Davolash pedagogikasi – kasalmand yoki davolash muassasalaridan muolaja
olayotgan bolalarni o‘qitish, ularga tibbiy pedagogik yordam berish masalalari bilan
shug‘ullanadigan pedagogika fanining aloxida tarmog‘i xisoblanadi.
Dam olish vaqti – ishlovchilar mehnat majburiyatlarini bajarishdan xoli bo‘lgan va
o‘z ixtiyorlariga ko‘ra foydalana oladigan davr. Dam olish turlari: ish kuni davomida dam
olish va ovqatlanish uchun ajratilgan vaqt; ish kuni tugagandan keyingi xar kunlik dam
olish.
Dars – o‘qitishning vazifalari, mazmuni, nizom va metodlarini o‘zida
mujassamlagan, ma‘no jixatdan tugallangan tashkiliy va vaqt jixatdan cheklangan o‘quv
jarayonining asosiy shakli. Ilk bor 18 asrda xozirgi kunga xam pedagogika va didaktikada
o‘z ahamiyatini saqlab kelayotgan ―Buyuk didaktika‖ asarining muallifi Yan Amos
Komenskiy tomonidan amaliyotga joriy qilingan.
Dastlabki xolat –biror bir mashq olidan tana, qo‘l va oyoqlar xolati. Ushbu
tushuncha maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlashda fizkultura va musiqa
mashg‘ulotlari keng qo‘llaniladi.
Deviant xulq – shaxsning jamiyatda qabul qilingan xuquqiy yoki axloqiy
normalardan chetga chiqadigan yoki ularni buzadigan xatti xarakatlari. Maktabgacha
yoshdagi deviant xulqli bolalar intellekti buzilgan bolalar uchun moslashtirilgan maxsus
maktabgacha bolalar muassasalariga borishlari mumkin.
Dipressiya – xaddan tashqari xayajonlanish oqibatida yuzaga keladigan sindrom, u
ruhiy tushkunlik, xarakatning susayishi, loqaydlik, atrofga bo‘lgan qiziqishning
yo‘qolishida namoyon bo‘ladi.
Didaktik tamoyillar – ta‘lim jarayonining amaliy jixatdan tashkil etilishiga
qo‘yiladigan xamd au jarayonning natijalarini ta‘minlaydigan fundamental talablarning
ilmiy asosga qurilishi. Ta‘limda nazariyaning amaliyot bilan bog‘liqligi, bolalarga
inlividual yondashuv, ta‘limning ta‘limiy, rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi
funksiyalarining birligi.
Duduqlanish –nutq sur‘ati va ritmning buzilishi, ayrim tovush va bo‘g‘inlarni
qayta-qayta takrorlash yoki to‘xtalib talaffuz etishga asoslangan nutqning buzilishi. Ulug‘
rus fiziologi I.Pavlovning oliy nerv faoliyati qonuniyatlari haqidagi ta‘limotiga ko‘ra
duduqlanish nevroz kasalligining bir turi xisoblanadi. Duduqlanish nafas olish,
tovushlarni talaffuz etishda paylarning tortishishi natijasida sodir bo‘ladi.