MBAZA.UZ IMTIHON JAVOBLAR
Botanika
6-sinf
1-BILET
1. Tabiatda o‘sadigan qanday dorivor o‘simliklarni bilasiz? Dorivorlik xususiyati
haqida aytib bering?
Inson dorivor o‘simliklardan keng foydalanadi. Hozirgi davrda dorivor o‘simliklaming
1500 dan ortiq turidan dunyo miqyosida foydalaniladi. Shuning uchun ham ba’zi bir
dorivor o‘simliklar doimiy ravishda yig‘ilishi natijasida
ulaming zaxiralari kamayib
ketmoqda.
Daryo va ko‘llar sohilidagi to‘qaylarda, semam yerlarda dorivor gulxayri o‘sadi. U
gulxayri turkumiga oid, bo‘yi 70-150 sm keladigan ko‘p yillik o‘t.
Ildizidan
tayyorlangan damlama ilmiy tabobatda yo‘talga qarshi ishlatiladi.
tuzumdoshlardan keng tarqalgan begona o‘tlar qatoriga mingdevona va bangidevona
turkumlari ham kiradi (117-, 118-rasmlar). Bulaming har ikkalasi ham qo‘lansa
hidli, o ‘ta zaharli, shu bilan bir qatorda dorivor o ‘simlik hamdir.
Tabiiy
holda
uchraydigan dorivor o‘simliklarga bo‘yi- modaron, bo‘znoch turkumining vakillari
kiradi. Gulzorlarda to qish kelguncha chaman bo‘lib
ochilib tu- radigan qashqargul,
xrizantema, qo‘qongul, kartoshkagul va dastargullar ham qoqio‘tdoshlarga mansub
madaniy- manzarali o‘simliklardan hisoblanadi (131-133-rasmlar).
Mazkur oilaning 13 turkumga mansub 50 turi 0 ‘zbe- kiston Respublikasining «Qizil
kitob»iga kiritilgan. Ulardan 30 tasi karrak turkumiga mansub.
