QADIMGI MISR ME’MORCHILIGI
Reja:
1. Qadimgi Misr sivilizatsiyasining spetsifik asoslari.
2. Qadimgi podsholik me’morchiligi.
3. 0 ‘rta podsholik me’morchiligi.
4. So‘nggi podsholik me’morchiligi.
Misr davlati o‘zining qadim madaniyati,
boy tarixi bilan boshqa
rivojlangan davlatlar orasida yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi.
Mismi ko‘p asrlik tarixi va madaniyati toshlarda, sarkofaglarda,
rassomlaming
asarlarida, usta-hunarmandlaming ijodlarida, me’mor
chilik inshootlarida muhrlanib qolgan. Eramizdan 3000-yil burun
rivojlana
boshlagan, bu madaniyat rimlik istilochilar mismi egallab
olgunga qadar, ya’ni eramizning 30-yillarigacha boigan davrni o‘z
ichiga oladi. Misr madaniyatining shakllanishida Nil daryosi salmoqli
o‘rinni egallaydi. Eramizdan awalgi 3200-yilga kelib, Misrda ikkita
podsholik vujudga keldi. Janubda, Nuybiylar
chegarasidan hozirgi
Koxira yaqinidagi deltagacha boigan yerlar «yuqori Misr» ni tashkil
etdi va u Xiyera Konpolis shahrini poytaxt qilib oldi. Quyi Misr
Shimolda, ya’ni pastroqda, uncha katta boimagan lekin serhosil o‘rda
joylashgan boiib, poytaxtni Butoda tashkil etdi.
Bu davrda Janubiy Misr podshosi Narmer o'zining
kuchli
qo‘shinlari bilan Shimolni bosib oldi va Misrda ikkita podsholikni
birlashtirib, yagona davlatga asos soldi. Poytaxtni esa delta yaqinidagi
strategik jihatdan juda ham qulay boigan Memfis shahriga ko‘chirdi.
Demak, Narmemi arxaika davri birinchi sulolasining dastlabki fir’avni
deyish mumkin. Tarixchilar qadimgi Misr madaniyati va me’morchilik
san’ati tarixi haqida filer yuritganlarida davrlaming xilma-xilligini
sulolalar orqali ko'rsatishni maqsadga muvofiq deb bilganlar.
Hatto
Misr payg‘ambari Manetxo eramizdan awalgi 300-yil burun birmchi
boiib ana shu usulni qoilashni talab etgan.
Umuman, sulola oraligidagi vaqt boiib, shu vaqt ichida oilaning
podsholik qilgan davri aks ettirildi. Masalan, Fransiyada Burbonlar,
Angliyada
Tyudorlar, 0 ‘rta Osiyoda Temuriylar, Russiyada Roma-
novlar sulolalari mavjud boigan.
Odatda sulolalar juda ko‘p vaqtni o‘z ichiga oladi. Buni yaxshiroq
tushunish uchun qo‘yida biz boshlanish vaqti eramizdan awalgi 3200-
yil ekanligini unutmagan holda, qadimgi Misrdagi davrlar va sulolalar
sonini ma’lum bir tartibda bayon etamiz.
I . Arxiaika davri.
I-va 2-sulolalar 3200-2700-yillar (eramizdan awal).
II. Qadimgi podsholik davri.
3-suloladan to 10-sulolagacha 2700-2100-yillar (eramizdan avval).
III. 0 ‘rta podsholik davri.
II-suloladan 13-sulolagacha 2100-1700-yillar (eramizdan awal).
IV. Giksoslar hukumdorligi davri.
14-suloladan 17-suloIagacha 1700-1555-yillar (eramizdan awal).
V. Yangi podsholik davri.
18-suloladan 24 sulolagacha 1555-712-yilIar (eramizdan avval).
VI. Misrliklarning so‘nggi davri.
25 va 26 sulolalar 712-525-yillar (eramizdan awal).
VII. Eronliklar hukumronligi davri.
27-suloladan 30 sulolagacha 525-332-yillar (eramizdan avval).
VIII. Yunon - Rim davri.
332 (eramizdan awal) 638-yillar.
Yunon va Rim hukumronligi
davri makedoniyalik Iskandar, Rim
va Vizantiya yurishlarini o‘z ichiga oladi.
Yüklə
Dostları ilə paylaş: