Microsoft Word Materiallar Full

 

EĞİTİMDE DOĞRU  ELEŞTİREL BAKIŞIN ÖĞRETİLMESİ 

 

İlhami ATMACA 

Qafqaz Üniversitesi 

İatmaca25@hotmaıl.com 

 

Eğitimin temel  hedeflerinden biri de kendisine tabi olan, almaya ve öğrenmeye açık hale getirilmiş  kitleye; düşünmeyi, 

iyiyi kötüden ayırt edebilmeyi , hayatı , kendi ve başkalarının  davranışlarını kritiğe tabi tutabilmeyi, değerlendirmelerden  

elde ettiği sonuçlardan  faydalanmayı ve bunu bir ömür boyu devam ettirebilmeyi sağlamaktır. Tecrübe denen şey de 

insanın gerek kendi gerekse başkalarının  hayatlarından gözlem ve değerlendirmeler sonucunda elde ettiği  kazanımlardır.  

Kritik etmek hayata sadece eleştirel bakmak şeklinde de algılamamalı. Güzel ve doğru olanları görmek ve ona göre bir 

hayat kurma geyesi aslında tetkikçi eleştirme anlayışının temel felsefesi olmalı. Sağlam bir tenkit düşüncesiyle insan varlık 

ve hadiseler arasındaki münasebettlere de muttali olur. Hayatı ve eşyayı kanun ve kaideleri  sistem ve fikirleri daha sağlıklı 

yorumlama becerisi kazanır. Taklitçi ve körü körüne teslimiyetcilik anlayışı gelişmenin  yükselmenin  ve benimsemenin 

önünde büyük bir engeldir.  Olaylara geniş bir nazarla bakılmalıdır. Hadiselerin tesirinde kalmadan buradan insanlık adına 

ne çıkarılabilir diye düşünmelidir. Hurdacı bir harabeye girdiğinde oradaki değer ifade eden ne varsa onu almaya çalışır 

oranın estetiği ve  yaşanılabilirliği ile ilgilenmez. Unutmamak gerekir ki her düşüncenin, görüşün, fikirin, imkanın ve 

sistemin insanlık adına vereceği küçükte olsa bir faydası  vardır. Bu nazarla bakılabilirse  her iş ve hadiseden, düşünce ve 

fikirden  insanlık adına bir artı değer oluşturulabilir. Her türlü eleştirel düşüncede  maksat hakikate ulaşmak olmalı. Bu 

anlayışın oluşturulması işi küçük yaşlarda ele alınmalıdır. Aile müspet kritik etme  husunda  gerek okul  öncesinde gerekse 

okul sürecinde öğretmenin  vereceği  bu duygu ve dünceye destek olmalıdır. Eğitimciler müspet ve insaflı eleştirel 

düşünceyi yetiştireceği neslin en büyük kazanımlarından biri olarak görmelidir. 

Tenkide  tabi tutma  düşüncesi  her türli pozitif ilmin inkişafında bir ölçü olduğu gibi aynı zaman da sosyal, psikolojik, 

kültürel ve ahlaki  erdemlerin kazanılması ve yüceltilmesinde de temel  kaynaklardandır. Öğrencilerimizde kritik edebilme 

düşüncesini oluşturabilmek için önce öğretmenin bu düşünceye açık olması, demokratik bir ortam oluşturması gerekir.  

Sınıf  şartlarını    öğrenciler arası münasebetleri buna göre tanzim etmeli insana ve onun düşüncesine saygı gösterebilmeyi 

öğretmesi gerekir. Eğitimci  yanlışları karşısında geri dönebilme faziletine  sahip  olmalıdır. Unutulmamalı ki öğretmen 

yapıcı ve yerinde eleştirilere açık ise yetiştireceği öğrencileri de öyle  olacaktır. 

Geleceğin dünyasınada söz sahibi bir toplum yetiştirmek istiyorsak, öğrencilerimize medenice, kendinden başlayarak 

dışa doğru hayatı insafla  kritik etmeyi, müspet hareket edebilmeyi hayat felsefesi haline getirmelerini sağlamalıyız. 

İnsandaki dengeli bir özgüven duygusuda ancak böyle teşekkül edecektir. Kritik etme düşüncesine kendi  fiil ve 

davranışlarından  başlamayan hep dışarıda yanlış ve eksik aramaya kalkar. Oysa insan kendisinin savcısı olabilmeyi de 

bilmelidir. 

Bugün bir çok insanımız olaylar arasındaki münasebetleri sağlıklı kuramadıkları için görmeleri gereken  büyük resmi 

hiçbir zaman görememekte, ayrıntı ve teferruatta boğulmaktadır. Büyük düşünüp yüksek ideal ve hedefler 

oluşturamamaktadır. Lokal , günübirlik hadise ve işlerle ömrünü israf  etmektedir.  Yeterince mutlu ve başarılı bir birey de 

olamamaktadır. Eğitimcilerimiz ideal bir insan yetiştirebilmek için yüksek bir ilmi birikimle, inançla, aşkla, sabırla, eşya ve 

hadiseleri, ilmi eserleri ve kainat kitabını tetkik etmeli, kollektif şuurla  tecrübe ve birikime önem vererek  “riyazi düşünce” 

eşliğinde sanatın penceresinden bakarak mutlu bir topluluk oluşturma gayreti içinde olmalıdır. 

 

 

 

 

 

---