M u n darij a

5-bob. Bolaning rivojlanish sohalari bo‘yicha yutuqlari 
Mazkur dastur bola rivojiga individual yondashuv, uning shaxsini hurmat qilish, 
uning manfaatlari ehtiyojlari va rivojlanish darajasini hisobga olish, hissiy qulaylik 
borasida g‘amxo‘rlik qilish, erkin ijodiy o‘z-o‘zini ko‘rsatishi uchun sharoitlar yaratishga 
intilishni ko‘zda tutadi. SHu sababli, rejalashtirish bilan bir qatorda, bola rivojlanishini 
kuzatib borish pedagog faoliyatida muhim ahamiyat kasb etadi. Pedagog bolani va uning 
o‘zini tutishi sabablarini yaxshiroq tushunish, bola rivojini, uning ichki dunyosini ko‘rish, 
qo‘llab-quvvatlash, rivojlanish yo‘llarini belgilash, ehtiyoj va manfaatlarini aniqlash 
uchun bola hayotini sistematik kuzatib boradi. Pedagogik kuzatuvlar asosida ta‘lim 
faoliyatini rejalashtirish ishlab chiqiladi va takomillashtirib boriladi. Bolaning individual 
rivojlanishini kuzatish uchun O‘zbekiston Respublikasining ilk va maktab yoshidagi 
5
Дастурга 4-илова 

---

bolalar rivojlanishiga oid Davlat talablarida aks ettirilgan sohalar va soha ostilari hamda 
kutilayotgan natijalar olingan (malaka va ko‘nikmalar).
Bolaning rivojlanish xaritasi 3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi, har 
bir bola uchun individual tarzda yiliga uch marta to‘ldiriladi
6
.
Maktabgacha ta‘lim muassasasidan chiqishda 6-7 yoshdagi bolaning maktabga 
tayyorlik xaaritasi to‘ldiriladi (faqat maktabgacha muassasa bitiruvchilari uchun
6
).
 
Maktabga tayyorlik deganda bolada umumiy kompetentsiyalarni va rivojlanish 
sohalari kompetentsiyalarining shakllanganligi tushuniladi. Bu xarita maktabgacha ta‘lim 
muassasasining har bir bitiruvchisi uchun to‘ldiriladi. Unda Davlat dasturiga muvofiq 
rivojlanishning beshta sohasi (bola kompetentsiyalari) bo‘yicha kutilayotgan natijalar 
ifodalanadi.
Tarbiyachiga u yoki bu natija qanday darajada aks 
etayotganini 
belgilash 
taklif 
etiladi. 
Rivojlanishning 
beshta 
sohasi 
(bola 
kompetentsiyalari) umumlashtiriladi va tavsiya hamda takliflar ko‘rinishida ota-onalarga 
e‘tiboriga havola etiladi.