Təsərrüfatların dənli bitkilərin məhsuldarlığı və məhsul vahidinin maya dəyəri səviyyəsinə görə paylanması Cədvəl 2
Kartofun məhsuldarlığı, s/ha
Bir sentnerin maya dəyəri, man
23
23-24
24-25
25-26
26
Yekun
16
-
-
2
4
7
13
16-18
-
-
1
3
2
6
18-20
-
-
6
2
1
9
20-22
-
1
3
1
1
6
22-24
2
3
-
4
5
14
24
3
1
2
-
6
12
Yekun
5
5
14
14
22
60
Təcrübədə təsadüf olunan statistik verilənlər çoxluğu içərisində elə siniflər vardır ki, onların işlənilməsində xüsusi terminologiyadan istifadə olunur. Deyilən-ləri izah etmək üçün belə bir sınağa baxaq:
Tutaq ki, hər hansı sonlu çoxluğu verilmişdir. Çoxluqdan təsadüfi olaraq bir element götürülür, onun müəyyən xarakteristikası qeyd edilir, o, yenidən çoxluğa qaytarılır və proses bu qayda ilə davam etdirilir. Seçim prosesində hər bir elementin seçilmə ehtimalının eyni olduğu fərz edilir. Bu halda verilmiş çoxluğu ümumi çoxluq və ondan təsadüfi şəkildə götürülən kiçik həcmli elementlər çoxluğu isə ümumi çoxluqdan seçimi çoxluq və yaxud sadəcə olaraq həcmli təsadüfi seçim, təsvir edilən proses isə təsadüfi seçim adlanır.
Əksər hallarda tədqiqatçını ümumi çoxluğun elementlərinin özləri deyil, onların müəyyən xarakteristikaları və ümumi çoxluqda paylanması maraqlandırır. Belə hallarda ümumi çoxluğa elementlər toplusu kimi deyil, paylanma funksiyası olan hər hansı təsadüfi kəmiyyətinin qiymətlər çoxluğu kimi baxılır. təsadüfi kəmiyyətinin müşahidə olunmuş qiymətlərinə isə paylanma funksiyası olan ümumi çoxluqdan təsadüfi seçim deyilir. Başqa sözlə desək, təsadüfi seçim təsadüfi kəmiyyət üzərində ardıcıl aparılmış asılı olmayan müşahidənin nəticələri kimi qəbul olunur.
Təsadüfi kəmiyyətin müşahidə olunan qiymətlərinə paylanma funksiyası olan ümumi çoxluqdan təsadüfi seçim kimi baxıldığına görə onlar ümumi çoxluqla eyni qanunla paylanırlar. Təsadüfi kəmiyyətin müşahidə olunmuş qiymətlərinə paylanma funksiyası olan ümumi çoxluqdan seçimi verilənlər çoxluğu da deyilir.