Microsoft Word etno kitab son srift 12
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ETNOPSİXOLOGİYA
48 olduğu qrupla əlaqəsini zəiflədir, aidlik hissini yox edir. Bəs onda öz uşaqlarını “sevməyən” munduqumorlar necə olur? R.Roner məhz belə etnoloji faktlara əsaslanaraq yeni bir konsepsiyasını irəli sürdü (valideyn rəğbəti və imtinası konsepsiyası). O, valideyn münasibətini üç yerə ayırd etmişdir. 1) nəvazişli münasibət 2) acıqlı və ya aqressiv münasibət 3) laqeyd münasibət. Ronerə görə bütün valideynlər öz uşaqlarını sevirlər. Valideyn münasibətini əslində həmin mədəniyyət çərçivəsində relyativist yanaşma əsasında qiymətləndirsək, onu başa düşə bilərik. Məsələn, Koreyada uşağa ciddi valideyn nəzarəti, heç də uşağa qarşı sərt və amansız münasibətlə bağlı deyil. Koreya mədəniyyəti üçün bu əslində valideyn qağıkeşliyi kimi qəbul olunur. Almaniyada isə bu cür yanaşma uşaq üzərində işgəncə, valideyn zorakılığı kimi səciyyələndirilir. Uşaqların yaşlılar dünyasına qoşulması hər bir mədəniyyətdə fərqli şəkildə baş verir. Bu proses etnopsixologiyada initsiasiya termini ilə ifadə olunur. İnitsiasiya üç mərhələdən ibarət olan etnopsixiloji hadisədir. - uşaq statusundan ayrılma - yaşlılığa hazırlıq mərhələsi - yaşlılar dünyasına qəbul olunma Məsələn, yəhudi mədəniyyətində uşaqlıq dövründən yaşlılıq mərhələsinə keçid Tövrat qanunları ilə tənzimlənir. Belə ki, hər bir yəhudi gənci dini-sosial məzmun kəsb edən ritualdan keçməklə özünün uşaqqlıq dövrünün başa çatmasını rəsmi qayda da təsdiq edirlər. Yəhudi adətinə görə uşaqlıq illərinin başa çatması oğlanlarda 13 yaşda, qızlarda isə 12 yaşda qeyd olunur. Uşaqlığın etnoqrafiyası sahəsində ən fundamental tədqiqatlardan biri 1937 ildə ABŞ da başlamış olan “İnsani münasibətlərin regional kartotekası” (HRAF-Human Relations Area Files) lahiyəsidir. Dünya xalqlarını həyatının müxtəlif tərəfləri, o cümlədən uşaqların sosializasiyası ilə bağlı olan olan |