Microsoft Word P. doc titul doc
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
__________________Milli Kitabxana__________________
36 trikləşmə, heyvandarlıq və quşçuluq fermalarının avtomatlaşdırılmasına ölkəmizin başqa yerlərində olduğu kimi, respublikamızda da ciddi fikir verilir. Lakin elektrikləşmənin bütün müsbət cəhətləri ilə yanaşı, onun şəbəkəsi genişləndikcə təhlükəsi də artır. Fiziklər və bioloqlar arasında əlaqə çox zəif olan dövrdə belə hesab edirdilər ki, cərəyanın qiyməti və gərginlik çox olduqca onlarla düz mütənasib vəziyyətdə təhlükə də artır. İndi bu fikir artıq köhnəlmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, insan bədənində cərəyana çox həssas olan xüsusi yerlər, təhlükəni artıran istiqamətlər var. Məsələn, əlin üst tərəfi, boyun, çiyin, kürəklər, gickah cərəyanın təsirilə həyatı təhlükə altına alan ən qorxulu yerlərdir. Canlı orqanizmlərin elektriklə zədələnməsində, təbii hadisəlar, məsələn, ildırım da böyük rol oynayır. Hələ lap qədim zamanlardan məlumdur ki, ildırım insan və heyvanlar üçün təhlükə törədə bilər. İldırım çox vaxt tək bitən ağaca düşərək onu yandırır. İlin isti vaxtlarında ildırım tez-tez müşahidə edilən təbiət hadisəsidir. İldırımın yaxınlaşmasını biz havanın «sıxlaşması», tənəffüsümüzün çətinləşməsi ilə hiss edirik. İldırımın hansı məsafədən gəldiyini, onun baş verdiyi yerin uzaq, yaxud yaxın olduğunu bilmək olduqca vacibdir. Bu məsafənin təxmini də olsa təyin edilməsi ildırımdan qorunmaq tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün şərait yaradır. Əgər ildırımın çaxması vaxtından göy gurultusu eşidilənə qədər keçən zaman fasiləsi on saniyədən çox deyildirsə, bu o deməkdir ki, onun əmələ gəldiyi yer müşahidəçi üçün üç kilometrdən uzaq deyil. Ona görə də dərhal qorunmaq üçün tədbir görmək lazımdır. Ən çox təhlükə törədən xətti ildırımdır. Bu, buludlarla yer arasında baş verən elektrik boşalması zamanı baş verir. Adətən, ildırım çox hündür yerlərə, məsələn, ot və ya saman tayasına, yüksək binalara, radio və ya televiziya qülləsinə, böyük ağaclara və s. düşür və onlara ziyan verir. Elektrikkeçirmə qabiliyyəti yaxşı olan cisimlər sanki ildırımı özünə çəkir. Düzənlik yerlərdə ildırım gölə, bataqlığa, çayların sahilinə düşür. Ona görə də ildırım çaxan vaxtı çimən adam öz həyatına özünün qəsd-etməsi kimi qiymətləndirilə bilə. Əgər |