Mashinali o‘qitishga kirish

 
1.9-rasm.
 
Intellektual tizimlarning asboblar vositalari
 
2) Strukturali yondashuvda inson miyasining tuzilishini modellashtirish
asosida SIni qurish masalalari qaraladi. Bunday modelni qurishga misol sifatida 
Rozenblatt perseptronini, xatoliklarni teskari tarqalishiga asoslangan NTlar, Hopfild
NTlar va stoxastik NTlarini keltirish mumkin. Shuningdek, NTlar timsollarni tanib 
olish masalalarida ham keng miqyosda qo’llanilmoqda. 
3) Evolyutsion yondashuvda SIni qurish masalalarida asosiy e’tibor 
boshlang’ich modellar va qoidalarni qurishga qaratiladi va undan keyin ular asosida 
SIni qurish evolyutsiyali (uzluksiz rivojlanish) shaklda rivojlanadi. Bu rivojlanish 
turli tipdagi usullarni o’z ichiga oluvchi yangi modellarni qo’llash bilan amalga 
oshiriladi. Masalan, NTlar modeli, mantiqiy qoidalar nabori va boshqa ixtiyoriy 
Intellektual tizimlarning instrumental vositalari
Su
n
’iy
i
n
tel
le
k
td
a 
qo
’l
la
n
il
ad
ig
an
ti
ll
ar
In
st
ru
me
n
tal
t
izi
m
1
. 
Bo
’s
h 
ti
zi
m
lar
. 
lar
In
teg
ral
la
sh
g
an
in
st
ru
m
en
ta
l 
ti
zi
m
lar
IA
T
y
ar
at
is
h
v
o
si
ta
lar
i
D
as
tu
rl
as
h
p
ara
d
ig
m
al
ari
K
o
g
n
it
iv
g
raf
ik
al
i 
ti
zi
m
lar
1
. 
A
n’a
na
vi
y t
il
lar
. 
2.
Man
ti
q
iy
da
st
u
rl
as
h
t
il
lar
i.
3.
Rek
u
rs
iv
f
u
n
k
si
y
al
ar
t
il
i.
4.
Ro
’y
xat
ga 
is
hl
ov
b
eru
vc
hi
ti
ll
ar
. 
5.
Bi
li
m
lar
n
i na
mo
y
is
h
et
u
v
ch
i t
il
la
r.
1
. 
Bo
’s
h t
izi
ml
ar
. 
2
. 
Y
ar
at
u
v
ch
i m
u
h
it
. 
1.
IA
T
y
ara
ti
sh
n
in
g
mu
am
mo
g
a 
yo
’n
al
ti
ri
lg
an
v
os
it
al
ar
i.
2
. 
IA
T
y
ara
ti
sh
n
in
g
p
red
me
tg
a 
1
. 
Pro
ts
ed
u
ra
li
d
as
tu
rl
as
h
. 
2
. 
Ma
’l
u
m
o
tl
arg
a 
mo
’l
jal
la
n
g
an
d
as
tu
rl
as
h
. 
3
. 
Q
o
id
al
ar
g
a m
o
’l
ja
ll
an
g
an
d
as
tu
rl
as
h
. 
4
. 
O
b
y
ek
tl
arg
a 
mo
’l
jal
lan
g
an
d
as
tu
rl
as
h
.

---

17 
modellar bo’lishi mumkin. Bu modellar kompyuterga kiritilgandan so’ng, u usbu 
modellarni tekshirish asosida ular orasidan eng yaxshilarini tanlaydi va ularni 
generatsiya qilish natijasida yangi modellar hosil qilinadi, hosil qilingan yangi 
modellar orasidan eng yaxshisi tanlanadi va h.k. Shuni ta’kidalash joizki, 
evolyutsion modellar evolyutsion o’rgatuvchi algoritmlar ko’rinishida bo’ladi.
4) Imitatsiyali yondashuvda insonning boshqalardan nusxa olish qobiliyati, 
ya’ni boshqalar nima qilayotgan bo’lsa, xuddi ularga o’xshab bajarishni amalga 
oshirish modellashtiriladi. Ko’p hollarda nusxa olish qobiliyati insonga biror ishni 
bajarishda vaqtni kam sarflashga olib keladi.
SIni qurishning yuqorida keltirilgan yondashuvlari tahlilidan kelib chiqib, 
shuni ta’kidlash lozimki, amaliy masalalarni yechishda ular orasida qat’iy chegara 
yo’q. Amaliyotda shunday masalalar uchraydiki, ularni yechishda aralash 
tizimlardan foydalaniladi, ya’ni ularning bir qismini yechishda ma’lum bir 
yondashuvga mos usullardan foydalanilsa, boshda qismini yechishda boshqa 
yondashuga mos usullardan foydalaniladi.