Mahalla va oila

muloqot 
texnikasi
ga
 
ham bog‘liq. Muloqot texnikasi deyilganda, sub’ekt, turmush 
o‘rtog‘i bilan o‘zaro munosabatlarini tashkil qilishida, psixologik aloqa 
o‘rnatishda, muloqotdoshiga ta’sir o‘tkazishning turli usullaridan foydalanishi, 
muloqotning qanday shakllari, vositalarini tanlashi kabilar nazarda tutiladi.
Muloqotning kundalik (ishchan), kasbiy, maishiy, xususiy va ommaviy 
oshkora shakllari farqlanadi. Muloqot kommunikativ faoliyat sifatida quyidagi 
ko‘rinishlarda namoyon bo‘ladi.
Kommunikatsiya 
- muloqotning mazmuniy jihatidir. Ularni boshqa 
odamlar tomonidan mazmuniy idrok qilishga yo‘naltirilgan xatti-harakatlar - 
kommunikativ xatti-harakatlar
deyiladi. 
5
Шодмон Отабек
. Дўрмон ҳангомалари. Тўлдирилган ва қайта ишланган 5
-
нашри. 
–
Т.: “Sharq”, 2016. 
– 
Б.39. 

---

95
Kommunikativ aktlarda muloqotning informativ, fatik (kontakt) va 
boshqaruv vazifalari ro‘yobga chiqariladi. Ma’lumotlar almashinadi, odamlar 
bir-birlariga ta’sir qiladi. 
Muloqot jarayonida ular psixologik aloqa o‘rnatishga, bir-birining 
pozitsiyasini aniqlashga, tahlil qilinayotgan vaziyatga munosabatini 
shakllantirishga intiladilar. 
Kommunikator
(ma’lumotni uzatayotgan shaxs): 
ochiq
chetlashtirilgan yoki 
yopiq
pozitsiyalardan biriga amal qilishi, ya’ni o‘z 
nuqtai nazarini yashirishi mumkin. Ma’lumotni idrok qilish uni suhbatdoshiga, 
ayni o‘rinda turmush o‘rtog‘iga (resipientga) yo‘naltirishi, yoki “yuklanishi”, 
uning motivatsion holati va ma’lumotli tayyorlanganligiga bog‘liq bo‘ladi. 
Ma’lumotni tushunish 
(uni mavjud aloqalar, tushuncha va tassavvurlar 
tizimiga kirishi) uchun, muloqotga kirishayotgan tomonlar yagona belgilar, 
mohiyatlar tizimidan foydalanishi zarur. Psixologik, ijtimoiy va madaniy 
to‘siqlar, muloqot vaziyatini noadekvat aks etish, muloqot samaradorligi 
uchun to‘siq bo‘lishi mumkin.