MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

 

Azərbaycan SSR-də dövlət qoruyucu meşə zolaqlarının salınması göstəriciləri (Azərb. SSR Nazirlər 

Sovetinin 12.11.1949-cu il tarixli qərarına əsasən) 

 

M/

Z 

sayı 

Dövlət qoruyucu 

meşə 

zolaqlarının 

adları  

Sahəsi, 

ha 

Uzun-

luğu, 

km-lə 

Zola

ğın 

sayı 

Hər 

zolağın 

eni, 

 m 

Zolaq

lar 

arası 

məsaf

ə, m 

1 

Xəzəryanı  

Nizovaya st. –

Giləzi-  Abşeron 

mayakı 

2256,2 205,1   

 

 

- - 1 

60 

 

- - 2 

100 

200 

2 

Xıllı-

Astraxanbazar 

3134,4 109,3  3 

100 

200 

3 

Lənkəran  

Masallı-

Yenikənd 

Viləşçayın 

mənsəbi-

Astaraçay 

569,2 88,2  -  - 

- 

- - 2 

100 

200 

- - 1 

60 

 

4 

Muğan-Şirvan  

Korxuru k. –

Şahsevən 

Şahsevən k. – 

İmişli  

İmişli-Ağsu 

2637,8 211,7  - 

- 

- 

- - 1 

60 

- 

- - 2 

60 

100 

- - 2 

100 

200 

5 Mil-Şirvan 2500,8 

134,0 

2 

100 

200 

6 

Şirvan 

Xıllı-Əli 

Bayramlı  

Əli Bayramlı-

Qovlar  

3666,3 117,9  - 

- 

- 

- - 3 

100 

200 

- - 4 

100 

200 

 

 

 

 

 

7 Qarabağ-Şəki   

1842,2  109,0 

2 

100 

200 

8 Qasım İsmayılov   284,6 

29,8 

1 

100 

- 

9 Gəncə 281,6 

30,0 

1 

100 

- 

10 

Şəmkir  

240,6 

13,8 

2 

100 

- 

11 Tovuz 

163,8  17,1  1  100  - 

12 Qazax 

 

591,8  30,5  2  100  200 

 

Cəmi  

17871 

1096 

 

 

 

Suvarılan  şəraitdə yuvaların belə yerləşdirilməsində  əkinlərin suvarlıması  çətinləşir. Bunu nəzərə alaraq 

«Aqromeşəlayihə» idarəsi texniki layihə  tərtib edərkən  əsas ağac cinsi kimi istifadə olunan palıdın səpinini 

yuvanı suvarma şırımının hər iki tərəfində üç çala yerləşdirərək 6 çala üsulunun tətbiqini təklif etdi. Suvarma 

zamanı belə çalalar rütubətlə yaxşı  təmin olunur. Suvarma şırımlarının dərinliyi 35-40 sm, palıd qozalarırın 

torpağa 8-10 sm dərinliyində basdırılması yaxşı nəticə vermişdir.  

Mil-Şirvan dövlət qoruyucu meşə zolağı 1950-ci ilin payızında salınmışdır. O, başlanğıcını Xalac 

dəmiryolu stansiyasından başlayaraq Beyləqan, Ağcabədi, Zərdab və Ucar rayonlarını  kəsib keçir və Göyçay 

şəhərinin yaxınlığında qurtarır.  

Meşə zolağı iki lentdən (zolaqdan) ibarət olub hər birinin eni 100 m, zolaqlar arasındakı  məsafə 200 m, 

ümumi zolağın uzunluğu 134 km, ümumi sahəsi 2,5 min hektardır. Zolaq 6 çalalı yuva üsulu ilə salınmışdır. 

Meşə zolağı sistematik olaraq ildə 3-4 dəfə suvarılmışdır. Əsas ağac cinsi olaraq uzunsaplaq palıddan istifadə 

olunmuşdur, toxumlar (qozalar) yaxınlıqda olan uyğun meşəbitmə  şəraitindən- Sultanbud palıd – saqqız 

(Qarabağ düzü) meşə sahəsindən toplanmışdır. Köməkçi ağac cinsləri kimi tut və  ərikdən istifadə edilmişdir. 

Zolağın Göyçay sahəsində göstərilən ağac cinsləri ilə yanaşı, şaftalı, adi qoz və daryarpaq iydədən də istifadə 

olunmuşdur. İ.S.Səfərov (1958) 6-7 yaşında bu zolaqları tədqiq edərkən palıdların boyu 4 m, ərik, iydə və adi 

qozun hündürlüyü 5-6 metrə çatmış, zolağın orta hündürlüyü 2,5 m olmuşdur.