www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 350
350
onun əxlaqi və iradi keyfiyyətləri də mühüm yer tutur. Bu
keyfiyyətlər möhkəmlənir və müəllimin Ģəxsiyyətinin daimi
əlamətlərinə çevrilir.
Müəllimin iradi qüvvəsinin ən parlaq ifadələrindən biri
onun məqsədyönəliĢliliyi, daima böyük pedaqoji vəzifələri
həll etməyə yönəlməsindən ibarətdir. Ġradəli müəllim təkcə
Ģagirdin qarĢısına tələb qoymaqla kifayətlənmir, eyni zamanda
həmin tələbin dəqiq və vaxtında yerinə yetirilməsinə nəzarət
edir.
Müəllim təkidli olmalıdır. Təkidlilik təkcə müəllimin
Ģagirdlərə qarĢı tələbkar olması, ona nəzarət etməsi üçün
zəruri deyildir. Bu keyfiyyət eyni zamanda müəllimin öz
pedaqoji fəaliyyətini icra edərkən qarĢıya çıxan ciddi çətinlik
və maneələri aradan qaldırması, fasiləsiz olaraq öz üzərində
iĢləməsi, öz ixtisasını artırması üçün də zəruridir.
Pedaqoji
iĢin
müvəffəqiyyəti
üçün
müəllimdə
dözümlülük, hövsələnin olması da zəruridir. Əgər müəllim
özünü əla ala bilmirsə, o, sinfi də ələ ala bilməyəcəkdir.
Müəllim özünü ələ ala bilməyi, öz hərəkətlərinə nəzarət
etməyi bacarmalıdır.
Müəllim üçün xarakterik olan keyfiyyətlərdən onun
təvazökarlıq və özünə qarşı tələbkarlığını da qeyd etmək
lazımdır. Bunlar həqiqi müəllimə xas olan müsbət
keyfiyyətlərdəndir. Təcrübəli müəllim nə qədər müvəffəqiyyət
qazansa da, hələ çox iĢ görmək lazım gəldiyini baĢa düĢür.
Hələ vaxtilə görkəmli rus pedaqoqu K.D.UĢinski təlim
və tərbiyə iĢində müəllimin mövqeyinə müstəsna əhəmiyyət
verərək onun geniĢ və dərin elmi-pedaqoji biliyə, yüksək
əxlaqi keyfiyyətlərə, möhkəm iradəyə və xarakterə malik
olmasını tələb edirdi. O, hər Ģeydən əvvəl tərbiyəçinin tərbiyə
etdiyi insanı hərtərəfli bilməsinin, onu dəqiq öyrənməsinin
zəruriliyini, həmin biliklər olmadan tərbiyə iĢini düzgün təĢkil
etməyin mümkün olmadığını göstərir. “Tərbiyəçi insanı
həqiqətdə olduğu kimi bilməli, onun bütün zəif və qüvvətli
cəhətləri ilə, bütün gündəlik xırda ehtiyacları ilə tanıĢ