Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
ABDULJABBOR ibn Axmad al-Xamazoniy (? - 1025 - mu’taziliylarning yirik mutakallimi, 
shofi’iylik mazhabi faqihi. Buvayhiylar davrida mu’taziliyaning qayta tiklanishi A. faoliyati 
bilan bog‘liq. Kalomda u dastavval ash’ariylar ta’limotiga suyangan, so‘ngra mu’taziliylar 
qarashlarini qabul qilgan. Bag‘dodda yashagan, taxm. 971 y. buvayhiylar vaziri 
mu’taziliya kalomi homiysi as-Sohib ibn Abbod (938-995) tomonidan fiqhdan saboq 
berish uchun Rayga taklif etilgan. Rayda A. qozi ul quzzot etib tayinlangan. A. - kalom, 
fiqh va tabiiy fanlarga ovd ko‘plab asarlar muallifi. A.ning hoz. davrgacha saqlangan 
(1950 y.lar boshida topilgan) asarlari, shuningdek uni bevosita shogirdlari Abu Rashid 
an-Naysaburiy (taxm. 1024 y. v. e.) va Ibn Mattuvayx (1076 y. v. e.) ishtirokida yozgan 
asarlari mu’taziliya ta’limotiga oid asosiy manba hisoblanadi. 
ABDULLOH ibn ABBOS (yoxud al-Abbos) Abul Abbos (619-686) - Muhammad 
(sav)ning amakivachchalari. A.i.A. nihoyatda ilmli bo‘lgashshgi tufayli "xabr al-
umma"("jamoa donishmandi") laqabiga sazovor bo‘lgan. Muhammad (sav) va 
sahobalarning faoliyatlari, aytgan so‘zlari haqidagi hikoyalarini (hadislar) to‘plash fikri 
dastlab A.i.A.ga kelgan. A.i.A. Qur’onni tafsir qiluvchi, fiqhga oid masalalarni 
sharxdovchi (huquqga doir masalalar bo‘yicha uning o‘zi xulosa chiqargan), johiliyat 
davri tarixi, Muhammad (sav)ning g‘azotlariga oid hikoyalarni yetkazuvchi sifatida 
mashhur.
 
ABDULLOH ibn ABU BAKR (? - 632) - Abu Bakr Siddining o‘g‘li, payg‘ambarimiz (sav) 
ning qayin inilari. Islomning dastlabki yillarida musulmonlikni qabul qilgan. Hijrat chog‘i 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
5
payg‘ambarimiz (sav) birodarlari Abu Bakr bilan uch kun Savr g‘orida qolib ketganlarida 
Abdulloh ularga ham yegulik keltirib, ham mushriklarning ishlaridan xabardor qilib turish 
bilan muhim vazifani ado etgan. Keyin u ham Makkadan ketib, "muhojir" degan nomga 
sazovor bo‘lgan. Makka fathida qatnashgan. Hunayn va Toif janglarida ishtirok etgan. 
Toifdagi muhosarada o‘q tegib, yaralangan.