Mbaza. Uz imtihon javoblar

3. Turli o‘simlik barglaridan foydalanib oddiy va murakkab barglarga ajrating.
 
19-BILET 
1. Barglarning ichki tuzilishi haqida tushuncha bering ?
Barglar ham, o‘simliklaming boshqa organlari kabi hujayralardan 
tuzilgan. Birorta o‘sirn1ikning yangi bargi- dan ko‘ndalangiga 
yupqa kesib olib, buyum oynasidagi bir
tomchi suvga joylanadi, so‘ngra ustidan qoplagich oyna yopib, 
mikroskopda ko‘riladi (36-rasm). Barg yaprog‘ining ustki va ostki 
tomoni po‘st bilan qop- langan. Uning hujayralari bir-biriga zich 
yondashgan. Barg po‘stining deyarli hamma hujayralari shaffof 
bo‘lib, ular or- qali yorug‘lik barg ichiga o‘tadi. Po‘st bargning ichki 
qat-
lamlarini shikastlanishdan va qurib qolishdan saqlaydi. Barg
po‘stida yana loviyasimon juft hujayralar bo‘lib, ularda si­ toplazma 
va yadrodan tashqari, yashil tusdagi plastidalar ham bo‘ladi. Ular 
barg og‘izchalari hujayralari deyiladi. Og‘izchalar barglaming faqat ostki tomonida 
emas, balki ust­ ki tomonida ham bo‘ladi. Barglaming ustki va ostki tomonidagi po‘sti 
oralig‘ida barg eti hujayralari joylashgan. Ular qobiq hamda sito­ plazma, yadro, 
xlorofill donachalaridan tashkil topgan. Barg eti hujayralari bir necha qavat bo‘lib 
joylashgan. Ustki po‘st tagidagi qavat ustunchalarga o‘xshash cho‘ziq hujayralardan
tashkil topgan. Uning ostida ovalsi- mon va yumaloq shakldagi hujayralar joylashgan. 
Bargning ko‘ndalang kesmasida to- mirlami ko‘rish mumkin. Ular ichida qalin devorli 
o‘lik hujayralardan tash­ kil topgan o‘tkazuvchi naylar joylash­ gan. Shuningdek, 
tomirlarda naycha- lardan tashqari, cho‘ziq, bir-biri bilan
zanjir shaklida ulangan tirik hujayralar ham bor. Bu hujayralar to‘rga o‘xshab, bir-biri 
bilan ko‘p sonli teshikchalar orqali tutashgan elaksimon naychalami hosil qiladi. 
Bulardan tashqari, tomir­ larda yana po‘sti qalin, pishiq, juda uzun hujayra (tola)lar
ham bo‘ladi. Bular bargga mustahkamlik beradi. Bargdagi tomirlarda suv va unda 
erigan oziq moddalar harakatlanadi. 0 ‘tkazuvchi naylar, elaksimon naylar va tolalar 
birgalikda barg tomirining nay tolali boylamlarini hosil qiladi. Tomir- lar barg etining 
hamma qismiga kirib boradi.