Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

341 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

Eser giriş ve mukaddime kısımları  dışında otuz altı bölümden oluşmaktadır.  İlk on beş bölümü ünlü Türk bilgini 

Safiyüddin Urmevî’nin Arapça yazdığı “Kitābü’l-Edvār” eserinin tercümesidir. Bu kısımda Türk musikisi nazariyatı 

anlatılır. Geri kalan yirmi bir bölümde ise müellif kendinden önce İbn Sina, Farabî, Kemal Tebrizî ve s. bilginlerim musiki 

üzerine yazdıkları eserlerden faydalanmıştır. Bu bölümlerde devrine göre hangi çalgıların kullanıldığı, tel (kiriş) yapımı, 

musiki erbâbının toplum içerisindeki davranışları, musiki meclislerinin kuralları, sesi güzelleştiren ve bozan unsurlar, günün 

saatlerine göre hangi makamların çalınması, musikideki dört şube, sanatın himayecisi olan Zühre (Venüs) yıldızına itaat, 

birleşik makamların isimleri ve bu makamların nasıl meydana geldiği konularını anlatmıştır. Eserin yirmi yedi, yirmi sekiz 

ve yirmi dokuzuncu fasılları musikicilere nasihatler içeren ahlak kitabı niteliğindedir.  Bu bölümlerde sanat ehlinin 

davranışları, sohbete giriş ve çıkışının nasıl olması gerektiği, musiki meclislerinin kuralları, bu sanat erbabının Zühre 

yıldızına itaat ederken nasıl davranmaları konu ediliyor 

Bu çalışmamızda yazarın anlatım  şekli ile tercüme sırasında kullandığı dili devri açısından değerlendirmeğe 

çalışacağız. Kendisinin de itiraf etiği gibi, musiki erbâbından başkasının anlaması zor olan bu metni Türkçeye aktarırken, 

yazar mümkün olduğunca sadeleştirmeğe çalışmıştır. Maksadının ise bu ilme merak duyanların ihtiyaçlarını karşılamak 

olduğunu belirtir. Yer yer yazarın kendi eklemelerine de rastlıyoruz ki bu da eserin dilinin daha sade ve anlaşılır olmasını 

sağlıyor. Ayrıca bir husus ise yazarın tercüme sırasında Türkçeye kazandırdığı musiki terimleridir. Bu terimler hem Arapça 

asılları ile hem de Türkçe olarak dilimize geçmiştir. Ayrıca bir sözlük teşkil eden bu musiki terimlerinin anlamları 

örneklerle beraber tanıtılmaya çalışılacaktır. Eserin esas özelliklerinden biri de devrinde kullanılan dokuz musiki aleti (ud, 

ıklığ, rebab, pişe, mizmar, çeng, nüzhe, kanun, muğni) hakkında bilgi içermesi ve bu aletlerin çizimlerinin verilmesidir, bu 

açıdan en eski ve resimli  çalışma sayılmaktadır. Yansıtıcı ile bu resimlerin gösterilmesinin sağlayarak eser hakkında bütün 

bir bilgi ortaya konmaya çalışılacaktır. 

 

 

"