Maqmarik süxurlardan fərqli olaraq çökmə süxurlar Yer səthində atmosfer

Qeyri-uyğun yatım
 denudasiya prosesləri, dəniz cərəyanları, sualtı sürüşmələr, 
tektonik hadisələr və bir sıra başqa səbəblərlə əlaqədar dır. İki kompleks 
arasındakı qeyri-uyğunluğu ifadə edən müstəvi qədim sualtı və ya yerüstü relyefi 
əks etdirərək, adətən, bazal konqlomerat adlanan iridənəli çöküntülərlə örtülür. 
Paralel uyğunsuzluq
çökmə hadisəsində fasilədən əvvəl və sonra əmələ gəlmiş 
çöküntülər arasında litoloji, bəzən də paleontoloji fərqlənmə ilə xarakterizə edilir 
(şəkil 33, d). Buna bəzən stratiqrafık uyğunsuzluq da deyilir. 

---

Şəkil 33. Layların yatım formaları: 
a, b, c-paralel yatımlar; d-paralel uyğunsuzluq; e-gizli uyğunsuzluq; f-bucaq 
uyğunsuzluğu; g-transqressiv uyğunsuzluq. 
Laylar arasında yaş etibarilə ardıcıllığın yoxluğu həmin uyğunsuzluğun 
xarakterik cəhətidir. Bəzi hallarda fasilədən sonra əmələ gələn yeni çöküntülər 
litoloji tərkibcə əvvəlkilərdən əsla fərqlənmədiyinə görə uyğunsuzluğun təyin 
edilməsi xeyli çətinləşir. Bunı 
gizli paralel uyğunsuzluq
deyilir (Şəkil 33 e). 
Tektonik hərəkətlər nəticəsində bir çox hallarda laylar arasındakı ardıcıllıq və 
paralellik itir və aydın müşahidə edilən 
bucaq uyğunsuzluğu
əmələ gəlir (şəkil 
33, f). 
Bucaq uyğunsuzluğu bəzən yerli xarakter daşıyıb, kiçik bir sahədə, başqa 
hallarda isə regional miqyasda təzahür edə bilər. 
Bucaq uyğunsuzluğu bəzən kontaktda olan komplekslərin müxtəlif 
istiqamətdə uzanması (azimutal uyğunsuzluq), bəzən də transqressiv çökmənin 
nəticəsi kimi meydana çıxa bilər. Buna 
transqressiv uyğunsuzluq
deyilir (Şəkil 
33, g). 

---

Təbiətdə müxtəlif dövrlərdə baş vermiş geoloji proseslərin məhsulu olan 
mürəkkəb tipli uyğunsuzluğa da çox təsadüf olunur. Bu növ uyğunsuzluq müxtəlif 
dövrlərdəki tektonik hərəkətlər nəticəsində çöküntülərin fasilə ilə növbələşməsi 
nəticəsində meydana çıxır.