Microsoft Word Materiallar Full

AZƏRBAYCAN BANKLARINDA ORACLE İSTİFADƏÇİ TƏHLÜKƏSİZLİYİNİN 

MÜASSİR VƏZİYYƏTİ VƏ PROBLEMLƏRİ 

 

Gültəkin HƏSƏNOVA  

Qafqaz Universiteti 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Oracle verilənlər bazası böyük həcmdə məlumatın çox istifadəçili mühitdə toplanmasını və bazaya etibarlı bir şəkildə 

girişi təmin edir. Bu səbəbdən Azərbaycanda bank sektorunun çox hissəsində Oracle verilənlər bazası ilə işləməyə üstünlük 

verilir. Bank daxildən və xaricdən səlahiyyətsiz istifadəçilərin – hackerlərin, bədniyyətli şəxslərin bazaya girişinin qarşısını 

almalıdır. Xaricdən Oracle VB-nın istifadəçitəhlükəsizliyini təmin etmək üçün firеwall-lardan istifadə edilir və firewall-lar 

vasitəsilə xarici qüvvələrin bankın məxfi məlumatlarını ələ keçirilməsinin qarşısı alınır. 

Araşdırılan banklara nəzər yetirdikdə, görürük ki, əksəriyyət  bankda Oracle VB-nın istifadəçi təhlükəsizliyinin 

xaricdən müdafiəsinə daha çox diqqət yetirilir, daxildən müdafiə üçün isə zəif və standart üsullardan istifadə edilir və bugün 

bankda çalışan bədniyyətli bir işçinin edə biləcəkləri düşünülmür. 

Banklarda daxili səviyyədə  istifadəçi təhlükəsizliyini təmin etmək üçün şifrəli qorunmadan və istifadəçi profile-ından 

istifadə olunur. 

VB təhlükəsizlik sistemləri müdafiəsi üçün istifadə edilən  şifrələrin tez sınan olduğunu nəzərə alaraq Oracle VB-sı 

Şifrənin  İdarə edilməsi siyasətindən istifadə edir. VB adminstratorları  və  təhlükəsizlik işçiləri VB -nin istifadəçi 

səviyyəsində təhlükəsizliyini təmin etmək üçün istifadəçinin şifrələrini istifadəçi profile ilə nəzarət altında saxlayırlar. 

VB-nın resurslardan istifadənin limitini təyin edən parametrlər toplusu profile adlanır.Profile CREATE PROFILE əmri 

ilə yaradılır. Yaradılmış profile istifadəçiyə CREATE USER, yaxud ALTER USER əmri ilə verilir. Əgər limit parametrləri 

təyin olunubsa, istifadəçi limiti keçməməlidir. 

Əgər istifadəçi limiti keçərsə, onda istifadəçinin hesabı bloka düşür və hesabın blokdan