__________________Milli Kitabxana__________________ 18
ması ilə əlaqədar olarəq ən yeni assosiasiyalar yaranır. Müəyyən bir
hadisəni şagirdlərə öyrədərkən, onun əsas əlamətlərini yadda
saxlamağı onlardan tələb etmək və bunun başqa fənlərdə öyrədilən
digər məsələlərdə lazım olacağını bildirmək lazımdır. Müəllim bu
yolla şagirdləri həmin hadisə haqqında başqa fənlərdən daha geniş
məlumat almaq üçün hazırlayın və şagirdlər, indi aldıqları məlumatın
tam olmadığını da yaxşı hiss edirlər. Bu da şagirdləri hadisənin yeni
əlamətlərini öyrənməyə yönəldir və uzunmüddətli yaddaşın
formalaşmasına səbəb olur.
Elmi-texniki tərəqqinin tələblərinə zəhmətkeşlərin mədəni-texniki
və təhsil səviyyəsinin durmadan artırılması məsələlərnnə, ixtisaslı
fəhlə və mütəxəssis kadrların hazırlığını yaxşılaşdırmağa uyğun
olaraq xalq təhsili sisteminin sonrakı inkişafını həyata keçirmək,
ümumi orta təhsili inkişaf etdirmək və təkmilləşdirmək» lazımdır.
Bu məsələnin müvəffəqiyyətlə həll edilməsində yeni təlim
metodlarından fəal istifadə edilməsi, şagirdlərin təfəkkürünün
xarakterinə təsir etməklə onlarda yeni düşünmə formaları yaradılması,
onlarda bilik almağa ehtiyac hissi tərbiyələndirilməsi əsas yer tutur.
Şagirdlər öyrəndikləri qanunlara istinad edərək rast gəldikləri
təbiət hadisələrini izah etməyi bacarırlarsa, köhnə bilikləri yeni
şəraitdə və yeni məqsədlər üçün tətbiq edə bilirlərsə, onlar özlərinə
gələcəkdə peşə seçməkdə də səhvə yol vermirlər, sevdikləri sahədə
işlədikdə nəinki yorulmur, hətta sanki istirahət edir və zövq alırlar.
Şagirdlərin tədris prosesində fəallığı, onların öyrənmək arzusunun
getdikcə artması da bununla əlaqədardır. Indiki dövrdə deklarativ
çağırış, umumi sözlərlə ifadə edilən nəsihətlər təsirsiz olur və
şagirdlərdə heç bir maraq yaratmır. Bunu bir neçə misalla konkret
şəkildə göstərək. Tutaq ki, müəllim fizikadan şagirdlərə öyrətdiklərini
təbiəti mühafizə etmək məsələlərilə əlaqələndirmək və keçdiyi
materialla əlaqədar olaraq müəyyən tərbiyəvi nəticə çıxarmaq istəyir.
Burada, «Təbiəti qorumaq hər bir vətənda-