Kokanduni uz

 
 
 

---

134
www.
kokanduni.uz 
ZAMONAVIY BOZOR MUHITIDA IQTISODIY HAVFSIZLIKNI TA'MINLASHNING MUHIM 
CHORALARI 

Qudratov J.A. 
 O
‘
zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi huzuridagi Biznes va
tadbirkorlik oliy maktabi tinglovchisi 
 
Annotatsiya: 
O
‘
zbekiston Respublikasida bozor munosabatlarini shakllanishi davrida 
yangi vujudga kelayotgan strategik tavakkalchiliklar ta‘sirida iqtisodiy xa
vfsizlikning nazariy 
masalalariga qiziqish keskin o
‘
sib bormoqda. Xavfsizlik ushbu konteksda hayotiy faoliyatning 
barcha sohalaridagi o
‘
zgarishlarni va o
‘
zaro aloqadorliklarni ifodalovchi integral tavsiflovchi 
ko
‘
rsatkich sifatida baholanmoqda. Buning natijasida O
‘
zbekistonning iqtisodiy xavfsizligi 
nazariyasi har jihatdan rivojlanib bormoqda. Ushbu maqolada iqtisodiy xavfsizlikni 
iqtisodiyotdagi o
‘
rni haqida so
‘
z boradi. 
Kalit so‘zlar: 
iqtisodiy xavfsizlik, Jahon savdo tashkiloti, eskport, import, boj, jahon 
iqtisodiyoti 
Jahon iqtisodiyotining integratsiyalashuvining rivojlanishi, mamlakatlar o
‘
rtasidagi 
xalqaro raqo
batning kuchayishi va tabiiy resurslarning tobora taqchil bo’lib borishi iqtisodiy 
xavfsizlikning ahamiyatini kuchaytirmoqda. Buning natijasida mamlakatlar milliy va xalqaro 
iqtisodiy xavfsizlik masalalarini qayta ko‘rib chiqmoqda va o‘z yondashuvlarini ya
nada 
takomillashtirish yo’llarini topishga intilmoqda.
Iqtisodiy xavfsizlik barcha iqtisodiy samaradorligi yuqori bo’lgan davlatlarning 
fundamental asosi hisoblanadi. Iqtisodiy jihatdan samarali davlat - bu o
‘
zining milliy 
manfaatlarini himoya qiladigan va ma'lum bir vaqt va sharoitlarda cheksiz xalqaro raqobat 
muhitida milliy iqtisodiy xavfsizligini ta'minlashga intiladigan davlatdir. 
Biroq, milliy xavfsizlikning muhim tarkibiy qismlaridan biri sifatida iqtisodiy xavfsizlikni 
ta'minlash, COVID-dan keyingi davrda milliy iqtisodiyotning o'sish sur'atlarining pasayishi 
kabi jiddiy muammolarni hal qilishni talab qiladi.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, iqtisodiy xavfsizlikning ayrim jihatlarini ajratib 
ko'rsatishimiz mumkin: 
- iqtisodiy xavfsizlik tushunchasining mohiyati va turlari; 
-
mamlakatning iqtisodiy xavfsizligiga ta'sir ko’rsatuvchi omillar va uni ta'minlash 
mexanizmlarini tahlil qilib chiqish; 
-iqtisodiy o
‘
sish va iqtisodiy xavfsizlik o
‘
rtasidagi bog'liqlikni aniqlash va uning 
mamlakatning jahon iqtisodiyotida tutgan o'rniga ta'siri; 
-rivojlangan mamlakatlar tajribasidan foydalanish maqsadida ularning bosib o
‘
tgan 
yo’llarini o’rganib chiqish.
I
qtisodiy xavfsizlikni ta’minlashda barqaror iqtisodiy rivojlanishni o‘
rni kattadir. 
“Iqtisodiy xavfsizlik” tushun
chasi ustida bosh qotirish ilk bor resurslarning cheklanganligi 
ma’lum bo‘lgan paytdan boshlanadi. Iqtisodiy xavfsizlikka bir necha xil ta'rif
lar keltirishimiz 
mumkin. Umuman olganda, iqtisodiy xavfsizlik - bu jamiyatning barcha imkoniyatlarini 
amalga oshirish uchun milliy manfaatlarni safarbar qilish imkonini beruvchi davlat iqtisodiy 

---

135