövdə qalmaq şərtilə kəsilir. Bu y arpaqlar kələmi çirklənməkdən qoruyur və suyunu saxlayır.
4
Pomidor respublikada ən geniş ərazidə becərilən və əhali tərəfindən il boyu istifadə edilən əsas tərəvəz bitkilərindədir. Bu bitkinin əkin sahəsi son illərdə artaraq ümumi tərəvəz əkinlərinin 33-40 %-ə qədərini, istehsal olunmuş məhsul isə ümumi tərəvəz məhsulunun 50 %-dən çox hissəsini təşkil etmişdir. Son üç il ərzində ölkəmizdə pomidor bitkisinin məhsuldarlığı becərilən bütün digər tərəvəz növlərindən yüksək olmaqla, 178,8-181,9 s/ha arasında dəyişmişdir. Lakin respublikanın tərəvəzçilik bölgələrinin əlverişli torpaq-iqlim şəraiti və bu bitkin in yüksək potensial məhsuldarlığı ilə müqayisədə, əldə edilmiş faktiki məhsuldarlıq aşağı olub, qənaətbəxş sayıla bilməz. Araşdırmalar göstərir ki, təsərrüfdatlarda bunun bir sıra obyektiv və subyektiv səbəbləri vardır. Əsas subyektiv səbəblər ondan ibarətdir ki, təsərrüfatlarda növbəli əkin sisteminə əməl edilmir, sələf bitkiləri və sortlar düzgün seçilmir, əldə edilmiş toxumların sort və səpin keyfiyyətlərinə əhəmiyyət verilmir, aqrokimyəvi xidmət, eləcə də xəstəlik və zərərvericilərə qarşı mübarizə işləri zəif aparılır. Pomidor istehsalında ən çox rast gəlinən obyektiv çətinliklərə enerji daşıyıcılarının qıtlığı və bahalığı aiddir ki, bu da becərmə texnologiyasının qüsurlarla və gecikmələrlə yerinə yetirilməsinə səbəb olur. Odur ki, fermer və şəxsi təsərrüfatlarda gələcəkdə pomidor istehsalının təkmilləşdirilməsi və onun səmərəliliyinin yüksəldilməsi məqsədilə aşağıdakı tövsiyələrə ciddi əməl edilməsini məsləhət görürük: Yüklə 7,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|