Microsoft Word chingiz aytmatov birinchi muallim lotin ziyouz com doc
Yüklə 183,21 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
22 yog‘ochday, qovoqlari soliq, unniqib qop-qorayib ketgan bir xotin o‘tiribdi. To‘rga qarasam, oh, qani endi ko‘zimning o‘qi bo‘lsa-yu... – Hey, xotin, turg‘iz o‘rnidan anuvni! – deb amr qildi yuzi qizil semiz odam. Qora xotin yonimga kelib, yog‘ochday dag‘al qo‘llari bilan yelkamdan silkitib qo‘ydi. – To‘qolingni bir amallab ko‘ndir, bo‘lmasa, bari bir, o‘z bilganimni qilaman!.. Shunday dedi-yu, anavi odam nusxa o‘tovdan chiqib ketdi. Qora xotin bo‘lsa o‘rnidan qo‘zg‘almadi ham, og‘zidan gap ham chiqmadi. Soqovmikin! Uning kul singari bo‘zargan sovuq ko‘zlarida hech qanday jon yo‘q. Kuchuk bolaligidan miyasiga urilaverib ko‘kmiya bo‘lib qolgan itning termilgan ko‘zlariga o‘xshaydi. Yer ustidamanmi, qorong‘i go‘rga tushib ketganmanmi, o‘lik- tirikligimni bilmay o‘tiraverdim. Soyda oqqan suv mungli sharillab holimga achinganday, toshdan toshga urilib betoqat bo‘layotganday... Ming la’nat senday ichi qora dog‘uli kelinoyiga! Iloyim, uvolimga qolgin, qarg‘ishim boshingga yetsin. To‘kilgan ko‘z yoshlarim, tanimdan oqqan qonlarim sel bo‘lib seni o‘z qa’riga tortsaydi! Shu kecha meni o‘n besh yoshimda qizligimdan judo qildilar... Meni zo‘rlab xotin qilgan shu hayvonning bolalaridan ham yosh ekanman... Ikki kun o‘tib, uchinchi tunda bu kunimdan o‘lganim yaxshi, mayli, o‘ligim cho‘l-biyobonlarda qola qolsin, quvib yetishsa o‘qituvchim Duyshen singari jonim boricha olishib o‘lganim yaxshi, degan o‘y bilan qochmoqchi bo‘ldim. O‘tov ichi qop-qorong‘i, sekin yurib borib eshikni topdim, qo‘lim bilan paypaslab qarasam, eshikni jun arqon bilan tang‘ib bog‘lab qo‘yishibdi, hadeganda qorong‘ida arqon tugunlarini yechib eshikni ochish oson emas. Shundan keyin o‘tov keragasini ko‘tarib, ostidan sug‘urilib biron iloj qilib chiqib ketmoqchi bo‘ldim. Bor kuchimni ishga solib urinsam ham, butun harakatim bekor ketdi – o‘tovni tashqaridan ham arqon bilan yerga tortib qattiq bog‘lab qo‘yishgan ekan, qo‘zg‘atib bo‘lmadi. Biron o‘tkir narsa topib eshik iplarini qirqishdan boshqa iloj qolmadi. Qorong‘ida paypaslab- paypaslab bilakdek yog‘och qoziqdan boshqa hech narsa topmadim. Jon achchig‘ida shu qoziq bilan o‘tov tagini kovlay boshladim. Miyamda faqat birgina fikr aylanib yuradi – yo bu yerdan qochib qutulaman yoki bo‘lmasa bu kunimdan o‘lganim yaxshi, anavining xurragi, pishillashini eshitmasam bo‘lgani, iloyim yo‘lim oson bo‘lsin, ajalim yetgan bo‘lsa, mayli, bu qafasdan qutulib, muallimim Duyshenday o‘z erkim uchun jonim bo‘g‘zimdan chiqquncha olishib o‘la qolay! To‘qol nima degan odam bo‘ldi! Bir umr yorug‘ dunyoni ko‘rmagan sho‘rli to‘qol... Ham jismi, ham qalbi qul ikkinchi xotindan ham yomon xo‘rlikka giriftor bo‘lgan odam zoti bormi bu dunyoda!.. Jonim boricha yerni tirnab qaziy berdim. Keraganing tagidan ikki qo‘l sig‘adigan teshik ochilganda tong otib, nazarimda, ovul uyg‘onganga o‘xshadi. Eshikda itlar vovillab, odamlarning ovozi eshitilib qoldi. Bir ozdan keyin yilqilar dupurlab, qo‘ylar yo‘talishib o‘tdi-da, o‘tovning yoniga kimdir kelib, arqonlarni yechib, o‘tov tepasidan kigizlarni tushira boshladi. Qarasam, indamas «kundoshim» qora xotin. Demak, ko‘ch-ko‘ch bo‘layotgan ekan. Bugun azonda bu yerdan qo‘zg‘alib, dovon oshib boshqa qo‘nishga ko‘chib ketmoqchi bo‘lib gaplashayotganlari kecha qulog‘imga bir chalinganday bo‘lgandi. Sho‘rim qurib, qochishim yana besh battar qiyin bo‘lar ekan-da... Keraganing ostini kovlagan joyimdan hech qimirlamay yerga qarab o‘tiraverdim. Yashirib ham nima qilardim... Baribir, o‘tov tagi kovlanganini qora xotin ko‘rdi-ku, ko‘rsa ham, hech e’tibor bermay, indamay o‘z ishini qilaverdi. Bu dunyosining unga hech daxli yo‘g‘u, hayotning g‘avg‘osi uning his-tuyg‘ulariga aslo taqilmaydiganday, o‘zi bilan o‘zi ovora, to‘rda boshini ko‘rpaga burkab ayiqqa o‘xshab yotgan xo‘jayinini, hoy turing ko‘chib ketyapmiz, deb uyg‘otishni ham o‘ziga lozim ko‘rmadi. Hamma o‘tov kigizlari yig‘ishtirib olingan edi, yap-yalang‘och bo‘ldi-qoldi, men bo‘lsam hamon qafasga tushgan qushday o‘tiribman, soyning naryog‘ida odamlar tuyalarga yuk ortib, to‘s-to‘polon bo‘lishib ko‘chish taraddudini ko‘rishyapti. Bir mahal soydan uchta otliq chiqib kelib, haligilardan nimanidir so‘roqlashdi-da, biz tomonga yo‘l olishdi. Avvaliga bular ko‘ch ko‘chirgani kelishgan bo‘lsa |