Maqmarik süxurlardan fərqli olaraq çökmə süxurlar Yer səthində atmosfer



Yüklə 364,85 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/12
tarix07.04.2023
ölçüsü364,85 Kb.
#94351
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Çökmə süxurlar

(alevritlərin)
dənəciklərinin diametri 0,10-0,01 mm 
arasında dəyişir. Bunların görkəmli nümayəndəsi kontinental mənşəli 
löss
və 
lössvari 
süxurlardır. 
Löss-kövrək
 quruluşlu, makroməsaməli, tərkibində çoxlu miqdarda karbonat və 
sulfatlar olan, zəif sementləşmiş süxurdur. Lössün rəngi sarımtıl-bozdan qonura 
qədər dəyişir, asanlıqla islanır. 
Lössləri başqa süxurlardan fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərdən biri onlarda 
oturma xassəsinin olmasıdır. Süxuru isladarkən həcminin azalmasına 
oturma 
deyilir. Bu süxurların xüsusiyyətlərindən biri də onlarda laylaşmanın 
olmamasıdır. 
Narın qırıntılı süxurlar 
(pelitlər)
 mineral dənəciklərinin fıziki-kimyəvi aşınması 
və 0,01 mm-dən narın hissəciklərə bölünməsi nəticəsində təbiətdə geniş yayılmış 
süxur qrupudur ki, bu da pelitləri və ya sadəcə olaraq 
gilləri
təşkil edir. Bir sıra 
xüsusiyyətlərinə görə gillər həm qirıntı və həm də kimyəvi süxurlardan fərqlənir. 
Bu süxurların xüsusiyyətləri başlıca olaraq onlarda cüzi miqdarda iştirak edən 
kolloid hissəciklərə görə meydana çıxır. Bunu suspenziyalara aid etmək olar. 
Məhlulda bu hissəciklərin hər ikisi elektrik yükünə malikdir. Bu isə onların 


məhlulda çökməsinə mane olur, dəniz şəraitində isə hissəciklər kaoqulyasiyaya 
uğrayaraq çökməyə başlayır. Bu qayda ilə gilli süxurlar əmələ gəlir. 
Gillərin tərkibində iki əsas qrupdan olan 
kaolinit
və 
montmorillonit
mineralları iştirak edir. Bu minerallar fiziki və kimyəvi xassələrinə görə bir-
birindən kəskin fərqləndiyi üçün hansının üstünlük təşkil etməsindən asılı olaraq 
süxurun xassələri bu və ya digər istiqamətdə dəyişir. Əgər gil ancaq 
kaolinit
 mi-
nerallarından ibarət olarsa, belə gil 

Yüklə 364,85 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin