Microsoft Word Materiallar Full

MİR CƏLAL YARADICILIĞININ TƏDQİQİ MƏRHƏLƏLƏRİ HAQQINDA 

 

Günel BƏHRAMQIZI (MAHMUDOVA) 

Bakı Dövlət Universiteti 

[e-mail]

 

 

Böyük  ədib, ictimai-siyasi xadim Mir Cəlal müəllim Azərbaycan  ədəbiyyatının inkişaf tarixində xüsusi xidmətlər 

göstərən səsnətkarlardan,  ədəbiyyatşünas alimlərdəndir. Onun zəngin  ədəbi-bədii elmi irsi 30-cu illərdən başlayaraq 

mərhələ-mərhələ 21-ci əsrin 10-cu illərinə qədər tədqiqat işlərinin, araşdırmaların mövzusu olmuşdur. 

---

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

248 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

Mir Cəlal sənəti 20-ci əsr Azərbaycan  ədəbiyyatının tədqiqi prossesində yeni bir mərhələ kimi ilk gündən 

istiqamətverici xarakter daşımışdır. Onun “Dirilən Adam”, “Bir Gəncin manifesti”, “Aciq kitab”, “Təzə şəhər”, “Yolumuz 

Hayanadır” romanları, satirik hekayələri, novellaları haqqında araşdırmaların tarixi artıq bir əsrə yaxınlaşır.  

Mir Cəlal yaradıcılığının (ədəbi bədii irsini) tədqiqat problemlərini nəzərdən kecirsək deyə bilərik ki, dövrün ədəbi 

mühitinin tələb və ehtayaclarına uygun olaraq o, mərhələ-mərhələ araşdırmaların mövzusu olmuşdur.  

1930-1940-cı illər Mir Cəlal yaradıcılığının ilk tədqiqat mərhələsi kimi diqqəti cəlb edir. Bu mərhələdə ədibin əsasən 

hekayələri, “Boy” kitabina daxil olan əsərləri və “Dirilən adam” romanı haqqında bir sıra görkəmli ədəbiyyatşünas alimlərin 

yazıları çap olunmuşdur. Buraya M.Dadadaşzadə, C.Cəfərov, O.Həsənov, M.Cəfərov və digər ədiblər, alimlər daxildir. Mir 

Cəlal yaradıcılığının tədqiqinin  ən kamil, daha sistemli və ardıcıl tədqiqat mərhələsi 20-ci əsrin sonu 21-ci əsrin ilk 

onillikləri mərhələlərini  əhatə edir. Bu dövrdə onun demək olar ki, bütün ədəbi irsi, həm bədii, həm də elmi yaradıcılğı 

tədqiqata cəlb olunmuşdur.  

Mir Cəlal 20-ci əsrin görkəmli  ədəbiyyatşünas tədqiqatçılarındandır. Onun Fizuli sənətkarlıgı, Azərbaycan  ədəbi 

məktəbləri, Klassiklər və müasirlər və digər elmi əsərləri indinin özündə  də  ədəbiyatşünaslıq elminin istiqaməverici 

materialları kimi qəbul olunur.  

Mir Cəlal 20-ci əsr C.Məmmədquluzadə, M.H.Ordubadi, M.Ə.Sabir, Ə.Haqverdiyev, Ü.Hacıbəyov, A.Divanbəyoğlu, 

F.Köçərli və digər sənətkarların tədqiq olunmasını, araşdırılmasını, təmin və  təşkil edən yaradıcı  təşkılatçı alimlərdən 

olmuşdur. İlk dəfə olaraq Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında Füzulinin poetikası, Azərbaycanda ədəbi məktəblər (realist və 

romantik ədəbi məktəblər) haqqında geniş və əsaslı məlumat verən ədəbiyyaşünas alımlərdən olmuşdur.  

Mir Cəlalın ədəbi irsi indi də yeni-yeni tədqiqatların mövzusudur.