Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
148
Har kishig‘aki, ahli ayoli Haq taoloning zikriga mone’lik qilmasa, xotin olmog‘i 
yaxshirokdir. 
Agar Haq taoloning zikridan g‘ofil qolmoqtsan qo‘rqsa, xotin olmagani yaxshiroqtsur. Kim 
halol nafaqaga qodir bo‘lsa, xalqg‘a shafqat va marhamat qilmoqg‘a emin bo‘lsa va xotin 
olmog‘i Haq taologa zikr etmoqg‘a mone’ bo‘lmasa, bu nav’ kishiga xotin olmoq 
hammadan yaxshirokdir. 
 
FASL
Nikohning shartlari bayonida 
Nikohning shartlari beshtadur. Avvalgi sharti - voliydurki, vakilsiz nikoh durust emas. 
Voliysi yo‘qlarga Tangri voliydur. Ikkinchi shart - ayolning o‘zi nikoxga rizolik bermagi 
shartdur. Agar qiz bo‘lsa ota-onasi tushuntirsin. Ammo yaxshirog‘i ulki, «Seni faloniyga 
nikoh qilib berurmiz» deb xabar qilg‘ay. Agar (ayol) xomush tursa, indamasa kifoyatdur. 
Uchinchi shart ulki, ikki oqil guvoh hozir bo‘lg‘ay va afzali ulki, axli saloh kishilar hozir 
bo‘lg‘aylar. Agar ikki kishi bo‘lsakim, xalq orasida fosiq deb hisoblanmasa, ularning 
guvohligi birla nikoh qilmoq durustdur. 
To‘rtinchi shart lafzi ijob, qabuldur. Ya’ni, er va xotin lafzi aniq so‘zlar birla «Oldim» 
va «Tegdim» degay. Va yo vakil degaykim: «Bismilloh valhamdulilloh faloniyni 
senga berdim» va olg‘uvchi ham degaykim: 
«Bismilloh val hamdulilloh, faloniyni munchaga bayi birla oldim» degay. Bas, avlosi 
buki, oladurgon ayolni nikohdan ilgari ko‘rub olg‘ay. Tokim dilpisand bo‘lsa, anisu 
ulfatg‘a sabab bo‘lg‘usidur va bo‘lg‘aykim, xotin olmoqdan farzand topmoq va ko‘z, 
ko‘ngilni noshoyista ishlardin to‘xtatmoq niyatini qilg‘ay. Nafsu havo xohishi, ayshu 
nashot varzishini niyat qilmag‘ay.
Beshinchi shart ulki, er-xotin durust sifatlar birla bo‘lg‘ay. Yigirma sifatdurkim, bu 
sifatlar birla bo‘lg‘on ayolning nikohi durust ermasdur. Chunonchi: har xotinki, yana 
birovni nikohida va yo iddada bo‘lsa va yo murtad, ya’ni dini islomdan qaytgan bo‘lsa. 
Yo butparast va yo zindiq (Xudoga ishonmovchi) bo‘lsa, Xudo va rasul va qiyomatg‘a 
iymoni bo‘lmasa yo badmazhab bo‘lsa, nomahram birla aralashmoqni muboh (joiz) 
bilsa va yo qul va yo nikohi noravodan tug‘ilg‘on bo‘lsa. Va yo qondoshlik jihatdan 
harom bo‘lsa. Chunonchi, erkak bir xotinning qizini olg‘on bo‘lsa onasini olmasin, 
onasini olg‘on bo‘lsa, qizini ham olish noravodur. Yo otasi olg‘on bo‘lsa va yo o‘g‘li olg‘on 
xotun bo‘lsa, yo kishining to‘rt xotini bo‘lsa, beshinchini to‘rt xotinning uzasiga olmog‘i 
noravodur va xotinning hamshirasi (egachi, singli) va yo ammasi va yo xolasini bir 
nikohda jam’ qilmoq yaxshi emas. 
Va yo uch taloq qilg‘on bo‘lsa, to taxdil (halol) qilmaguncha nodurustdur, va yo er-xotin 
orasida lion (la’natlanib haydalgan) voqe’ bo‘lsa va yo nobolig‘ (balog‘at yoshiga yetmagan) 
yetim bo‘lsa. Bas, bu sifatlardagi ayollarning nikohi nodurustdur. 
Ammo sakkiz sifatdagi ayolni (izlamak) sunnatdur. Avvalgi sifat-porsoliqtsurkim, 
hamma yaxshi sifatlarning aslidur. Agar ayol nopok bo‘lsa, agar molg‘a xiyonat qilsa, erkak 
hayoti mushavvash (tashvishli) bo‘lur. Agar tanda xiyonat qilsa va eri sukut qilsa 
(indamasa) behamiyatlik bo‘lur va dinig‘a nuqson qilur. Agar sukut qilmasa hamisha ayshi - 
hayoti munqis (nuqsli) bo‘lur. Agar taloq qilsa, muhabbati bo‘lsa, aning mubtalolig‘i 
baloyi azimdur. 
Hazrati rasul alayhissalomg‘a bir a’robiy o‘z xotinining noporsolig‘idin gina qildi. Rasul 
alayhissalom aytdilar: «Talog‘ini bergil». A’robiy dedikim, «Ani bisyor yaxshi ko‘rurmen». 
Rasuli akram s.a.v. aytdilarkim, «Muhofazat qilg‘il». Xabarda kelibdurki, kishi mol 

---

Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy