__________________Milli Kitabxana__________________ 20
tı üçün zəruri olan buqiymətli qaza-oksigenə ehtiyac olmur. Məhz bu
səbəbə görə, onuncu beşillikdə ölkəmizin enerji tələbatının 40%-ni su
və atom elektrik stansiyaları ödəyəcəkdir.
Xalq təsərrüfatının bütün sahələrini elmi-texniki inqilabın baş
verdiyi indiki dövrdə enerjiyə olan tələbat misli görülməmiş bir
sürətlə artır. Planetimizin əsas enerji ehtiyatını özündə toplayan təbii
sərvətlər isə getdikcə azalır. Bunu bir sıra kapitalist ölkələrində baş
verən enerji böhranı təsdiq edir. Hazırda bir çox ölkələrdə mal-qara
peyinindən, kəpəkdən, dəniz yosunlarından, sənaye və kənd təsərrüfatı
tullantılarından və sairədən enerji almaq məqsədilə sənaye miqyasında
işləyən qurğular yaratmaq iqtisadi cəhətdən əlverişli hesab edilir.
1976-cı ildə Vaşinqtonda çağırılmış beynəlxalq konfransda quruda və
suda yeni enerji «məhsulları» yetişdirmək ətraf mühiti çirkləndirən
tullantılardan enerji verən xammal kimi istifadə etmək və bu məqsədlə
tərtib ediliiş layihələr geniş müzakirə edilmişdir. Mütəxəssislərin
fikrincə, hazırda ABŞ-ın təbii qazdan istifadə etməklə aldığı
enerjini, 56 mln. hektar okean fermasında yetişdirilmiş dəniz
yosunlarının köməyilə almaq olar. Bir sıra sənaye müəssisəlirində
əmələ gələn çirkli sulardan metan və etilen almaq mümkündür.
Maraqlıdır ki, həmin qazları mal peyinindən da almaq olur və bu
qazların çıxması- onun bir gübrə maddəsi kimi keyfiyyətini dəyişmir.
Insan və heyvan qalıqlarında?! enerji alan qurğular Çində-
Hindistanda və bir sıra başqa ölkələrdə çox illərdən bəridir
müvəffəqiyyətlə işləyir, lakin bu qurğuların kiçik olması onların
iqtisadi əhəmiyyətini xeyli azaldır. Böyük qurğular ancaq böyük
şəhərlərdə toplanan zibilləri emal etmək üçün tətbiq edilə bilər və
iqtisadi cəhətdən əlverişli olar. Çünki əks halda zibilin daşınması və
bir yerdə mərkəzləşdirilməsinə çəkilən xərc ondan alınan enerjinin
maya dəyərini qaldırır. Energetikanın bioloji mənbələrindən
müvəffəqiyyətlə istifadə edilməsi ətraf mühitin çirklənməsilə
mübarizədə də böyük rol oynayır.
Öyrədilən materialı elmin muasir inkişafı ənənələri ilə, günün
tələbləri ilə, onun öyrənilməsinin zəruri olduğunu sübut edən faktlarla
bağladıqda şa-