III.
Matnni o‘z so‘zlaringiz bilan so‘zlab berishga tayyorlaning.
BENJAMIN FRANKLIN MASLAHATLARI
Не
желай
прожить
долгую
жизнь
–
желай
прожить
жизнь
прекрасно
.
Любишь
ли
ты
жизнь
?
Тогда
не
теряй
времени
;
ибо
жизнь
состоит
из
чепухи
.
Нет
такого
дурного
человека
,
который
втайне
не
уважал
бы
добро
.
Самый
быстрый
путь
к
славе
–
делать
ради
совести
то
,
что
мы
делаем
для
славы
.
Если
ты
оскорбляешь
совесть
,
она
осуществит
свое
возмездие
.
Если
ты
не
хочешь
,
чтобы
тебя
забыли
,
как
только
ты
умрешь
и
сгниешь
,
пиши
достойные
книги
или
совершай
поступки
,
достойные
того
,
чтобы
о
них
писали
в
книгах
.
Самый
благородный
в
мире
вопрос
звучит
так
: «
Какое
доброе
дело
я
могу
совершить
?»
Я
никогда
не
буду
говорить
дурно
о
человеке
и
всегда
выскажу
все
хорошее
,
что
мне
известно
о
ком
-
либо
.
Остерегайтесь
незначительных
расходов
;
маленькая
течь
потопит
большой
корабль
.
Богатство
главным
образом
зависит
от
двух
вещей
:
от
трудолюбия
и
умеренности
,
иначе
говоря
–
не
теряй
ни
времени
,
ни
денег
,
и
используй
и
то
и
другое
наилучшим
образом
.
Выбирай
друга
не
спеша
,
еще
меньше
торопись
променять
его
.
39
Будь
вежлив
со
всеми
,
общителен
с
многими
,
фамильярен
с
некоторыми
.
Время
–
деньги
.
Восторг
–
дитя
невежества
.
В
каком
бы
положении
люди
не
находились
,
они
всегда
могут
найти
удобства
и
неудобства
.
1.
O‘zingiz uchun buyruq mayli shaklida kundalik rejangizni tuzing.
2.
“1-kurs talabalariga foydali yo‘riqnoma” mavzusida 10 ta maslahat
yozing.
3.
Buyruq mayli shaklida 10 ta o‘zbek xalq maqolini yozing va sharhlab
bering.
O‘tilganlar yuzasidan topshriqlar:
40
2 B
Tayanch so‘z va iboralar:
о
anubi-sharq, janubi-g`arb, chegaradosh,
davlat hududi, davlat, mahalliy aholi, istilochilar, davr, qadimgi, hukmdor,
uylanmoq, kesib o‘tmoq, ilk, qo‘lga olmoq, bosib olmoq, kengaytirmoq,
qarshilik, egallamoq, gullab-yashnamoq, jumladan.
Savollarga javob bering:
1.
Aleksandr Makedonskiy (Iskandar Zulqarnayn) kim bo‘lgan?
2.
Amir Temur haqida nimalarni bilasiz?
3.
Temuriylar davri haqida qisqacha axborot bering.
Matnni o‘qing
TARIXINGDIR MING ASRLAR…
(XV asrgacha bo‘lgan O‘zbekiston tarixi)
O‘zbekiston Respublikasi – Markaziy Osiyoning markaziy qismida
joylashgan
davlat
. Janubi-sharqda Qirg‘iziston, shimolda va shimoli-g‘arbda
– Qozog‘iston, janubi-g‘arbda – Turkmaniston, janubi-sharqda – Tojikiston,
janubda – Afg‘oniston bilan chegaradosh.
O‘zbekiston – dengizga chiqish yo‘li yo‘q davlatdir. Jahon okeaniga
chiqish uchun Respublikamiz ikki davlat hududini kesib o‘tishi kerak.
Bunday mamlakatlar dunyoda kam uchraydi (masalan, Lixtenshteyn).
O‘zbekiston hududida ilk davlatlar miloddan oldingi VIII-VII asrlarda
paydo bo‘lgan.
Xorazm va Baqtriya davlatlari shu davrda
vujudga kelgan
.
Hozirgi O‘zbekiston hududidagi eng
qadimgi
shaharlar Toshkent, Xiva,
Samarqand, Buxoro, Shahrisabz, Qarshi, Termiz va Marg‘ilon hisoblanadi.
Miloddan oldingi 329–327 – yillarda Aleksandr Makedonskiy (Iskandar
Zulqarnayn) So‘g‘diyona va Baqtriyani
bosib olgan
va Baqtriya
hukmdorining qizi Ravshanakka uylangan. Mahalliy
aholi
istilochilarga
qattiq
qarshilik ko‘rsatgan, Makedonskiyning qo‘shini bu viloyatda ancha
vaqt turib qolgan.
IV asrdan qadimiy Xorazm
gullab-yashnay boshlaydi
. 305–995-
yillardan Xorazmda xorazmshohlar sulolasi (dinastiyasi) hukmronlikni o‘z
qo‘liga oladi.
VI-VII asrlarda hozirgi O‘zbekistonning katta qismi Turk xoqonligi
tarkibiga, keyinchalik esa G‘arbiy Turk xoqonligi tarkibiga kirgan.
999-yildan qoraxoniylar hukmronligi boshlangan.
XII-XIII asrlarda O‘zbekistonning hozirgi hududi xorazmshohlar davlati
tarkibiga kirgan.
41
XIV asrda davlat tepasiga Amir Temur (Temurlang) keladi. Amir Temur
o‘z davlatining hududini ancha kengaytiradi, ko‘plab qo‘shni hududlarni,
Dostları ilə paylaş: |