MÖVZU XV
İNVESTISIYALARLA BAGLI MÜBAHIS6L6R6 BAXILMASININ HÜQUQI MEXANIZMI
İnvestisiyalarla baglı Mübahisələrə baxılmasının əsası
İnvestisiyalarla baglı Mübahis&l&r& baxılmasının hüquqi mexanizmi
3.
Müasir dünyada beyn lxalq v yerli kommersiya münasib tl rind yaranan mübahis l rin h llini arbitraj institutlarından k narda t s vvür etm k ç tindir. H l q dim dövrl rd n ibtidai s viyy d insanların arasında bu v dig r s b bl r üzünd n yaranan mübahis l rin h lli mexanizmi kimi münsifl rin f aliyy t göst rm si elmi v tarixi
d biyyatlardan m lumdur. İnsanların f aliyy ti olduğu yerd mübahis l r n q d r qaçılmazdırsa, h min mübahis l rin h ll olunmasında is münsifl rin f aliyy ti d bir o q d r h miyy tlidir.
Tarixi inkişafın sonrakı m rh l l rind iqtisadi, xüsus n, ticar t münasib tl rinin inkişafı il mübahis l rin münsif statusunda h ll olunması üçün arbitrl rin f aliyy ti daha çox h miyy tini göst rir. Bu gün Ş rql Q rbin inteqrasiya etdiyi, kommersiya münasib tl rinin biri-birin bağladığı qloballaşan dünyada arbitraj institutları dövl t m hk m l ri il yanaşı iqtisadi mübahis l rin h llind h miyy tli rol oynayırlar.
1917-ci ild Stokholm Ticar t Palatasının n zdind yaradılan Arbitraj İnstitutunun f aliyy ti n inki Avropada kommersiya mübahis l rinin h llind , o cüml d n, dövl tl rarası iqtisadi münasib tl rd n doğan anlaşılmazlıqların aradan qaldırılmasında müsb t rol oynamışdır. Sonradan bir sıra Avropa v Asiya ölk l rind , ABŞ-da yaranmış beyn lxalq arbitraj institutları beyn lxalq kommersiya münasib tl rinin nziml nm sind öz töhf l rini vermişl r. Bu gün sivil dövl tl r, nüfuzlu beyn lxalq t şkilatlar kommersiya arbitraj institutlarının inkişafına xüsusi diqq tl yanaşırlar. T sadüfi deyil ki, beyn lxalq arbitraj m hk m l rinin f aliyy ti Birl şmiş Mill tl r T şkilatının Beyn lxalq ticar t hüququ üzr Komissiyasının q bul etdiyi Nümun vi UNCİTRAL Qanunu v normativ s n dl r sasında t nziml nir. Müasir dövrd artıq arbitraj institutlarına münasib td d alternativ mübahis h lli üsulları inkişaf edir. Mübahis l rin m hk m d nk nar alternativ h lli üsulları bar d danışılark n artıq t kc arbitraj n z rd tutulmur, h mçinin vasit çinin iştirakı il mübahis nin barışıq yolu il h lli mexanizml ri d müzakir olunur, zaman-zaman bu üsullar t kmill şdirilir. Bu tendensiya ölk mizd d özünü biruz verm kd dir. Müasir dövrd beyn lxalq hüququn v dünya sivilizasiyasının müst qil subyekti olan Az rbaycan Respublikasının dünyanın nüfuzlu korporasiyaları il irih cmli müqavil l ri bağlanmış, bu müqavil l r üzr işl r görülür.
Dostları ilə paylaş: |