M ü n d ə r I c a t

5.7.

 

Kənd təsərrüfatinda təbiəti mühafizə tədbirləri 

 

5.7.1.Təbiəti mühafizənin təşkili 

Kənd təsərrüfatının ―ekologiyalaşdırılması‖ hələ XX-ci əsrin 70-80-ci 

illərindən  başlayıb.  Əkinçilik  sistemlərinin  sərbəst  ―Təbiəti  mühafizə  böl-

məsində gübrələrdən istifadə və pestisidlərin tətbiqinin xüsusiyyətləri, səna-

ye istehsalından pozulmuş torpaqların rekultivasiyası, çayların su mühafizə 

zonalarının  təşkili,  mühitin  tullantılarla  çirklənməsinin  qarşısının  alınması 

nəzərdə tutulub. 

Kənd  təsərrüfat  istehsalı  və  ətraf  mühitin  mühafizəsi  müasir  aktual 

problemdir. Onun qarşısını almaq üçün 1983-cü ildə Bryanskda ekolojiləş-

dirmə prosesinin inkişafı və onun elmi əsaslarının formalaşması üçün elmi-

praktiki  konfrans  keçirilmişdir.  Kənd  təsərrüfatının  intensivləşməsi  ilə 

---

492 

 

əlaqədar  Qeyri-Qaratorpaq  zonada  təbiəti  mühafizə  problemlərinin  (1983) 

həmin konfransda söylənilən fikirləri bu gün də aktualdır. 

Kənd təsərrüfatına ekoloji tələbatda deyilir:  

1. Kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan fiziki şəxs, təşkilat, birlik, torpağın, 

suyun, meşənin təbii fəlakətdən, kənd təsərüfatının kimyalaşması, meliorasi-

yası  və  digər  işlərdə  insanın  sağlamlığına  zərər  vuran  ətraf  mühitin  vəziy-

yətinin  pisləşməsinin  qarşısını  almaq  üçün  kompleks  tədbirlərdən  istifadə 

etməlidir. 

2.  Heyvandarlıq  ferma  və  kompleksləri,  kənd  təsərrüfatı  məhsulları 

emal edən təşkilatların sanitar- mühafizə zonaları olmalıdır. 

1996-cı ilin aprelində Rusiya Federasiyası sərəncam imzaladı:  Rusiya  

Federasiyasının davamlı inkişafa keçməsi haqda. Konsepsiyaya görə davam-

lı inkişafa keçmə - cəmiyyətin ekoloji təhlükəsizliyini təmin etməklə, eko-

loji problemlərin ardıcıl və məqsədyönlü həlli ilə sıx bağlıdır. 

Ətraf mühitin qorunması üzrə əməkdaşlıq 100 il əvvəl yaranıb. 1962-

ci  ildə  BMT-nin  XVII  Baş  məclisində  ―Ekoloji  inkişaf  və  Təbiətin  müha-

fizəsi‖ adlı xüsusi qətnamə qəbul olundu. 

1963-cü ildə Ümumdünya yabanı təbiətin mühafizəsi fondu yaranıb. 

1968-ci  ildə  Parisdə  YUNESKO-nun  Beynəlxalq  Konfransı  ―MAB‖ 

Beynəlxalq elmi-tədqiqat proqramının başlanmasının təməlini qoydu. 

FAO- BMT-nin ərzaq və kənd təsərrüfatı üzrə təşkilatıdır. 

ÜST-  sağlamlığın  ətraf  mühitin  vəziyyətindən  asılılığı  ideyasını 

öyrənir. 

1970-ci ilin sonunda YUNESKO – nun təşəbbüsü ilə təbiətin və təbii 

ehtiyatların mühafizəsi Beynəlxalq  ittifaqı yarandı. 

1972-ci  ildə  Stokholmda  BMT-nin  ətraf  mühit  məsələsi  üzrə  kon-

fransda 5  iyun Beynəlxalq ətraf mühitin mühafizəsi günü elan olundu. 

1973-cü ildə  BMT-nin  ətraf mühit  üzrə proqramı ( YUNEP) təşkilatı 

işə başladı.