Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

453 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

kullanılan kelimeler, davranış biçimleri çocuğun karakterine tesir eder. Anne ve babanın çocuğa karşı tavırları sert ve 

kötümserse çocukta intikam duygusunu tetikler. Özgürlüğünü eline aldığı zaman ilk olarak ailesinden daha sonra da 

çevresindekilerden intikam almak ister. Anne ve babanın çocuğa karşı tesiri sosyalleşmeye başlayana kadarki dönemi 

kapsar. Daha sonra bu çevresel dediğimiz unsurlar devreye girer. Bunları incelersek şunlarla karşılaşırız: Sokaktaki 

arkadaşları, okuldaki arkadaşları ve öğretmenleri çocuğun karakterinin oluşumuna tesir ederler.   Daha sonra çocuk sosyal 

gelişiminde çevre faktöründen etkilenir. Çocuk, aile içinde ve sosyal bir varlık olarak çevresindeki insanlarla etkileşiminde 

dili kullanır. Eğer aile ve sosyal çevredeki iletişiminde dil faktörüne dikkat edilmeyen çocuklarda ve gençlerde karakter 

olarak ne dediğini bilmeyen, ağzı bozuk bir nesil yetiştirmiş olur. Zorla çalıştırılıp, hakaret gören çocuk kendinden nefret 

eder ve daima insanlara karşı kin duyguları besler. Bunun nedeni ise: Kendisine yapılanlara karşı öç alma duygusudur. Bu 

şiddet ve hakaretlere karşı “Nazan Bekiroğlu” bir makalesinde şöyle bir başlık kullanır: “ Değersizleştirilen Değerler”. 

Bunu istediğimiz  şekilde anlayabiliriz. Çünkü çocuk, bizim için en değerli unsurdur. Bunları göz önüne alıp 

değerlendirdiğimizde aileye ve öğretmenlere çok büyük işler düşmektedir.           

 Çocukta karakter gelişimi sadece aile ve çevresel faktörle sınırlı değildir. Artık günümüzde teknolojinin gelişmesiyle 

birlikte televizyon ve internet çocukta karakterin gelişmesine tesir eden etkenlerin başında gelmektedir. En erken yaşlardan 

itibaren izlenilmeye başlanan televizyon, bilinçsizce kullanıldığında çocuğa zarar vermektedir. Saatlerce televizyon 

karşısında duran, aileyle irtibatını kesen çocukta hem saldırganlık hem de sosyalleşmede problemler yaşanmaktadır. 

Karakterin geliştiği dönemlerde çocukla birlikte çocuğun yaşına uygun olmayan kanalların izlenmesi sonucu çocukta 

olumsuz iletişim ve olumsuz karakter şekillenmesi ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte televizyonun bilinçli 

kullanılmasıyla çocuğun zihinsel gelişimine, dil gelişimine ve ahlaki gelişimine katkı sağlayacağı araştırmacılar tarafından 

kabul edilmektedir. Televizyonun bilinçli kullanılmasıyla alakalı anne ve babalar bilgilendirilmelidirler. Çocuğun belli 

saatler aralığında ve yaşına uygun programların izletilmesine dikkat edilmelidir. İnternet kullanımı için de aynı  şekilde 

çocuklara belirli saatler aralığında ve ailenin kontrolünde, yaşına uygun sitelere girmesi sağlanmalıdır.  

Çocukların karakterinin gelişimine tesir eden önemli etkenlerden biri de “Çocuk Edebiyatı”dır. Çocukların dilsel, 

zihinsel ve ahlaki gelişimine tesir eder. Sözlü edebiyat dönemine baktığımız zaman; ninnilerimiz, manilerimiz, masallarımız 

ve destanlarımız çocuğun karakterinin şekillenmesinde önemli rol oynamaktadır Çocuklar dinlemiş olduğu veya okumuş 

olduğu masallar, bilmeceler, fıkralar, maniler,  hikayeleri kendi hayal dünyasında canlandırır. Bununla birlikte çocuk, 

eserdeki kahramanın karakteriyle bütünleşir. Kendi kültürümüzü, değer unsurlarımızı, terbiye veya ahlaki unsurları çocuğa 

anlatmada önemli bir vasıta olan çocuk edebiyatını iyi değerlendirip doğru kullanmamız gerekir. Çocuğun karakterinin 

gelişiminde edebi eserlerden nasıl istifade edilmesi gerektiğine dair anne ve babalar bilinçlendirilmelidirler. Yanlış 

yönlendirme çocukta karakter bozulmalarına neden olabilir. Çocuğun yaşına göre kitaplar seçilmelidir. Aksi takdirde kitap 

okumaktan nefret eden, kendisine güveni azalan nesiller yetiştirmiş oluruz. Çocuğun terbiyesi alanında yazılan ilk eserler 

arasında Keykavus’un “Kabusname”si, Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın “Marifername”si, Gazzali’nin “Ey Oğul” adlı eseri, 

Nabi’nin “Hayriyye”si sayılabilir. Yeni edebiyat dönemine baktığımız zaman şu isimlerden bazılarını sayabiliriz: Yusuf 

Kamil Paşa, Vakanüvis Lütfi, Mahmut Nedim, Şinasi, Tevfik Fikret, Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat Efendi, Ali 

Ulvi Elöve, Alaattin Gövsa, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ömer Seyfettin, Orhan Veli Kanık, Halide Nusret 

Zorlutuna gibi bir çok şair ve yazar vardır.    

Genel olarak şunları söyleyebiliriz: Çocuğun karakterinin oluşumu beş-altı yaş aralığında aile içindeki iletişimle ve 

çevre faktörüyle şekillenmiş olur. Anne ve babaların çocuklarına karşı kullanmış olduğu dil, okutmuş olduğu kitaplar, 

izletmiş olduğu diziler, filmler çocuğun kişilik gelişimine tesir eder. Bu sebeple ailelerin çocuklarının karakter gelişiminde 

dil faktörüne çok dikkat etmeleri gerekir. Bunu unutmamak gerekir ki, iyi bir kişilik gelişimi iyi bir iletişimden geçer.