Rumıniyanın kənd təsərrüfatı
Ruminiyanın ərazisi 237,5 min km
2
,
əhalisi 22,3 milyon nəfərdir, əhalinin
sıxlığı 91 nəfərdir. ÜDM 263,9 milyard ABŞ dolları, hər nəfərə 11,8 min ABŞ
dolları düşür.
Avropa ölk
ələri arasında Rumıniya kənd təsərrüfatı məhsullarının iri
istehsalçısıdır. Rumıniyada, Cənub-Şərqi Avropanın digər ölkələrində olduğu kimi,
bitkiçilik k
ənd təsərrüfatının əsas sahəsidir. O, ümumi kənd təsərrüfatı məhsulunun
2/3 hiss
əsini verir, heyvandarlığın payına 1/3 hissəsi düşür. Əksər düzən
rayonlarında bitkiçiliyin payı daha çoxdur. Dağlıq rayonlarda heyvandarlıq kənd
t
əsərrüfatının əsas sahəsidir.
Son ill
ərdə dənli bitkilərin əkin sahələrinin azalması məhsuldarlığın artması
hesabına taxıl istehsalının azalması müşahidə edilmədi. Bununla belə, taxılın orta
m
əhsuldarlığı olan illərdə nəinki ölkənin əsas daxili tələbatları ödənilir, həm də
qism
ən ixrac edilir. Dənli bitkilər arasında kəskin olaraq qarğıdalı və buğda
üstünlük t
əşkil edir. Buğdanın ümumi yığımı 4,7-5,9 milyon ton təşkil edir və onun
0,1-0,6 milyon tonu ixrac edilir. B
uğdanın keçici ehtiyyatları təxminən 0,7 milyon
tondur.
Heyvandarlığın səviyyəsinə görə Rumıniya Bolqarıstana yaxındır. Ölkədə
bu gün
ədək, nisbətən az məhsuldarlığı ilə seçilən otlaq heyvandarlığı geniş
yayılmışdır. Son illər kökümeyvəlilər və yem qarğıdalısının əkin sahələrinin
art
ırılması nəticəsində mal-qaranın bordaqda saxlanılması və heyvandarlıq
m
əhsullarının inkişafı üçün imkan yaranır.
Rumıniyada bütün zonalara aid torpaq var: ovalıqlarda çöl, meşə-çöl, təpəli
rayonlarda –
qonur meşəli, 1400 m hündürlükdən başlayaraq dağlıq-meşəli və s.
Mövcud olan şəraitlərə əsaslanaraq, demək olar ki, kənd təsərrüfatında istifadə
edil
ən torpaqlardan 2/3 hissəsi münbit torpaqlardır (qaratorpaq, qaratorpaqlı, qonur
meşəli). Ölkənin əksər hissəsində əlverişli torpaq-iqlim şəraiti ilə yanaşı, kənd
t
əsərrüfatı məhsullarının istehsalının yaxın gələcəkdə kəskin artırılmasına mühüm
sosial-iqtisadi z
əmin yaranmışdır. 2004-cü ildə kənd təsərrüfatında istehsalın
h
əcmi 19,7% artmışdır.
Rumınların qədimdən məşğuliyyəti heyvandarlıqdır. Feodal və ilkin
kapitalist dövrd
ə onun, ölkə iqtisadiyyatında xüsusi böyük əhəmiyyəti vardı. Mal-
qaranın pul ekvivalenti kimi torpağın alınmasında və vergilərin ödənilməsində
istifad
ə edilməsi halları məlumdur.
Dağlıq rayonlarda maldarlıq əhalinin əsas məşğuliyyəti idi, burada köçəri
maldarlıq sistemi hökm sürürdü. Təpəli rayonlarda yay aylarında mal-qara, adətən
dağlıq otlaqlara köçürülürdü, qışda isə örtülü yerlərdə saxlaynılırdı. Kəndlilər
ad
ətən öz mal-qaralarını dağlıq və ya çöl otlaqlarında bir naxıra – arxaclara
yığırdılar. Onlar birgə otlaqlara və çobana görə ödəniş aparırdılar. Gəlirlər və
x
ərclər arxacda olan mal-qaranın sayına görə sahiblərin arasında bölüşdürülürdü.
Hesablamalar ild
ə iki dəfə aparılırdı. Çobanlara ödəniş natura və ya pul ilə
aparılırdı.
2
T
əqribən XIX əsrin ortalarından əkinçilik heyvandarlığı ikinci plana
sıxışdırdı. Əgər qədimdən istifadə edilən bitki sadəcə darı idisə, XVII əsrdə
qarğıdalı meydana gələrək darını demək olar ki, sıxışdırıb çıxarır. Burada çovdar,
buğda, arpa, yulaf, paxlalı bitkiləri və çətənə, kətan, günəbaxan kimi texniki
bitkil
ər becərməyə başladılar. Ölkənin iqtisadiyyatında əsas rolu üzümçülük,
bağçılıq, bostançılıq və arıçılıq oynayırdı.
XIX
əsrdə ölkədə əmtəə taxılçılığı təsərrüfatları inkişaf edirdi.
Düz
ənliklərdə xeyli sahələr şumlanmışdı.
Bu gün k
ənd təsərrüfatının aparıcı sahəsi bitkiçilikdir, taxılçılıq
t
əsərrüfatlarıdır (qarğıdalı, buğda, arpa). Üzümçülük xeyli inkişaf etmişdir (əsasən
şərab sortları).
Avropa Birliyi ölk
ələri arasında Rumıniya tərəvəz istehsalına görə 5-ci yeri
tutur. Liderl
ər siyahısına İtaliya (13,9 milyon ton), Fransa, Hollandiya və Polşa
kimi ölk
ələr başçılıq edir.
2010-cu ild
ə Rumıniyada tərəvəz istehsalının həcmi 2 400 min tona
çatdırılmışdır, bu da 2009-cu il göstəricisindən bir qədər azalmışdır (2 900 min
ton).
Ölk
ədə pomidor əsas bitkilərdən biridir. 2010-cu ildə Rumıniyada 414 min
ton pomidor yığılmışdır.
Avropa ölk
ələri arasında Rumıniya kənd təsərrüfatı məhsullarının iri
istehsalçısıdır (xüsusi ilə də taxılın); bu məhsul orta məhsuldarlıq olan illərdə
n
əinki ölkənin əsas daxili tələbatlarını ödəyir, həm də qismən ixrac edilir.
Rumıniyada, Cənub-Şərq Avropanın digər ölkələrində olduğu kimi, bitkiçilik kənd
t
əsərrüfatının əsas sahəsidir. Əksər düzən rayonlarında bitkiçiliyin payı daha
çoxdur. Dağlıq rayonlarda heyvandarlıq kənd təsərrüfatının əsas sahəsidir. Ölkənin
ümumi sah
əsinin 43%-i birillik bitkilərin əkini üçün və 3,6%-i çoxillik bitkilər
üçün (
əsasən də meyvə və üzüm bağları) ayrılmışdır. Dənli bitkilər arasında
qarğıdalı və buğda üstünlük təşkil edir. Şumlanmış torpaqların 70%-ində buğda və
qarğıdalı səpilir. Rumıniyada taxılın əsas istehsalçıları Aşağı-Dunay və Orta-
Dunay ovalıqlarıdır. Rumıniya böyük həcmdə taxıl ixrac edən Avropa ölkələrindən
biridir. Əsas dənlilər: mühüm ərzaq bitkisi olan buğdadır (ovalıqlarda əsasən daha
münbit qaratorpaqları tutur) və əsas yem bitkisi olan qarğıdalıdır (bütün əkinçilik
rayonlarında yayılmışdır). Qarğıdalının yığımına görə ölkə dünya olkələrinin
onluğuna daxildir. Digər dənlilərdən mühüm həcmdə arpa və daha az həcmdə
dağlıq ərazilərdə yulaf və çovdar istehsal edilir. Rumıniya üçün yeni bitki olan
düyü C
ənubda çaybasarlarda becərilir. Texniki bitkilərdən günəbaxandır, onun
bec
ərilməsinə görə dünyada üçüncü yeri tutur. Həmçinin kətan, çətənə, tütün,
g
ənəgərçək, efir-yağlı bitkilər becərilir, soya əkinləri sürətlə genişlənir.
Dig
ər əsas bitkilər olan kartof (1996-cı ildə 3,9 milyon ton), şəkər
çuğunduru (3,3 milyon ton) və günəbaxanın (0,93 milyon ton) istehsalı
artmaqdadır.
Rumıniyada üzüm bağları geniş əraziləri əhatə edir. Onlar əsasən
Transilvan yaylasında, Karpat və Dobruce dağətəyi rayonlarında yerləşir. Karpatın
3
C
ənub dağətəyi rayonlarında, Dobruca yaylasında və Dunayın deltasında meyvə
bağları yerləşir. Meyvə bağçılığının mərkəzləri Buxarest, Krayova, Timişoara,
Yassı və Kluj kimi bir neçə böyük şəhərlərin ətrafında yerləşir. Meyvələrin 60%-i
gavalı, 30%-i isə alma təşkil edir. Rumıniyada armud, albalı, ərik də becərilir.
İstehsalın intensifikasiya səviyyəsinin aşağı düşməsi səbəbindən kənd təsərrüfatı
bitkil
ərinin yığımı nəzərə çarpacaq dərəcədə dəyişir.
Heyvandarlıqda ənənəvi sahələr olan donuzçuluq və quşçuluq, iribuynuzlu
mal-
qaranın və qoyunçuluğun yetişdirilməsi, təbii otlaqlardan istifadəyə və yem
bitkil
ərinin istifadəsi bazasında əsasən inkişaf edən sahələrdə inkişaf etdirilir. Ölkə
ərazisinin beşdə bir hissəsini otlaqlar təşkil edir.
Müharib
ədən sonrakı dövrlə müqayisədə Rumıniyanın kənd təsərrüfatı xalq
hakimiyy
əti illəri ərzində böyük müvəffəqiyyətlər əldə edib, onun məhsulunun
h
əcmi 3 dəfə, əsas bitkilərin məhsuldarlığı 2,5-3 dəfə artıb, mal-qaranın sayı xeyli
çoxalıb və məhsuldarlığı artıb. Onların sayına görə (təxminən 14 milyon) Avropa
ölk
ələri arasında Rumıniya üçüncü yeri tutur (Böyük Britaniya və İspaniyadan
sonra). Ölk
ədə iri mexanikləşdirilmiş heyvandarlıq komplekslər şəbəkəsi yaradılır.
Son ill
ər kökümeyvəlilərin və yem qarğıdalısının əkin sahələrinin
artırılması ilə mal-qaranın bordaqda saxlanılmasının genişləndirilməsinə və
heyvandarlıq məhsullarının inkişafına daha əlverişli şərait yaradılır.
1990-
cı ildə başlanılmış aqrar islahat sayəsində kənd təsərrüfatı ərazilərinin
86%-i xüsusi mülkiyy
ətə verildi. Torpaq istifadəçisinin aparıcı növü fərdi, xirda
əmtəə təsərrüfatları oldu. 2002-ci ildə 4,2 milyona qədər belə təsərrüfatlar vardı,
bir t
əsərrüfata orta hesabla 2,6 hektar sahə düşürdü. Ləğv edilmiş kooperativ
t
əsərrüfatlarının yerinə payçılar kooperativləri, ailə assosiasiyaları yaradıldı. Kənd
t
əsərrüfatına yararlı 14,8 milyon hektar sahədən 65%-i əkin sahələri, 32%-i təbii
otlaqlarlar v
ə biçənəklər, 3%-i üzüm və meyvə bağlarından ibarətdir.
Avropa ölk
ələri arasında Rumıniya kənd təsərrüfatı məhsullarının iri
istehsalçısıdır (əsasən taxılın). Hazırda ölkənin əksər hissəsində əlverişli torpaq-
iqlim şəraiti ilə yanaşı, yaxın dövrdə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının
k
əskin artırılmasına şərait yaradan əhəmiyyətli sosial-iqtisadi zəmin yaradılmışdır.
Ərazisi 237,5 min km
2
,
əhalisi 22,3 milyon nəfərdir. Ərazisinə görə
dünyada 78-ci yerd
ədir, 1 km
2
-
ə 91 nəfər düşür. ÜDM 263,9 milyard ABŞ dolları
t
əşkil edir, hər nəfərə 11,8 min ABŞ dolları məhsul istehsal edilir. Ümumi buğda
yığımı 4,7-5,9 milyon ton, tərəvəz istehsalı 2900 min ton, əkin sahəsi ərazinin 43
faizini t
əşkil edir. Sahənin 70 faizini buğda və qarğıdalı tutur. Kartof 4,0 milyon
ton, şəkər çuğunduru 3,3 milyon ton, günəbaxan 1 milyon ton. Kənd
t
əsərrüfatına yararlı torpaq – 14,8 milyon hektar, ondan 65 faizi əkin sahəsi, 32
faizi t
əbii otlaq və biçənək, 3 faizi üzümlük. Kənd təsərrüfatında fəal əhalinin 40
faizi çalışır.
Serbiyanın kənd təsərrüfatı
Ərazisi 88,4 min km
2
,
əhalisi 10,2 milyon nəfərdir, hər km
2
-
ə 115 nəfər
düşür. ÜDM 79,0 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 7 745 ABŞ dolları
düşür.
2012-ci ild
ə Serbiyanın ərzaq ixracı 2,0 milyard avro təşkil etmişdir. İdxal
is
ə 900 milyon təşkil etmişdir.
Serbiyada bitkiçilik k
ənd təsərrüfatı məhsullarının təxminən 60 faizini
t
əşkil edir.
Serbiyada buğda, qarğıdalı, çovdar, arpa, yulaf, şəkər çuğunduru, çətənə,
gün
əbaxan, kartof istehsal edilir. Bağçılıq və üzümçülük inkişaf etmişdir.
Serbiyanın əsas meyvə bitkisi gavalıdır. Serbiyada iribuynuzlu mal-qara, donuz,
qoyun, quş yetişdirilir.
Serbiyada 5,115 milyon hektar k
ənd təsərrüfatı sahəsi, 4,253 milyon hektar
əkin sahələri mövcuddur. Serbiyanın bağlarının 50 faizdən artıq hissəsini gavalı
ağacları təşkil edir. Əkin sahələrinin təxminən 90 faizi şəxsi mülkiyyətdədir.
Serbiya h
ər il 85 min ton moruq istehsal edir, bu da Avropa İttifaqının ümumi
h
əcminin 65 faizini və dünya həcminin 15,2 faiz təşkil edir. Serbiyada süni
pestisidl
ərin istifadəsi Avropada ən aşağı həcmdədir. 200 min hektardan artıq
torpaq üzvi m
əhsulların istehsalının genişləndirilməsi üçün istifadə edilir. Serbiya
meyv
ələrin yetişdirilməsi üçün ideal təbii şəraitə malikdir. Serbiya torpağı əvvəlki
kimi Avropada
ən məhsuldardır, eyni zamanda meyvələrin xeyli hissəsi ideal
şəraitdə yetişdirilir, əllə yığılır, qayğı ilə saxlanılır və qablaşdırılır.
Meyv
ələrin yetişdirilməsi ilə məşğul olaraq serbiyalılar keyfiyyətə və dada
diqq
ət yetirirlər. 2007-ci ildə 1,3558 milyon ton meyvə istehsal edilmişdir, bu da
Aİ-nin ümumi istehsalının 6,57 faizini təşkil etmişdir. Bundan başqa 224 min
hektar torpaqda meyv
ə yetişdirilir. Serbiyanın əla iqlimi və bol torpaq ehtiyatları
t
ərəvəzlərin yetişdirilməsi üçün unikal şərait yaratmışdır. Qarğıdalı əkinləri 1,2
milyon hektar t
əşkil edir, bu da Serbiyanı Fransa və Macarıstandan sonra
Avropada
birinci istehsalçılar reytinqində yer almasına şərait yaradır.
Serbiya
əkin sahələrinin faizinə (4 225 203 akr və ya 50 faiz), kənd
t
əsərrüfatında məşğul olan əhalinin sayına görə (təxminən 500 min) və ÜDM
yaradılmasında kənd təsərrüfatının 10 faiz təşkil etməklə kənd təsərrüfatı ölkəsidir.
K
ənd təsərrüfatının maliyyə dəstəyi təkcə becərilən zonadan asılı
olmayaraq, m
əhsuldarlığın artırılması marağının stimullaşdırılması məqsədilə
qiym
ətlərin idarə edilməsinə, xammala müvafiq avadanlığın qiymətlərinin aşağı
salınmasına, xüsusi dəstək proqramları isə ixrac potensialına malik istehsalçıların
infrastrukturunun gücl
ənməsinə yönəldilməlidir.
2004-cü ild
ə kənd təsərrüfatının xeyli artımı fonunda 2005-ci ildə əlverişsiz
hava şəraiti səbəbindən kənd təsərrüfatı istehsalının 5,3 faiz aşağı düşməsi
müşahidə edilmişdir. Serbiyanın ÜDM-də kənd təsərrüfatının payı təxminən 16
faiz t
əşkil edir. 2005-ci ildə Serbiyada buğda məhsulu təxminən 2,01 milyon ton
t
əşkil etmişdir, bu da 2004-cü illə müqayisədə 27,1 faiz aşağıdır. Buğda 563.800
hektar
ərazidən yığılmışdır, orta məhsuldarlıq 3,6 t/ha təşkil etmişdir (2004-cü ildə
-
4,8 t/ha). Yetişdirilmiş məhsul Respublikanın daxili istehlakına yetəri qədərdir,
2
y
əni 200 min ton ixrac edilə bilər. 2005-ci ildə 1,22 milyon ha-dan 7,0 milyon ton
qarğıdalı yığılmışdır (orta məhsuldarlıq – 5,7 t/ha), bu da 2004-cü illə müqayisədə
7,
1 faiz artıqdır. Serbiyanın qarğıdalıya tələbatı təxminən ildə 4,8 milyon tondur.
2005-ci ild
ə 199 000 ha-dan 356 min ton qarğıdalı yığılmışdır, bu da 2004-cü illə
müqayis
ədə 18,7 faiz aşağıdır. Soya məhsulu 131 000 ha sahədən 369,4 min ton
t
əşkil etmişdir, bu da 2004-cü illə müqayisədə 16,2 faiz artıqdır. Son on ildə ən çox
m
əhsul şəkər çuğundurundan yığılmışdır, 64 000 ha-dan (2004-cü illə müqayisədə
3
000 ha artıqdır) 3,08 milyon ton və ya hər hektardan 48 ton (artım 9,6 faiz) təşkil
etmişdir.
Müt
əxəssislərin qiymətləndirməsinə görə yetişdirilmiş məhsul 400 000 ton
şəkərin istehsalı üçün yetərlidir. Bu həcm daxili tələbatı (220 000 ton) və Aİ
ölk
ələrinə (180 000 ton) şəkərin prefersial ixracın kvotasını tam təmin etməlidir.
85 000 ha sah
ədən 963 min ton kartof yığılmışdır, bu da 2004-cü illə müqayisədə
1,2 faiz aşağıdır. Üzümün məhsulu 237 500 ton təşkil etmişdir, bu da 2005-ci illə
müqayis
ədə 44 faiz azdır. Gavalının məhsulu 287 500 ton təşkil etmişdir (48,8 faiz
azalmışdır). 2005-ci ildə əldə edilmiş aqrar sektorda istehsalın həcmi ümumilikdə
əhalinin əsas ərzaq məhsulları ilə sabit təmin edilməsini, emal gücünün artırılması,
ehtiyatların formalaşdırılmasını, həmçinin kənd təsərrüfatı məhsullarının xeyli
h
əcminin ixrac imkanlarını təmin etmişdir. 2005-ci ildə Serbiyanın kənd təsərrüfatı
m
əhsullarının və ərzaq məhsullarının ixracı YSFR dağılmasından sonra rekord
m
əbləğ 937,4 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir, bu da 2004-cü illə müqayisədə
16,1 faiz art
ıqdır. Bununla yanaşı, idxal 10,2 faiz azalmışdır və 783 milyon ABŞ
dolları təşkil etmişdir. Bununla belə 154,4 milyon ABŞ dolları həcmində sufisid
ticar
ət balansı əldə edilmişdir (2004-cü ildə defisit 64,6 milyon ABŞ dolları təşkil
etmişdir). 2005-ci ildə kənd təsərrüfatı ixracının artımına Aİ ölkələrinə bəzi ticarət
qruplarının (şəkər, meyvə, tərəvəz və s.) ixracı zamanı preferensial rejim böyük
t
əsir göstərmişdir. Məsələn, şəkər 175,8 milyon ABŞ dolları məbləğində ixrac
edilmişdir. 2004-cü ilin oktyabr ayında Avropa Komissiyası qərbi Balkan
ölk
ələrindən Aİ ölkələrinə illik kvotaların tətbiq edilməsilə şəkərin rüsumsuz
g
ətirilməsinin məhdudlaşdırılması barədə qərar qəbul etmişdir.
Serbiyada sah
əsi təqribən 3 ha olan təxminən 780 min kənd təsərrüfatları
mövcuddur. K
əndlərdə təxminən 3,3 milyon nəfər yaşayır (bütün əhalinin 44 faizi).
K
ənd təsərrüfatı ilə təxminən 580 min nəfər məşğuldur (fəal əhalinin 22 faizi).
Serbiya yet
əri qədər mexanizasiya vasitələrinə malikdir: təxminən 400 min traktor
v
ə 25 min kombayn, lakin bütün bu texnikanın orta yaş həddi 19 ildir, buna görə də
üç vahidd
ən yalnız biri istifadə edilir. Kənd təsərrüfatı sektorunun sabit inkişafı
üçün h
ər il əlavə 25 min traktor və 2 min kombayn zəruridir. Serbiyada hər il
t
əxminən 300 min ton mineral gübrə istehlak edilir, o cümlədən 190 min ton azot
gübr
əsi və 110 min qarışıq.
F
ərdi təsərrüfatlar fəal olaraq heyvandarlıqla məşğul olurlar: onlar 1,08
milyon iribuynuzlu mal-qaraya, 3,16 milyon donuzlara, 1,57 milyon qoyuna, 16,6
milyon ev quşlarına və 152,5 min keçiyə sahibdir. Serbiyada kənd təsərrüfatının
subsidiyalaşdırılmasının orta həcmi əhalinin hər nəfərinə 19-20 avro təşkil edir,
Avropanın inkişaf etmiş ölkələrində 170 avrodur, məsələn Slovakiyada isə 117
3
avro t
əşkil edir. 2005-ci il Serbiyanın Aİ standartlarına yaxınlaşma məqsədilə aqrar
sektorun islah edilm
əsi üzrə Kənd, Meşə və Su Təsərrüfatı Nazirliyi tərəfindən bir
sıra tədbirlər görülmüşdür. Serbiyanın Hökuməti tərəfindən Respublikanın kənd
t
əsərrüfatının inkişaf strategiyası təsdiq edilmişdir, bu strategiya üç əsas məqsədə
yön
əldilmişdir: kənd yerlərində (planlı) sosialist iqtisadiyyatından bazar
iqtisadiyyatına keçidin yekunlaşması; Avropa İttifaqına inteqrasiya və daxil olma;
bütün k
ənd təsərrüfatı kompleksinin radikal bərpası və modernləşdirilməsi.
Strategiyada k
ənd yerlərində ailə və fermer biznesinin inkişafı, 1 milyard avro
h
əcmində qısamüddətli kreditlərin ayrılması imkanlarını təmin edəcək kənd
t
əsərrüfatının maliyyələşdirilməsi sisteminin yaradılması istiqamətində
t
əsərrüfatçılığın strukturunun dəyişilməsi nəzərdə tutulur. 2005-ci ildə Nazirlik
t
ərəfindən qısamüddətli, ortamüddətli və uzunmüddətli kreditləşdirilməsi proqramı
ç
ərçivəsində hər kənd təsərrüfatı istehsalçısına büdcə vəsaitinin xərclənməsinə
n
əzarət üçün şəxsi məqsədli hesaba malik olmasına şərait yaradan kənd
t
əsərrüfatlarının qeydiyyata alınması kampaniyası davam edirdi.
Serbiyanın bütün sahələr üzrə ÜDM-nin strukturu
ÜDM-nin strukturu: k
ənd təsərrüfatı 11,2 faiz, sənaye 18,7 faiz, xidmət
sah
əsi 70 faiz (2011).
4
Serbiyanın ümumi daxili məhsulu (ÜDM), 2000 – 2011-ci illər
İl
ÜDM, milyard
ABŞ dolları
Əhalinin hər
n
əfərinə ÜDM, ABŞ
dolları
Dünya ÜDM-d
ə
payı, %
ÜDM-
nin artım
templ
əri, %
2000
8.7
858
0.27
79.1
2001
11
1092
0.34
126.4
2002
15
1498
0.45
136.4
2003
20
2010
0.53
133.3
2004
24
2425
0.57
120
2005
25
2537
0.55
104.2
2006
29
2948
0.58
115
2007
39
3966
0.7
134.5
2008
48
4878
0.78
123.1
2009
40
4061
0.69
83.3
2010
38
3856
0.6
95
2011
41
5571
0.58
107.9
Serbiyanın kənd təsərrüfatının artırılmış dəyəri, 2000 – 2011-ci illər
İl
K
ənd
t
əsərrüfatı
milyard ABŞ
dolları
Dünya k
ənd
t
Dostları ilə paylaş: |