MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

328 

328 

müsbət hissi hal yaradan material cansıxıcı materiala nisbətən 

asan  öyrənilir  və  yadda  saxlanılır.  Mənfi  emosional  təsirə 

malik olan material isə bəzən pis, bəzən də cansıxıcı materiala 

nisbətən yaxĢı yadda saxlanılır.      

 

VI.24.5. Təlim prosesində motivasiya - tələbat 

sahəsinin formalaĢması

 

 

Məktəb  təcrübəsində,  təlim  fəaliyyətini  həyata 

keçirərkən  çox  vaxt  belə  bir  sual  diqqəti  cəlb  edir:  Ģagirdi 

yaxĢı  oxumağa  və  ümumiyyətlə  oxumağa  yönəldən,  təhrik 

edən  nədir?  BaĢqa  sözlə,  Ģagirdlərin  təlim  fəaliyyəti  necə 

motivləĢir,  onlar  hansı  motivlərin  təhriki  altında  hərəkət 

edirlər?  ġübhəsiz  bu  cür  suallara  düzgün  cavab  tapılması 

müəllimin  həmin  sahədə  Ģagirdlərlə  iĢ  aparmasını,  təlim 

fəaliyyətini idarə etməsini asanlaĢdıra bilər. 

Birinci  növbədə,  ümumiyyətlə,  motivin  və  moti-

vasiyanın  nədən  ibarət  olduğunu  nəzərdən  keçirək.  Motiv 

insanı  hər  hansı  bir  məqsədəyönəlmiĢ  iĢə,  fəaliyyətə  təhrik 

edən  səbəbdir.  Ġnsan  beynində  əks  olunaraq  onu  fəaliyyətə 

təhrik  edən  və  həmin  fəaliyyəti  müvafiq  tələbatların 

ödənilməsinə  yönəldən  Ģeyləri  A.N.Leontyev  həmin 

fəaliyyətin motivi adlandırmıĢdır

1

. 

Ġnsan  fəaliyyətinin  motivləri  özünün  çoxcəhətliliyi  ilə 

xarakterizə  olunur.  Onlar  hər  Ģeydən  əvvəl  bir-birlərindən 

tələbatların  növlərinə  görə  fərqlənirlər.  Ona  görə  də 

tələbatlarda  olduğu  kimi,  motivlər  təbii  və  ali  (maddi  və 

mənəvi)  ola  bilir.  Bundan  baĢqa,  A.N.Leontyevə  görə  motiv 

obraz, anlayıĢ, fikir, ideal Ģəklində də çıxıĢ edə bilər. 

Motivasiyaya  gəldikdə  bu  elə  motivlər  birliyidir  ki, 

                                                 

1

 А.Н. Леонтьев. Проблемы развития психики. М., 1972, с.342. 

---