Maldarlıq Qaramal və onun bioloji xüsusiyyətləri Camış və onun bioloji xüsusiyyətləri Zebu və onun bioloji xüsusiyyətləri
Yüklə 296,85 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Südün əmələ gəlməsi
– bir sıra görkəmli heyvandarların qeyd etdikləri kimi… «inəyin südü onun ağzındadır…» bu fikiri isə belə aydınlaşdırmaq olur ki, süd heyvanın qəbul etdiyi qidadan əmələ gəlir. Yəni, heyvan qəbul etdiyi yemlərin tərkibindəki qidalı maddələrdən: zülalla, yağlar, sulu karbonlar, mineral maddələr, vitaminlər və s.- dən süd sintez olunur. Bu qidalı maddələr yemlə qəbul edilərək qana sorulur və yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, qanla yelinə gətirilərək burada süd alveollarından sintez olunur. Yelindəki alveollarda mürəkkəb, biofiziki, biokimyəvi proseslərin getməsi nəticəsində alveolların epitelisi və qanın plazmasının qarşılıqlı təsirindən onun toxumalarında südün sintezi baş verir. Bu sintezin baş verməsi prosesi hələ də bu vaxta qədər tam aydınlaşdırılmamışdır. Südün əmələ gəlməsi prosesi intensiv surətdə baş verir. Sutkada 20 kq süd verən inək 700 q zülal, 800 q yağ və 900 q şəkər əmələ gətirir. Bunun üçün isə yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, 1 litr südün əmələ gəlməsi üçün yelindən 450-500 litr qan keçməlidir. Süd yelində sağımlararası fasiləsiz olaraq əmələ gəlir. İnəklərdə yeni miqdar süd süd çəninə sağımdan 5-7 saat sonra gəlir. Südvermə. Südvermə dedikdə südün alveollardan, süd axarlarından, süd borularından süd çəninə axıb, gəlməsi başa düşülür. Bu daxili sekresiya vəzlərinin və sinir sisteminin iştirakı ilə əmələ gələn reflektor aktdır. Südvermə bəzən şərtsiz refleks yolu ilə də baş verə bilir. Bu sağım zamanı əmcəklərə edilən mexaniki qıcıqlanma yolu ilə baş verə bilər və həmçinin bu şərti refleks yolu ilə də baş verə bilir. Belə ki, sağımın vaxtının yaxınlaşması, sağıcının inəyə yaxın gəlməsi, sağım əşyalarının görünməsi və ya səsi və inəyin sağıma hazırlanması şərti refleksə səbəb olur. Şərti refleks zamanı yelinin alveolyar apparatı reflektor olaraq yığılır, sıxılır və süd çənlərinin tonusu zəifləyir və nəticədə südün çənə axıntısı başlayır. Bu proses sağım zamanı baş verir və adətən 4-6 dəqiqə davam edir. Daha doğrusu, yelindən sinir uçlarının qıcıqlanması impulsların əvvəlcə onurğa beyinə, sonra isə baş beyinə verilir. Buradan isə oyanma daxili sekresiya vəzinə – baş beyindəki hipofizə ötürülür və onda Yüklə 296,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|