www.ziyouz.com кутубхонаси
113
motam tutar erdi». Bug‘doydan so‘rabdilarki, sen nima uchun kulmaysan deb. Bug‘doy
«Tegirmonni o‘ylab turibman» deb javob bergan ekan.
Bas, xulosai kalom ulki, ro‘za tutmoqaan yemaslik va ichmaslik birla kifoyalanish ruhsiz
surati bo‘lg‘usidir. Bas, ro‘zaning haqiqati va ruhi uldirki, ro‘zani farishtalarga o‘xshab -tutg‘ay,
ularda aslo shahvati nafsoniy yo‘qtur. Va shahvati nafsoniy hayvonotning lozimasidur. Bu
sababdan, har odamki,
. shahvati g‘olib bo‘lsa, hayvon jumlasidandur. Bas, kishiki, nafsg‘a shikast bersa,
farishtaga o‘xshag‘onidurki, farishtalar Haq taologa shu sababdan yaqinrokdur. Kishi bu
sifatda bo‘lsa,
Haq taologa yaqin bo‘lg‘usidur. Ammo kishi, nafs xohishi birla taom yesa, shahvati ziyoda
bo‘lur. Ruxda nur hosil bo‘lmas.
FASL Ro‘zaning qazosi va kafforati bayonida Bilg‘ilki, ramazon kunlarida iftor qilmoq birla qazo va kafforat vojib bo‘lur. Va lekin
har birining joyi bordur. Ammo qazo ul musulmon mukallifg‘a vojib bo‘lurki,
uzr birla ro‘zasini sindursa, chunonchi kasal bo‘lsa va safar qilsa va yo hayz ko‘rsa va
mundin o‘zga ham. Bas, bu kishilarga bir kunga bir kun qazo vojibdur. Kafforat lozim
emas. Ammo devona va go‘daklarga (bu ham) vojib emas. Ammo kishi, qasd birla taom
yesa va yo mujomaat qilsa (xotini birla yotsa) va boshqa ro‘za singudek ishni qasddan
qilsa, qazo va kafforat lozimdur. Vojibdurki, kafforatiga banda (qul) ozod qilur va yo
oltmish miskinga taom berur. Va yo oltmish kun fosila (orani uzmay) ro‘za tutar. Ammo
beuzr ro‘zani sindirguvchilar qOltan kunda imsok qilg‘ay (yomonliklardan saqlangay.)
Ammo hoiz (ayol) hayzdin pok bo‘lsa va yo musofir bir joyga yetsa va bemor sihat
bo‘lsa, kunda imsok qilmak avlodur.
Kishi ramazon oyi avvalida safar qilsa, ushbu kunda ro‘zasini sindirmagay. Agar safardan
kelsa, qolg‘on kunini imsok qilg‘ay. Va musofirg‘a iftor tashkil qilmog‘idan ro‘za tutmoqlig‘i
yaxshirog‘dur. Magar ro‘za tutmog‘idan mashaqqati ziyoda bo‘lsa, iftor tashkil qilmog‘i
joizdur. Bir kung‘a bir kun qazosini tutar. Va homilali xotin va enaga ro‘za tutsa, bolasi
halok bo‘lmog‘idin qo‘rqsa, iftor tashkil qilur. Qazosini keyin tutar. Va agar odam kasali
ziyoda bo‘lmog‘idan va yo halok bo‘lmog‘idin qo‘rqsa, iftor tashkil qilur. Keyin qazosini
tutar. Agar kim qariliq, bemorlik (holsizlik) sababli ro‘za tutguncha quvvati bo‘lmasa,
ro‘za tutmas. Kunda bir miskinga to‘yg‘uncha taom berur. Kishikim, qazo ro‘zasini
kechiktirib, ramazon hayitiga yetsa, ramazon chiqqandan keyin qazo ro‘zasini tutgay.