Maqola haqida

Didaktik o‘yinlar

Emotsional qiziqishni oshiradi

Bir xillikni bartaraf


1-rasm. Didaktik o‘yinlarning bolani ijtimoiy-hissiy rivojlantirishiga ta’siri (rasm) Klasster
Ma’lumki didaktik o‘yinlar maktabgacha ta’lim muassasasida maxsus programma bilan olib boriladigan mashg‘ulotlarni muvofaqiyatli o‘tkazishga ko‘p jihatdan yordam beradi. 6 yoshdagi bolaning asablariga juda ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish talab etiladi. Bu yoshda bolaning nutqi ravon, talaffuzi aniq bo‘lishini taminlash kerak. 6 yoshdagi bolaning faraz qilish qobiliyatini jadal rivojlanishiga alohida e’tibor qaratish maqsadga muvofiqdir. 7 yoshdagi bolalarning idrok kuchi va tafakkuri jadal rivojlanadi. Kattalarning ta’siri ostida bolada vaziyatdan tashqari muloqotga kirishish kabi yangi shakllar yuzaga keladiki, bu sharoitda bola “Insonlar dunyosiga” yaxshiroq moslashadi. Bola insonni o‘zi yashab turgan jamiyat vakili sifatida anglay boshlaydi, ijtimoiy hayotda o‘zaro bog‘liqlik bilan boshlaydi. Muloqot qilishning bunday shakli o‘yinning shakllanishiga bog‘liq, chunki o‘ynash davrida bolalarni insonlarning o‘zaro munosabatlari, jamiyatdagi o‘zlarini tutishlari qiziqtiradi. Bolaningi jtimoiy rivojlanishida maqul o‘yin turini tanlay olishimiz kerak. Tarbiyachi tomonidan didaktik o‘yinlarning o‘tkazilishi bolalarni aqliy o‘sishiga, bilim egallash jarayonida zerikib qolmasligiga yordam beradi. So‘rovnoma o‘tkazish jarayonida bolalarning hissiy rivojlanish jarayoni rivojlanishi uchun qanday o‘yinlarni tanlashimiz lozim?- degan savolimizga 10ta (53.5%) respondent didaktik o‘yinlarni tanlagan. “Klasster” metodi orqali didaktik o‘yinlarni foydali tomonlarini yoritib o‘tamiz:
Bolani fikrlashga o‘rgatish, uni aqliy mehnatga o‘rgatish tarbiyachi oldida turgan oson ish emas. Tarbiyachi aqliy mehnat juda qiyin ekanligini unutmasligi kerak. Bolalarni aqliy mehnatga o‘rgatish uchun bu ishni qiziqarli qilish kerak. Bunga erishish uchun turli usullar va bir qancha metodlar bor. Didaktik o‘yin bolalarning aqliy faoliyatini rivojlantirish uchun katta imkoniyatlarni yaratadi, chunki tarbiyachining o‘zi ta’lim vazifasiga qarab ushbu o‘yinlarning shartlarini o‘zgartirishi mumkin. Yuqorida ko‘rsatilgan klasster usuli orqali didaktik o‘yinlarning ustunlik tomonlari yoritilgan. Didaktik o‘yinlar bolalar faolligini oshiradi, o‘yin jarayonida bolani zeriktirib, charchatib qo‘ymaydi. O‘yinda birxillikni bartaraf etadi, bolalar bilim olishini osonlashtiradi. Shularni hisobga olib, tarbiyachi o‘z mahoratini ko‘rsatgan holda bolalarga didaktik o‘yinlarni qiziqarli usullar orqali o‘rgatishi lozim. 6-7 yoshli bolalar o‘yin yakunidagi g‘oliblik va mag‘lublik hislarini o‘zlarida his qiladi. Bu jarayonda bolalarda tushkunlikka tushish holatlari kuzatilishi mumkin. Shu kabi holatda psixolog va pedagoglar bolalar bilan shug‘ullanib, ularga mag‘lubiyatni yengishni o‘rgatishi, g‘oliblik sari ruhlantirishni bilishi lozim. Bu psixologlar va pedagoglardan juda katta kasbiy mahoratni talab qiladi. (2-rasm)