www.ziyouz.com kutubxonasi
33
Shayxulislom unvoniga sazovor bo‘lgan A. al-H. umrining oxirida ko‘z nuridan ajrab
Hirotda vafot etgan. Yusuf al-Hamadoniy (1140 y. v.e.) A. al-H.ning eng buyuk
izdoshlaridan sanalib, yassaviylik va xojagon tariqatlari mana shu zotga borib taqalgan.
ANSORLAR (arab. - yordamchilar, safdoshlar) - Muhammad (sav) sahobalari bir
tabaqasining nomi. 622 y. Makkadan Madinaga ko‘chib borgan musulmonlar
(muhojirlar)ga va Muhammad (sav)ga yordam bergan hamda islom dinini qabul qilgan
madinalik Avs va Hazraj qabilalarining a’zolari. A. muhojirlar bilan birga ilk musulmonlar
jamoasini tashkil etgan. A. bilan muhojirlar o‘zaro munosabatlarini bitimlar orqali
belgilagan. A. Badr jangidan e’tiboran Muhammad (sav)ning Makka mushriklariga qarshi
yurishlarida faol ishtirok etishgan. Harbiy o‘lja taqsimlanganda muhojirlardan keyingi
navbatda turganlar. Keyinga siyosiy voqealarda ham A.ning o‘rni katta bo‘lgan.
Muhammad (sav) vafotlaridan so‘ng ular o‘z ichlaridan xalifa saylashga urinib ko‘rganlar.
Lekin xalifalik ko‘pchilik ovozi bilan Abu Bakr Siddiqqa nasib bo‘lgan. A. hadis roviylari
sifatida ham mashhur.
ANQO - qadimiy sharq xalqlari mifologiyasiga ko‘ra, Alloh tomonidan har tomonlama
mukammal qilib yaratilgan afsonaviy qushning nomi. Ba’zi rivoyatlarda ko‘rsatilishicha,
A. tamomila yo‘qolib ketgan emas, lekin juda kam uchraydi. Islom an’anasida A.
afsonaviy qush - Semurg‘ bilan aynanlashtiriladi, rivoyat, ertaklarda Humo qushga ham
o‘xshatiladi. Qad. Sharq xalqlari afsona, ertak va dostonlarida bosh qahramonga homiy.
U insonlar ko‘ziga ko‘rinmaydi, qanoti, pati oltin, kumush va b.dan deb ta’riflanadi.
Xalqimiz orasida A. baxt, tole, davlat qushi, kimga soyasi tushsa, o‘sha baxtli bo‘ladi
degan fikr mavjud. Taqchil, kamyob narsalar haqidagi "anqoning urug‘i" degan ibora
shuvdan olingan.
ARASOT - q. A’rof.