Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
147
aytadurki: Bu kishi shum kishidur. Ikkinchisi dediki: «Oriy». Uchinchisi dediki: 
«Bu ul shum kishi ermas». To‘rtinchisi dediki: «Oriy». Ersa bular xaybatidan bisyor 
qo‘rqti. Bulardan keyin kelgandan so‘radikim: «Bu o‘tkanlar shum deb kimni ayturlar? 
Ul dediki: «Seni ayturlarkim, mundan ilgari otingni obidlar jumlasidan bitib, osmonga 
eltur erdilar. Endi bir xafta bo‘ldiki, otingni obid va mujohidlar jumlasidan o‘chirdilar. 
Bilmasmenki, na ish qilding». Bas, bu uyqudan uyg‘ondi, darxol xotin oldi, tokim 
mujohidlar jumlasiga doxil bo‘ldi. Nikohning foydasi ushbudurkim, mazkur bo‘ldi. 
Nikoh ofatlari 
 
Nikohning ofati uchdur. Avvalgi ofat ulki, ilm talab qilmoqdan ojiz bo‘lg‘ay. Alalxusus, bu 
zamonadaki (ko‘pchilik) axli ayoliga xaromdan nafaqa qilg‘ay. Xabarda kelibdurki, bir 
banda bo‘lurki, amali solihdan nomai a’moli to‘la va ko‘p sajda qilgandan jabxasi 
(peshonasi) juda nurli bo‘lur. 
So‘rarlarkim, «Ayollarg‘a nima nafaqa qilding?» Ma’lum bo‘lurkim, hamma haromdan 
nafaqa qilg‘on ermish va aning hamma hasanotlarini tortib olurlar. Va munodiy 
qilurlarkim, bu ul kishidurki, hammai amallarini farzandlari nafaqasiga sotgan va 
o‘zini ahli shaqovat zumrasig‘a qotgan (ya’ni, qo‘shgan). 
Xabarda kelibdurkim, qiyomatda farzandlar otaga da’vogar bo‘lurlar va ayturlar: 
«Ey, bor Xudoyo, otamiz bizlarni harom taom bila boqibdurlar, bizlar bilmabdurmiz 
va ilmi shariat o‘rgatmabdur va tirik johil qolibdurmiz». Va bu ishlarning muvohazasi 
(jazosi) otasiga bo‘lur. Bas, ul kishiki, moli, merosi bo‘lmasa va yo kasb qilmoqg‘a qodir 
bo‘lmasa, xotin olmag‘ay. Agar zino qilmog‘i yaqin bo‘lsa, xotin olg‘ay. 
Ikkinchi ofat ulki, ahli ayol haqini bajo kelturmak barchaga muyassar bo‘lmas, magar 
yaxshi xulq birla va ularni mehnat va mashaqqatig‘a sabr, tahammul qilmoq birla va 
havoyijlari (ehtiyojlar) qiyomiga tadbir ko‘rguzmak birla bo‘lur. Bu ishlarni har kishi bajo 
keltira olmas. Ahli ayolig‘a ranj, mashaqqat yetkursa, gunohkor bo‘lur va yo ulardan yuz 
o‘girmak birla (toatlarini) zoye’ qilur. 
Xabarda kelibdurki, kishi ahli ayolidin qochsa, xo‘jasidin qochgan qulg‘a 
o‘xshashdurki, to farzandlari qoshig‘a kelmaguncha, namozi va ro‘zasi qabul bo‘lmas. 
Hosili kalom ulki, har kishida bir nafs bordur. Kishikim o‘z nafsi uhdasidan 
chiqolmasa, yana birovning uhdasidin chiqmoqg‘a jur’at qilmag‘ay. 
Bir buzurgdan so‘radilarki: «Nima uchun xotin olmassen?» Ul buzurg aytdi: «Bu oyatdan 
qo‘rqarmen, qavluhu taolo: 
«Va lahunna mislul-laziy alayhinna bil-ma’ruf». (Baqara, 228). 
Ya’ni, erlarning xotinlari ustida haqlari bo‘lg‘onga o‘xshash, xotinlarning ham erlari ustida 
haklari bordir. Alarga yaxshiliq va xush muomala bilan umr kechirishlari lozimdur. 
Hikoyatda Ibrohim Adham dedikim, «Nechuk xotin olg‘aymenkim, bir xotinni o‘zimg‘a 
g‘olib qilmoqg‘a hojatim yo‘qtur». 
Uchinchi ofat ulki, dil ayol ahli nafaqasi va ehtiyoji andishasida g‘arq bo‘lur, Haq taologa 
zikr aytmoq(qa), oxirat va qiyomatning zodi rohini qilmoqg‘a mone’ bo‘lur va har 
nimarsaiki seni haq taoloning zikridan g‘ofil qilur, halokingga sabab o‘sha narsadur. 
Ushbu ma’noda Haq subhonahu va taolo kalomi majidida xabar berur. Qavluhu taolo: 
«Yo, ayyuhallaziyna omanuu, lo tulhikum amvolukum va lo avlodukum an zikrilloh va man 
yaf’al zolika fa uvloikahumul hasirina». (Munofiqun, 9). 
Oyatning tafsiri: «Ey, iymon kelturganlar, na mol-dunyolaringiz, na bola-chaqalaringiz 
sizlarni Ollohning zikridan beparvo qoldirmasin va beparvolar zarar ko‘ruvchilardir». 

---

Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy