3.Zülfüqarov Samir Xəlil oğlunun 40 illiyi (03.07.1976-17.03.1995)
Samir Zülfüqarov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Mart
hadisələri zamanı dövlətçiliyimiz, suverenliyimiz uğrunda
gənc ömrünü qurban verərək şəhidlik zirvəsini fəth etmiş
fateh.
3 iyul 1976-cı ildə ġabran rayonunda anadan olmuĢdur. Səkkizinci sinfə qədər burada
təhsil alan Samir, ailə vəziyyətləri ağır olduğu üçün təhsilini yarımçıq qoyaraq iĢləmiĢ,
ailəsinə dayaq olmuĢdur. 1994-cü il ġabran rayonundan hərbi xidmətə çağırılır. Samir
qısa müddətə "N" saylı hərbi hissədə silahların çoxundan istifadə etməyi öyrənmiĢdi.
Nizam intizamı, ciddiliyi ona böyük hörmət qazandırmıĢdı. Komadirləri bütün bunları
nəzərə
alaraq
Samirə
qısa müddətli məzuniyyət verdilər. 1995-ci il mart
hadisəsi xəbərini eĢidən cəsur əsgər döyüĢçü dostlarının yanına qayıtdı. Milli Ordu
silahlı dəstəni zərərsizləĢdirərkən Samir də əməliyyatda iĢtirak edirdi. O, ömrünün ən
gözəl bir zamanında, dövlətçiliyimiz, suverenliyimiz uğrunda gənc ömrünü qurban
verdi. 17 mart 1995-ci il Samir əbədiyyətə qovuĢdu. Subay idi. ġabran
rayonunun AğbaĢ kəndində dəfn edilib. ġabran rayonu üç saylı orta məktəb onun adını
daĢıyır.
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 4 aprel 1995-ci il tarixli 307 saylı fərmanı
ilə Zülfüqarov Samir Xəlil oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı" adı verilmişdir.
Respublikam – ana torpaq, qədim Odlar diyarımız!
Yaşadıqca – vətənimiz, ölsək – şəhid məzarımız.
Üç rəngdədi bayrağımız, qalxan bayraq enən deyil,
Mərd oğullar dar ayaqda öz andından dönən deyil.
Nəriman Həsənzadə.
210
29.Hüseynov Sadiq Dayandur oğlunun 55 illiyi (29.07.1961-13.04.1992)
Sadıq Hüseynov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ
müharibəsi şəhidi.
29 iyul 1969-cu ildə Ağcabədi rayonunun Xocavənd kəndində doğulmuĢdur. 1968-
1978-ci illərdə orta məktəbdə oxumuĢdur. 1980-cı ildə ordu sıralarına çağırılmıĢdır.
1989-cu ildə DĠN-nin sərəncamı ilə ġuĢa Ģəhərində sahə müvəkkili olaraq iĢə baĢlayır.
Ermənilərin azğınlaĢmıĢ silahlı dəstələri Azərbaycan torpaqlarını iĢğal etdikləri
vaxtlarda digər polis əməkdaĢları kimi o da, döyüĢlərə girirdi. 29 mart 1992-ci il o
döyüĢlərdən birində ağır yaralanır, buna baxmayaraq silahı yerə qoymurdu. 13
aprel 1992-ci il erməni faĢistlərinin silahlı dəstələri ġuĢanı ağır raket atəĢinə
tutmuĢdular. Sadıq döyüĢ yoldaĢlarını xilas edərkən qəhrəmancasına həlak oldu. Ailəli
idi, bir övladı yadigar qalıb. Ağcabədi rayonunun Xocavənd kəndində dəfn
edilmiĢdir.Xocavənd kənd orta məktəbinə onun adı verilmiĢdir.
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 8 oktyabr 1992-ci il tarixli 264 saylı
fərmanı ilə Hüseynov Sadıq Dayandur oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
Oğullar itirib Azərbaycanım,
İgidlər yetirib Azərbaycanım!
Sonsuz məhəbbəti ürəyimdədir,
Qüvvəti dizimdə, biləyimdədir,
Torpağının ətri çörəyimdədir,
Süleyman Rüstəm
211
Avqust
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü 01.08.2001
Hərbi donanma günü.
05. 08.1996
Beynəlxalq gənclər günü.12.08. 1998
Sərhədçi günü18.08.2002
Bu tarixi unutmayaq
Cəbrayıl rayonunun iĢğalı günü 23.08.1993
Füzuli rayonunun iĢğalı günü 23.08.1993
Qubadlı rayonunun iĢğalı günü 31.08.1993
Yubilyar yazıçı və şairlər
Yazıçı Əlisa Nicatın 80 illiyi (10.08.1931)
Yazıçı, tərcüməçi Aydın Abdullayevin 70 illiyi (10.08.1946)
Yazıçı Ələviyyə Babayevanın 95 illiyi (12.08.1921-2014)
Xalq Ģairi Qabilin 90 illiyi (12.08.1926-2007)
ƏdəbiyyatĢünas Kamil Vəliyevin 70 illiyi (18.08.1946)
ġair Camal Yusifzadənin 75 illiyi (19.08.1941)
Yazıçı, dramaturq Seyfəddin Dağlının 95 illiyi (21.08.1921-1983)
Yazıçı, dramaturq Əzim Ġsmayıllının 80 illiyi (26.08.1936)
ġair Qaçay Köçərlinin 80 illiyi (27.08.1936)
Xarici ədəbiyyat
Ġngilis yazıçısı Volter Skotun 245 illiyi (15.08.1771-1832)
Amerika yazıçısı Teodor Drayzerin 145 illiyi (27.08.1871-1945)
İncəsənət
Diktor, pedaqoq, xalq artisti Rafiq Hüseynovun 70 illiyi (03.08.1946)
Xalq artisti, baletmeystr Rəfiqə Axundovanın 85 illiyi (07.08.1931)
Aktyor, rejissor Ġsmayıl Hidayətzadənin 115 illiyi (19.08.1901-1951)
Xalq artisti Xan ġuĢinskinin 115 illiyi (20.08.1901-1979)
Xanəndə Bülbülcanın 175 illiyi (22.08.1841-1927)
Milli qəhrəmanlıq zirvəsi
Quliyev Emin Ələkbər oğlunun 40 illiyi (12.08.1976-17.03.1995)
Xəlilov Eldar Xəlil oğlunun 40 illiyi (19.08.1976-17.03.1995)
Mehdiyev Fazil Umud oğlunun 50 illiyi (20.08.1966-24.09.1991)
212
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
1.Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü
―Dil hər bir xalqın mənəvi sərvəti, qürur yeridir.Tarixin sınağından çıxıb cilalana-
cilalana bu günümüzədək gəlib çatan Azərbaycan dili də bizim hər birimiz üçün ana
laylası kimi əziz və müqəddəsdir. Öz ana dilini bilməyən adamlar şikəst adamlardır...”
Ulu öndər Heydər Əliyev
Ölkəmizdə Ġslam dininin yayılması ilə əlaqədar
ərəb əlifbasından geniĢ istifadə olunmuĢ, yüz
illər boyu ərəb dili din, elm və təhsil dili rolunu
oynamıĢdır. Lakin əsrlərlə müxtəlif xalqların
mədəni əlaqələrinə xidmət etmiĢ ərəb qrafikası
dilimizin səs sistemini bütün dolğunluğu ilə əks
etdirə bilmir, onun quruluĢu və xarakteri
haqqında tam aydın təsəvvür yaratmırdı. Bu
çatıĢmazlıqlar M. F. Axundzadə baĢda olmaqla
dövrün mütərəqqi maarifçi ziyalılarında əlifba
islahatı keçirmək ideyaları yaratmıĢdı. Lakin o
vaxt bu ideyanı həyata keçirmək mümkün olmamıĢdı. 1922-ci ildə Azərbaycan
hökumətinin qərarı ilə Yeni Əlifba Komitəsi yaradıldı. Bu Komitəyə Azərbaycan (türk)
dili üçün latın qrafikalı əlifba tərtib etmək tapĢırığı verildi. Bu yeni əlifbaya keçilməsi
yolunda atılmıĢ ilk ciddi addım oldu. 1923-cü ildən etibarən latın qrafikalı əlifbaya
keçmə prosesi sürətləndirildi. 1926-cı ildə keçirilmiĢ Birinci Ümumittifaq Türkoloji
Qurultayın tövsiyəsinə əsasən 1929-cu il yanvarın 1-dən etibarən Azərbaycanda kütləvi
Ģəkildə latın qrafikalı əlifba tətbiq edildi. Lakin Türkiyə Cümhuriyyətində də latın
qrafikalı əlifbaya keçilməsi və bunun nəticəsində SSRĠ- də və xaricdə yaĢayan türk
xalqları arasında mədəni əlaqələrin güclənməsi qorxusu Sovet imperiyası rəhbərliyində
Azərbaycan əlifbasının yenidən dəyiĢdirilməsi planlarını yaratdı. 1940-cı il yanvarın 1-
dən kiril qrafikalı əlifbaya keçmək haqqında qərar qəbul olundu. Sonralar kiril
qrafikasının Azərbaycan dilinin fonetik səs sisteminə uyğunlaĢdırılması üçün
Azərbaycan kiril qrafikasında müəyyən dəyiĢikliklər aparıldı. Yarım əsrdən çox bir
müddət ərzində kiril qrafikası ilə Azərbaycan elmi və mədəniyyətinin qiymətli
nümunələri yaradıldı. Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra latın
qrafikalı Azərbaycan əlifbasının bərpası üçün tarixi Ģərait yarandı. Nəticədə 1992-ci ildə
latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasının tətbiqi barədə Qanun qəbul olundu. 2001-ci ildə
isə latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasına keçid baĢa çatdırıldı. Latın qrafikalı əlifbanın
tətbiqinin Azərbaycan Respublikasının siyasi həyatında, yazı mədəniyyətimizin
tarixində mühüm hadisə olduğunu nəzərə alaraq Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev
2001-ci il avqustun 9-da fərman imzalamıĢdır. Bu fərmanla avqustun 1-i Azərbaycan
Respublikasında Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan dili Günü elan edilmiĢdir.
213
5. Hərbi donanma günü. 05.08.1996
Azərbaycan
Hərbi
Donanması
1919-cu
ildə Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti dövründə
yaradıldı. Belə ki, 1919-cu ilin yayında ingilislər
Bakını tərk edərkən Ģəhər limanının idarəçiliyini
və hərbi gəmilərin bir hissəsini Azərbaycan
hökumətinə təhvil verdilər. Bu gəmilərin əsasında
Azərbaycan Xəzər hərbi dəniz donanması təĢkil
olundu. Azərbaycan hökumətinin bu tədbiri
ölkənin dəniz sərhədlərinin qorunmasında mühüm
addım oldu. 1919-cu ilin sonlarında general
Ġbrahim ağa Usubovun baĢçılıq etdiyi Azərbaycan hərbi missiyası donanma üçün
xaricdən 6 birtoplu qırıcı kater, 12 qırıcı kater, 6 sualtı qayıq, 92 gəmi topu, 10 sahil
topu, simsiz teleqraf qurğuları və s. almıĢdı. Azərbaycan hökuməti rus donanmasının
admiralı, ġimal qütbünə ekspedisiyanın iĢtirakçısı, türk əsilli Ġslamovu milli
donanmanın yaradılması iĢinə kömək göstərmək üçün 1919-cu ilin yayında
Azərbaycana dəvət etmiĢdi. "Astrabad", "Qars" və "Ərdəhan" hərb gəmilərinin
komandirliyi azərbaycanlı kapitanlara tapĢırıldı. Hərbi donanmanın maddi-texniki
bazasının və kadr təminatının gücləndirilməsi planları aprel iĢğalı nəticəsində həyata
keçirilməmiĢ qaldı. Az sonra bolĢeviklərin gəliĢi ilə Azərbaycan hərbi donanması ləğv
olundu. SSRĠ dağıldıqdan sonra Azərbaycanda da hərbi-dəniz donanmasının təĢkilinə
Ģərait yarandı. 1992-ci il aprelin 7-də Azərbaycan Respublikası Hərbi-Dəniz Qüvvələri
Qərargahı, mühafizə və təminat rotası yaradıldı. Xəzər Hərbi-dəniz donanmasının 25%-i
və Ali Hərbi Dənizçilik məktəbi Azərbaycan Respublikasının ixtiyarına verildi. 1992-ci
il iyunun 26-da "Bakılı" keĢikçi gəmisində Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı
qaldırıldı. 1996-cı ildə Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi əsasında Dəniz Akademiyası təĢkil
olundu. Azərbaycan Prezidenti cənab Heydər Əliyevin fərmanına əsasən hər il
avqustun 5-i Azərbaycan Respublikası Hərbi Donanma günü kimi qeyd olunur.
214
12.Beynəlxalq Gənclər Günüdür
Hər il avqustun 12-si Beynəlxalq Gənclər Günü
kimi qeyd edilir. 1998-ci il avqustun 12-də
Lissabonda gənclərlə iĢ üzrə nazirlərin iĢtirakı ilə
keçirilmiĢ beynəlxalq konfransda hər il avqustun
12-nin dünyada Beynəlxalq Gənclər Günü kimi
qeyd olunması qərara alınıb. Bu gün BMT-nin
qərarı ilə gənclərə lazımi diqqət göstərmək, onların
nailiyyətlərini təbliğ etmək, cəmiyyətin bütün
sahələrində gənclərin iĢtirakına təkan vermək
məqsədilə 1999-cu ildə müəyyən edilib və 2000-ci
ildən qeyd olunur. Tarixən hər bir xalq özünün xoĢbəxt gələcəyə olan ümidlərini ilk
növbədə gənc nəslə bağlayır. Savadlı, geniĢ dünyagörüĢünə malik gənclərin
yetiĢdirilməsi hər bir ölkə üçün baĢlıca məsələdir. Bu gün iftixarla demək olar ki,
müasir Azərbaycan gəncliyi milli mənəvi dəyərlərini, doğma ana dilimizi, adət-
ənənələrimizi qoruyub yaĢadır. Hər bir xalqın tarixində onun uğurlu gələcəyini quran
Ģəxsiyyətlər var. Azərbaycan xalqı bu günü və sabahı üçün ulu öndərimiz Heydər
Əliyevə borcludur. Heydər Əliyev dəfələrlə qeyd edirdi ki, Azərbaycanın gələcəyi
gənclərimizin əlindədir. Hər bir xalqın, hər bir dövlətin gəncləri onun həm bu günü,
həm də sabaha ümididir. Azərbaycanda ulu öndər Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu
gənclər siyasətinin bugünkü uğurlu davamı gənclərin hərtərəfli fəaliyyətinə geniĢ
imkanlar yaradıb. Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyi və suverenliyinin qorunub
möhkəmləndirilməsi, onun inkiĢafı, ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi, ölkə
iqtisadiyyatının sürətlə inkiĢafı, əhalinin sosial problemlərinin həlli, ölkəmizin dünya
birliyində öz layiqli yerini tutması yolunda görüləcək bu əzəmətli iĢlərin həyata
keçməsinin əsas ağırlığı bugünkü gənclərin üzərinə düĢür. Bu gün ölkəmizdə gənclər
siyasəti mahiyyət və keyfiyyətcə yeni mərhələsini yaĢayır. Prezident Ġlham Əliyev ulu
öndərin gənclər siyasətinə sadiqliyini də öz qərarları ilə təsdiq edir. Gənclərin mənəvi
inkiĢafı, vətənpərvərlik tərbiyəsi, xarici ölkələrdə təhsili, sosial müdafiəyə ehtiyacı
olanların problemlərinin həlli istiqamətində görülən iĢlər, gənclər təĢkilatlarının inkiĢafı
üçün yaradılan Ģərait və imkan bu sahəyə böyük diqqətin nəticəsidir.
215
18. Sərhədçi günü
“Sülh danışıqlarını cəsarətlə apara bilmək üçün güclü orduya malik olmaq lazımdır‖
Ulu öndər Heydər Əliyev
“Vətən – Yurdun bütün torpaqlarını
birləşdirib vahid, qüdrətli və
mərkəzləşdirilmiş Azərbaycan dövləti
yaradan, doğma dilimizi Dəmirqapı
Dərbənddən İran körfəzinə qədər böyük
bir ərazidə - Səfəvi imperatorluğunda
dövlət dilinə çevirən Şah İsmayıl Xətainin
əmanətidir bizə!”
Ulu öndər Heydər Əliyev
Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin yaranmasından sonra 1919-cu ildə milli hökumətin
qərarı ilə təsis edilən Hərbi Nazirliyin tərkibində ölkənin bir sıra güc strukturları, o
cümlədən Sərhəd QoĢunları fəaliyyətə baĢlayır. Sovet Ġttifaqı dövründə Sərhəd Xidməti
Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin bir strukturu kimi fəaliyyət göstərib. Müstəqillik əldə
ediləndən sonra Sərhəd Xidməti Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin tərkibində olub. 2002-
ci il iyul ayının 31-də isə prezident Heydər Əliyevin imzaladığı sərəncamla sərhəd
qoĢunları müstəqil qurum- Sərhəd Xidməti kimi fəaliyyətə baĢlayıb. 7 ölkə ilə mövcud
3 min kilometrdən artıq sərhədi qoruyan Dövlət Sərhəd Xidmətinin qısa müddət ərzində
onlarla zastavası açılıb, dəniz hüdudlarının qorunması üçün lazımi texnika alınıb. Qeyd
edək ki, Azərbaycan respublikasının ərazisi - 86,6 min kvadrat kilometirdir.
Sərhədlərinin ümumi uzunluğu isə 3471 kilometrdir. Bunun 825 kilometri su sərhədidir.
Cənubdan Ġranla 756 kilometr, Türkiyə ilə 13 kilometr, ġimaldan Rusiya ilə 390
kilometr, Ģimali-qərbdən Gürcüstan ilə 480 kilometr, qərbdən Ermənistan ilə 1007
kilometr həmsərhəddir. Ermənistanın təcavüzü nəticəsində Azərbaycanın 1988-1994-cü
illərdə iĢğal olunmuĢ əraziləri - 13 min 210 kvadrat kilometr, Dağlıq Qarabağın sahəsi
4400 kvadrat kilometr təĢkil edir.
216
Bu tarixi unutmayaq
23.Cəbrayıl rayonunun erməni qəsbkarları tərəfindən işğalı günü (1993)
Zəngilan, Cəbrayıl, Füzuli, Ağdam
Sizsiz dalğalanır ürəklər yaman.
Sizi azad edək tez gəlsin zaman
Vətənin həsrəti yandırır məni.
Şair E. Ağayev
1993-cü il avqustun 23-dən həsrətini
çəkdiyimiz
rayonlardan
biri
də
Cəbrayıldır. Ərazisi 105 min hektardır. Bu
torpaq onlarla tarixi abidənin məskəninə
çevrilib. ĠĢğala qədər rayonda tikiĢ, xalça,
cihazqayırma sexləri, səkkiz sənaye
obyekti fəaliyyət göstərirdi. Cəbrayıl milli
aĢıq - ozan sənətimizin baniləri – Dirili
Qurbaninin, AĢıq Pərinin, Mücrüm
Kərəmin,
AĢıq Humayın vətənidir.
ĠĢğaldan əvvəl rayonda 72 orta və
natamam məktəb, 3 musiqi məktəbi, 12
mədəniyyət evi, 32 klub, 10 mədəni çadır və avtokulub, 78 kitabxana, 3 daimi, 4 səyyar
kinoqurğusu fəaliyyət göstərirdi. Zəngin eksponatları olan tarix – diyarĢünaslıq muzeyi
vardı. YaĢı əsrlərlə hesablanan Xan çinar bu yurdun simvoluna çevrilmiĢdi. Rayonda 90
kənd vardı. Rayonun iĢğalı ġaqay yüksəkliyi verilən gündən baĢladı. Cəbrayıl ərazisini
o ağır günlərdə qoruyan igidlər də az olmadı. Yusif Allahverdiyev, Samir Alıyev, ġükür
Abdullayev, Ġnqilab Aslanov, Azər Bayramov, Mais Verdiyev, Mübariz Qasımov,
Mehdi Ġsmayılov.....onların hər biri cismən ayrı düĢüblər, ruhən həmiĢə, hər vaxt
bizimlədirlər. Ümumiyyətlə, döyüĢlərdə 180, atəĢkəs dövründə isə 6 nəfər həlak olub.
14 nəfər polis, 60 nəfər mülki Ģəxs dünyasını dəyiĢib, 90 nəfərə yaxın isə əsir və itkin
düĢüb. Cəbrayıllılar içərisində 180 nəfərə yaxın Qarabağ müharibəsi əlili statusu alıb, 6
nəfər isə Azərbaycanın Milli Qəhramanı fəxri adına layiq görülüb. Hazırda cəbrayıllılar
arasında 351 nəfər Ģəhid ailəsi var. ĠĢğaldan sonra cəbrayıllılar ölkənin 58 bölgəsinə
səpələniblər. Daha çox Beyləqan, ĠmiĢli, Sabirabad, Biləsuvar rayonlarında
məskunlaĢıblar.
Bu gün dövlət baĢçısı Ġlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu daxili və
xarici siyasətini ürəkdən bəyənən cəbrayıllılar torpaqlarımızın iĢğaldan azad ediləcəyi
günü səbisizliklə gözləyir və buna inanırlar.
217
23. Füzuli rayonunun erməni qəsbkarları tərəfindən işğalı günü (1993)
Rayonun əsası 1827-ci ildə qoyulmuĢ və ilkin adı
Qarabulaq olmuĢdur. Rayon 8 avqust 1930-cu ildə
təĢkil olunmuĢ və Qaryagin adlandırılmıĢdır.
1959-cu ilin aprelində böyük Ģairimiz Məhəmməd
Füzulinin anadan olmasının 400 illiyi Ģərəfinə
Qaryagin rayonunun adı dəyiĢərək Füzuli rayonu
adlandırılmıĢdır. Füzuli rayonunun ərazisi 1386
kv.km, əhalisi isə təxminən 105 min nəfərdir.
Rayonda 1 Ģəhər, 1 Ģəhər tipli qəsəbə, 75 kənd və
baĢqa yaĢayıĢ məntəqələri vardır. Rayon ərazisindən axan Quruçay, Köndələnçay,
Qozluçay, Çərəkən çayları Araz hövzəsinin çaylarıdır. Rayonun iĢğaldan azad
olunmuĢ ərazisində 13 qəsəbə və 20 kənd vardır. Qəsəbələrdən 12-si iĢğaldan azad
olunmuĢ ərazidə yeni salınmıĢ və məcburi köçkün ailələri müvəqqəti olaraq burada
yerləĢdirilmiĢlər. Hazırda ərazidə 51 min nəfər məcburi köçkün məskunlaĢmıĢdır.
Məhsuldarlıq baxımından kənd təsərrüfatına yararlı boz, Ģabalıdı, boz-qəhvəyi kimi
torpaq sahələri var. Rayonda taxılçılıq, heyvandarlıq, üzümçülük, qoyunçuluq,
quĢçuluq, baramaçılıq geniĢ inkiĢaf etmiĢdir. Kənd təsərrüfatı ilə yanaĢı, rayonda
tikinti tresti, 6 nəqliyyat təĢkilatı, 13 sənaye müəssisəsi və s. fəaliyyət göstərirdi.
ĠĢğala qədər rayonda 70 kitabxana, 20 mədəniyyət evi, 45 klub, xalq və dövlət dram
teatrları, 13 xəstəxana, 40 feldĢer-mama məntəqəsi, vərəm və dəri-zöhrəvi
xəstəlikləri dispanseri, 20 kinoqurğu, texnikum, 2 texniki peĢə məktəbi, 38
məktəbəqədər müəssisə, 2 muzey, stadion, 65 kolxoz və sovxoz, 12 fermer təsərrüfatı
və s. obyektləri var idi. Füzuli rayonunda Əcəmi memarlıq məktəbinin təsiri ilə inĢa
olunan bir sıra memarlıq abidələri var idi. Çox təəssüf ki, Əhmədalılar və ya Arğalı
türbəsi (XIII əsrin sonu), Babı türbəsi (1273-cü il), AĢağı Veysəlli kəndində hamar
daĢdan tikilən qülləvari Mirəli türbəsi (XV əsr), Qarğabazar kəndində
Hacıqiyasəddin məscidi (1682-ci il), Karvansara (1684-cü il), Qoçəhmədli kəndində
məscid (XVIII əsr), Füzuli Ģəhərində Hacı Ələkbər məscidi (XIX əsr), ―MəĢədi
Həbib‖ hamamı (XIX əsr), Merdinli kəndi yaxınlığında daĢdan yonulan at, qoç
füquru qədim abidələri (XVIII-XIX əsrlər) və s. bu kimi tarixi əhəmiyyət daĢıyan
abidələrimiz ermənilərin vəhĢi vandalizminə məruz qalmıĢ, məhv edilmiĢ,
yandırılmıĢdır. 1988-ci ildən baĢlayan erməni təcavüzünə qarĢı mübarizədə minlərlə
füzulili döyüĢmüĢ, yüzlərlə füzulili Ģəhid olmuĢ, yaralanmıĢ, itkin düĢmüĢdür. Füzuli
rayonunun əhalisi Qarabağ müharibəsində ölkəmizdə ən çox itkin və Ģəhid vermiĢdir.
Füzulinin 1100-dən çox Ģəhid və itkini, 113 girovu, 1450 nəfər müxtəlif dərəcəli əlili
var. Füzuliyə erməni təcavüzü nəticəsində 36 361 nəfər uĢaq zərər çəkmiĢ, onlardan
155 nəfəri yetim qalmıĢdır.
218
31.Qubadlı rayonunun erməni qəsbkarları tərəfindən işğalı günü (1993)
Qubadlı, Ağdərə qalıb köməksiz
Şuşa qalası da yanıb köməksiz
Qarabağ özünü sanıb köməksiz
Vətənin həsrəti yandırır məni.
Dostları ilə paylaş: |