Microsoft Word 2020-21 ijtimîiy majmua so'ngisi

Psixik va biologik taraqqiyot- 
inson shaxsi o’z mohiyati bilan ijtimoiy zotdir. 
Shaxsdagi barcha psixik xususiyatlarning ijodiy faolligining rivojlanish manbaalari uning 
tevarak atrofdagi ijtimoiy muhitda, jamiyatdadir. Inson shaxsi determinlashgan (sababiy 
bo g’liqlikda) b o’lib ijtimoiy turmush bilan bo g’liqdir. Shaxsning taraqqiyoti odamlar 
bilan munosabatda yuzaga keladigan ijtimoiy tajribani egallash jarayonidan iboratdir. Bu 
kelajakda insonning psixik xususiyatlari, yahni uning axloqiy sifatlari, xarakteri, irodaviy 
xislatlari, qiziqishlari, mayl va qobiliyatlarini tashkil topishiga ta’sir qiladi.
 
Demak, 
odamning ijtimoiy tashkil topgan va ra g’batlantirilgan faoliyati uning psixik rivojlanishini 
asosiy, vositasi va shartidir.
 
Faollik bola taraqqiyotining manbai ekanligi-
bolaning psixik taraqqiyotida biologik va 
ijtimoiy faktorlardan tashqari bolani faolligi ham muhim ahamiyatga egadir. Bolalar 
psixologiyasi bolaga tarbiyaning pasiv “ob’ekt” deb qaramaydi, balki bola psixikasining 
taraqqiyotida bolaning aktiv faoliyatini t o’g’ri tashkil qilib, y o’lga solib tursa, undagi 
mavjud sifatlar faoliyatining har xil turlarida namoyon b o’lib o’sayotganini hisobga olib 
tursagina tarbiya muvoffaqiyatli bo’ladi. 
Insonning bilim, ko’nikma va malakalarni o’zlashtirishda ongli maqsad bilan 
boshqariladigan barcha xarakterlar ta’lim bilan bo g’liq b o’ladi. 
K.D. Ushinskiy “Mehnatning psixologik va tarbiyaviy ahamiyati” degan 
maqolasida bunday deb yozgan edi, mehnatning moddiy samaralari odamzod mulkidir; 
lekin mehnatning ichki, ma’naviy, hayotbaxsh kuchi odamzod qadr-qimmatining manbai b 
o’lib xizmat qiladi, shu bilan birga odob-axloq va baxt-saodat manbai bo’lib ham xizmat 
qiladi. Ishlayotgan kishi uchun qilinadigan shaxsiy mehnatgina ana shunday hayotbaxsh 
ta’sir ko’rsatadi. Mehnatning moddiy samaralarini tortib olish, meros qoldirish, sotib olish 
mumkin lekin, mehnatning ichki, ma’naviy, hayotbaxsh kuchini tortib olish ham, meros 
qoldirish ham, Kaliforniyaning jami tillasini berib sotib olish ham mumkin emas; bu kuch 
mehnat qilgan kishida qoladi.”