Manasova Izumgul Syerdanovna Qosimov Xayriddin Olimovich ovqatlanishning gigienik asoslari

OVQATDAN ZAHARLANISHDAN SAQLANISH ASOSLARI 
Ovqatdan zaharlanishning asosiy tadbirlari quyidagilardan iborat. 1. Kasal chiqaruvchi manbani 
chetlatish. 2. Ovqat mahsulotlaridagi zaharlanish jarayonini to‘xtatish. 3. Ovqat mahsulotlarining mikroblar 
ishtirokida zararlanib qolishiga yo‘l qo‘ymaslik. 4. Zararlanib qolgan ovqat mahsulotlarini epidemiologik 
jihatdan xavfli bo‘lgan mikroblardan xoli qilish. Zararlanishning oldini olish uchun oziq-ovqat mahsulotlarini 
tayyorlash davrida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xatarli omillarga yo‘l qo‘ymaslik talab qilinadi. Oziq-ovqat 
mahsulotlarining mikroblar bilan zaharlanib qolishida eng xatarli manba—hayvon (sigir, qo‘y, echki, 
cho‘chqa, uy parrandalari) mahsulotlari hisoblanadi. Bunday hollarda asosiy mas’uliyat veterinariya va 
sanitariya xodimlariga yuklanadi. Mollarni so‘yishdan oldin veterinariya va sanitariya nazoratidan o‘tkaziladi. 
Tayyorlashning hamma bosqichlarida sanitariya-gigiyena va veterinariya tadbirlari joriy etilgan bo‘lishi kerak. 
Mahsulot mikroblar bilan ifloslanib qolgan taqdirda veterinar xodimlar tegishli choralarni ko‘rishlari shart. 
Hayvonni uyda so‘yish ma’n qilinadi. So‘yish zarur bo‘lgan taqdirda ham uni veterinariya nazorati hamda 
bakteriologik tekshiruvlardan o‘tkazilishi kerak. Kasal hayvonlar va parrandalar go‘shtini ishlatishdan oldin 
nazorat qilish ham veterinariya-sanitariya xodimlari zimmasiga yuklanadi. Tayyorlangan masalliqni sifati 
yomon deb gumon qilinganda uni kimyoviy analiz va bakteriologik tekshiruvdan o‘tkazish uchun 
laboratoriyaga yuboriladi. Masalliqlarni saqlashda, pishirishda sanitariya-gigiyena qoidalariga qat’iy amal 
qilish ovqatlanishni tashkil etishning asosiy shartlaridan hisoblanadi. Ovqatdan zaharlanishning oldini olishda 
tez buziladigan masalliqlarni saqlash va ishlatish muddatlariga rioya qilish ham muhim ahamiyatga ega. 
Yuqumli kasal tarqatuvchi manba odam bo‘lgani uchun ular orasida tibbiyot ko‘rigi o‘tkazish kerak. 
Ovqatdan zaharlanishning sabablarini aniqlash va oldini olish uchun har bir zaharlanish hodisasi albatta 
tekshirib chiqilishi va sanitariya-epidemiologiya xizmati muassasalari tomonidan hisobga olinishi shart. 
Mikrobsiz ovqatdan zaharlanishdan saqlanish, asosan, oziqovqat mahsulotlariga zaharli birikmalarning 
tushishini bartaraf qilishga bog‘liq. O‘zbekiston Respublikasi Bosh Davlat sanitariya shifokori tomonidan 
1996-yil 26-avgust kuni „Pestitsidlarni toksikligi va xavfliligiga ko‘ra, gigiyenik klassifikatsiyasi bo‘yicha 
sanitariya me’yori va gigiyenik normativlari“ tasdiqlandi. Mazkur hujjat inson hayotiga xavf soluvchi yangi 
pestitsidlarni qo‘llashga ruxsat bermaslik, atrof-muhitni, suv, havo, tuproqni muhofaza qilishga qaratilgan.