MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
- Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 194 194 əlaqələrini öyrənərək belə bir nəticəyə gəlmiĢdir ki, talant ya ata, ya da ana xətti ilə nəsildən nəsilə keçir. Lakin Haltonun gəldiyi nəticələr elmi mötəbərliyə malik deyildir. O, öz fikrini əsaslandırmaq üçün heç bir elmi dəlil gətirə bilməmiĢdir. Bununla belə mütəxəssislər belə bir fikrə gəlmiĢlər ki, əksər hallarda görkəmli Ģəxsiyyətlərin nəsil ağacının öyrənilməsi bioloji irsiyyət deyil, həyat Ģəraitinin, qabiliyyətlərin inkiĢafı üçün zəruri olan əlveriĢli ictimai Ģəraitin irsi xarakter daĢımasını sübut edir. Ümumiyyətlə, aparılmıĢ tədqiqatlar və ciddi statistika qabiliyyət və talantların irsiliyi barədə heç bir əsas vermir. Bu və ya digər təbii imkanın irsən keçməsi qabiliyyətin və talantın irsən keçməsi demək deyildir. Qabiliyyətlərin yaranması üçün zəruri olan təbii imkanlar yalnız müvafiq Ģəraitdə qabiliyyətin formalaĢmasına gətirib çıxara bilir. V. 17. 5. Qabiliyyətlərin formalaĢması Qabiliyyətlər və təlim. Qabiliyyətlərin formalaĢmasında ən önəmli rolu təlim oynayır. Təbii imkanlardan danıĢarkən qeyd olunduğu kimi, qabiliyyətlərin inkiĢafı müxtəlif adamlarda heç də eyni cür olmayan təbii ilkin Ģərtlərdən asılı olsa da, qabiliyyətlər daha çox bəĢər tarixinin məhsuludur. Ġnsan bəĢəriyyətin əldə etdiyi təcrübəni, bilik sərvətlərini mənimsəmədən müvafiq qabiliyyətlərə yiyələnməsi mümkün deyildir. Bununüçünsə təlim xüsusi yer tutur. Ġnsanlar təlim prosesində tarixən əldə edilmiĢ nailiyyətlərə yiyələnməklə, öz qabiliyyətlərini formalaĢdırırlar. A.V. Petrovski və M.Q.YaraĢevskinin qeyd etdikləri kimi «qabiliyyətlərin təzahürü insanların tarixən ictimai tələbatlara cavab vermək məqsədilə əldə etdikləri müvafiq bilik, bacarıq və vərdiĢlərin formalaĢmasının konkret iĢ pryomlarından (metodikadan) bilavasitə asılıdır». |