Мцяллифдян

Sterilizasiya  –  pasterizasiyaya  nisbətən  daha  yüksək  tempera-

turda  aparılır  və  bu  halda  mikroorqanizmlərin  nəinki  vegetativ 

formaları, həm də sporları məhv edilir. 

 

 

 

 

---

 

~ 222 ~ 

 

10.1.3. Şərabin elektrik cərayanı 

 

və müxtəlif şüalar

la 

işlənməsi

 

 ġirə  və  Ģərabların  iĢlənməsində  elektrik  cərayanının  təsirinə 

əsaslanan üsullardan da istifadə olunur. Bunlara çox yüksək tezlikli 

eletrik  cərayanından,  induksiya  cərayanından  və  elektrokontakt 

üsulundan  istifadə  aiddir.  Bu  üsulların  ümumi  cəhəti  ondan 

ibarətdir ki, bunlarla materialı iĢlədikdə cərayanın elektrik enerjisi 

istilik enerjisinə çevrilir.  

Məhsul  doldurulmuĢ  qabın  həcmindən,  cərəyanın  gərginliyin-

dən  və  tezliyindən  asılı  olaraq,  sərf  olunan  enerjinin  miqdarı 

müxtəlif  olur.  Cərəyanın  tezliyi  nə  qədər  çox  olarsa,  (dalğaların 

uzunluğu xırda olarsa), emal prosesi bir o qədər tez baĢa çatır. Çox 

yüksək  tezlikli  elektrik  cərayanı  ilə  iĢləmədə,  tezliyi  destimetr, 

yaxud santimetr diapazonunda olan elektromaqnit dəyiĢmələrindən 

istifadə  olunur.  Bu  zaman  məhsulun  (Ģirə,  kampot,  Ģərab  və  s.) 

uzunmüddətli  qızdırılması  aradan  qalxır.  Nəticədə  məhsulun 

tərkibi çox dəyiĢikliyə uğramayıb, daha keyfiyyətli alınır.  

Ġnduksiya  elektrik  qızdırmasından  istifadə  etdikdə,  istilik 

iĢlənməsinin  səmərəsi,  dəyiĢən  elektromaqnit  sahəsində  yaranan 

Fuko cərayanı hesabına gedir. 

Elektrokontakt  iĢləmə  üsulu  yuxardakılardan  fərqli  olaraq  həm 

sabit,  həmdə  dəyiĢən  cəryandan  istifadə  etməklə  həyata  keçirilir. 

DəyiĢən cərayandan istifadə etməklə Ģirə və bioloji davamlılığı zəif 

olan Ģərabları sabitləĢdirmək mümkündür.  

Apardığımız tədqiqatlar göstərir ki, (Z.N.KiĢkoviski, H.K.Fətə-

liyev) elektrokontakt üsulla bioloji sabitliyin səmərəsi, iĢlənən Ģirə 

və  Ģərabın  kimyəvi  tərkibi  və  onda  iĢtirak  edən  mokroflora  ilə 

müəyyən olunur. Bunlara əsaslanaraq dəyiĢən cərayanla məhsulla-

rın  sabitliyini  təmin  edən    iĢləmə  rejimini  təmin  etmiĢik.  Bu  Ģirə 

üçün  61

0

C,  turĢ  süfrə  50

0

C,  kəmĢirin  süfrə  53

0

C  olmuĢdur.  Bu 

temperaturda iĢləmə müddəti 9-12 saniyə təĢkil etmiĢdir. Kimyəvi 

tərkibin tədqiqi Ģirə və Ģərabın baĢlanğıc, yəni iĢlənmədən əvvəlki 

keyfiyyətinin saxlandığını göstərmiĢdir.  

Son vaxtlar ―Soyuq sterilizasiya‖ adlandırılan və emal məhsul-

---

 

~ 223 ~ 

 

larının ultrasəs və ultrabənövĢəyi Ģüalarla iĢlənməsini nəzərdə tutan 

iĢlənmə üsulları xüsusi maraq kəsb edir.