M ü n d ə r I c a t

1.6.4. Biosenozun strukturunun sxematik öyrənilməsi  

Biosenozların ekologiyasını öyrənən bölmə sinekologiya adlanır. Sin-

ekologiyada növlər müxtəlif prinsiplər əsasında qruplaşdırılır:  

Qohumluğa görə olan qrilar – taksonomik qruplar.  

Hərəkət  qaydasına  görə  olan  qruplar  (suda  üzən,  ağaca  dırmaşan. 

Uçan, torpağı qazanlar və s.)   

Yemin xarakterinə görə olan qruplar: həşarat yeyənlər, balıq yeyənlər, 

ot yeyənlər, yırtıcılar və parazitlərin ekologiyası.  

Yaşama yerinə görə olan qruplar: meşə heyvanları, çöl heyvanları, dağ 

heyvanları,  su  heyvanları  və  bitkiləri,  torpaq  heyvnları,  bitkiləri  və  mikro-

orqanizmləri ( biotop).  

Mühitə görə olan qruplaşmalar: su, torpaq və atmosfer biosenozlarının 

ekologiyası.  

Nəsl  vermə  qabiliyyətinə  görə  olan  qruplar:  biseksual  heyvanların 

ekologiyası,  aqam  heyvanların  ekologiyası,  partenogenez  heyvanların  eko-

logiyası.  

 Sosioloji  xarakterinə  görə  olan  qruplar:  monoqam  və  poliqam  hey-

vanların  ekologiyası,  kaloniya  və  ailə  halında  yaşayan  heyvanların  ekolo-

giyası.  

 Məskən salma xarakterinə görə olan qruplar: oturaq, köçəri, qışlayan 

heyvanların ekologiyası, köçəri quşların və balıqların ekologiyası. 

 Sutkalıq  fəallığa  görə  olan  qruplar:  gündüz,  gecə,  alaqaranlıq  hey-

vanların ekologiyası.   

 Yemləmə  qaydasına  görə  olan  qruplar:  havada,  ağacda,  yerdə,  suda 

yemlənənlərin ekologiyası.  

 Təkamül  səviyyəsinə  görə  olan  qruplar:  tək-,  çoxhüceyrəlılərin  eko-

logiyası, çənəsizlərin, kəlləli və kəlləsizlərin ekologiyası və s.  

 Biomorflara  –  həyat  formalarına  görə  olan  qruplar:  fanerofitlər,  ha-

mefitlər,  hemikriptofitlər,  kriptofitlər,  terofitlər.  Biomorflar  bitkilərin  eko-

loji  pasportlarıdır.  Təkamül  prosesində  bitkilərin  ekoloji  amillərin  təsirinə 

uyğunlaşaraq formalaşmasıdır.