M ü n d ə r I c a t

4. 1.    Dən emalı sənayesinin tullantılarının qiymətləndirilməsi 

Dəndən un və  yarma istehsalında ikinci məhsullar və tullantılar  yara-

nır,  hansı  ki,  ətraf  mühitin  çirklənməsi  üçün  potensial  mənbədilər.  Çörək 

bişirmə unu buğda və düyü dənindən alınır. Yarma assortimentlərini səkkiz 

yarma  bitkisindən  alırlar:  düyü,  qarabaşaq,  darı,  arpa,  yulaf,  noxud,  qarğı-

dalı, buğda.    

Əsas  dənin  tərkibindən  asılı  olaraq,  əlavə  məhsullar  və  I  (dən  10-

50%),  II (dən 2-10%) və III (dən 2%-dən az) kateqoriyalı tullantılaradlanır. 

Yem əhəmiyyəti olmayan aşağı dən tərkibli dəntəmizləmə tullantıları (mine-

ral, metalmaqnit, kobud qarışıq), ətraf mühitin mexaniki çirklənmə mənbəyi 

ola bilər.  

Emala  daxil  olan  dəndə  1%  -dən  4%  -dək  alaq  və  2-6%-dək  dən 

qarışıqları  olur,  hansı  ki,  dən  təmizləmə  şöbəsində  müəyyən  olunmuş  nor-

mativə qədər çatdırılır.  Dən emalı  sənayesinin ikinci  xammal ehtiyatlarının 

(tullantıların)  nomenklaturasının  8  adı  var:  yem-dən  məhsulu,  dən  tullantı-

ları,  xırda  dənlər,  döğrantılar,  yem  xırdalanmaları,  luzqalar,  un  və  rüşeym 

(cədvəl 4.1- 4.8).