M ü n d ə r I c a t

4

  qıcqırması  texnologiyası  əsasında  emal 

olunur. Nəticədə ətraf mühit çirklənmir, çıxışda  B

12 

vitamini

 

 alınır, yüksək 

keyfiyyətli  üzvi  gübrə  və  CH

4

  qazı  alınır.  Onu  yandırmaqla  komplekslər 

özünün enerji ilə tam təmin edir. Bundan başqa çoxdan mövcud olan hey-

vandarlıq-  bitkiçilik  əlaqələri  qapanır.  Bir  çox  ölkələrin  heyvandarlığında 

enerji və ehtiyat qoruyucu məqsədlə südün və heyvanların istisindən utiliza-

siya artıq geniş yayılıb, heyvanları saxlamaq üçün termostatik binalar tikilir. 

---

264 

 

Nəticədə  elektroenerjinin  absalyut  istehsalının  aşağı  düşməsi  və  məhsul 

vahidi olunur (otlaqda saxlanılan heyvanlar) Dünya heyvandarlığı alternativ 

enerji mənbələrindən (günəş və külək) istifadə edir. 

Hiss olunan neqativ ekoloji nəticələri avtonəqliyyat və kənd təsərrüfatı 

texnikası  gətirir.  Onlar  yüz  istiqamətdə  kənddən  kəndə  hərəkət  edirlər. 

Kəndə yaxın olduqca hərəkət istiqamətləri də çoxdur. Bitki örtüyünün daha 

çox məhv olması torpağın dağılması baş verir. 

Kəntdə və onların ətraf zonalarında ekoloji hadisələri qiymətləndirər-

kən  aşağıdakı  ümumiləşdirilmiş  anları  qeyd  etmək  olar:  1.Neqativ  halların 

¼ əkinçilik və heyvandarlıqda bağlıdır, ¾ isə kənd sakinlərinin fəaliyətinin 

digər  növlərinə  məxsusdur.  2.Hər  şeydən  çox  neqativ  təsirlərə  kəndin  ən 

qiymətli  ehtiyyatı  olan  torpaq  məruz  qalır.  3.Neqativ  ekoloji  hadisələrin 

yarıdan çoxu (60%) kənd yaşayış məntəqələrin yaxınlığında rast olunur. 4. 

Kənd  təsəürraft  müəssisələrinin  mərkəzi  məhələlərində  təbii  ətraf  mühit 

daha çox çirklənir və deqradasiyaya uğrayır nəinki kəndin ətraflarında.  

Seliteb zonanın vəziyyətinin qiymətləndirilməsində yaşayış mühiti-

nin  indeksindən  istifadə  etmək  kimi  maraqlı  ideya  mövcuddur  (Sen-Mark, 

1977). F.Sen-Markın fikrincə, Yaşayış mühitinin İndeksi = Bioloji zənginlik 

İndeksi + Bədii zənginlik İndeksi + Elmi zənginlik indeksi. Bioloji zənginlik 

İndeksi daha mürəkkəbdir (BZİ).  

               

BZİ=Yaşıllıq  məkanı  İndeksi  +  Su  məkanı  İndeksi  +  Havanın 

təmizliyi İndeksi + Səs-küy indeksi + Suyun təmizliyi İndeksi.  

 

Işin  mahiyyəti  odur  ki,  söhbət  ekoloji  vəziyyətin  kəmiyyətcə 

qiymətləndirilməsindən  (ölçülməsindən)  gedir.  Belə  indekslər  əsasında 

uyğun təkmilləşdirmədən sonra analitik işləri xeyli yaxşılaşdırmaq, əhalinin 

məskunlaşması  üçün  ekoloji  siyasəti  daha  dəqiq  və  məqsədyönlü  

formalaşdırmaq olar.