Microsoft Word qurani-kerim-de-qida-kinci-n-r-2015. doc
Yüklə 16,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Limon tur şusu
- Mycaderma aceti
- “Siz xurma a ğaclarının meyv əsind ən v ə üzüm- l ərd ən şərab
- düz əldirsiniz. Şüb- h əsiz ki, bunda da a ğılla dü şün ənl ər üçün bir ibr ət vardır.”
|
257
Sirkə haqqında Yeyinti turşularına sirkə, limon, süd, alma və digər turşular aiddir.
eləcə də tənbəki yarpaqlarından, şəkər məhlulunu xüsusi göbələklərlə (Asperiglies niger) qıcqırtmaqla alınır. Pərakəndə satış üçün limon turşusu 10-20 qr kütlədə karton qutucuqlarda və sellofan paketlərdə qablaşdırılır. Yeyinti sənayesində, spirtsiz içkilərin, ş irniyyat məmulatının, kompotların istehsalında və kulinariyada istifadə olunur. Sirkə turşusu – asetat turşusunun (CH 3 COOH) zəifləşdirilmiş 3-10%-li məhlulundan ibarətdir. Sirkə turşusunu qədimdən tərkibində şəkər olan meyvə və giləmeyvə şirələrinin sirkə turşusuna qıcqırdılması (Mycaderma aceti bakteriyalarının iştirakı ilə bioloji üsulla
) yolu ilə əldə ediblər. Lakin müasir dövrdə sirkə digər üsullarla da (Ağacın quru distilləsi və sintetik üsulla asetilendən) alınır. Yeyinti məqsədləri üçün ə sasən bioloji üsulla alınmış sirkədən istifadə edilir. Hazırlandığı xammaldan asılı olaraq sirkə müxtəlif adlarda – üzüm sirkəsi, alma sirkəsi, tut sirkəsi, bal sirkəsi və s. adlarda satışa buraxılır. Sirkəni pərakəndə satış üçün 0,1; 0,25 və 0,5 litr tutumlu şüşə butulkalara, istehsalata göndərmək üçün 15; 25 və 60 litr tutumlu balonlara doldururlar. Ağacın quru destilləsindən sirkə cövhərini 70- 80%-li olmaqla 40; 60 və 100 ml tutumlu şüşələrdə satışa verirlər. Sirkəni quru və sərin yerdə saxlamaq lazımdır. “Qurani –Kərim”-də buyurulur:
258
“Siz xurma ağaclarının meyvəsindən və üzüm- lərdən şərab (yaxud sirkə) və gözəl ruzi (kişmiş, mö- vüc, bəhməz, quru xurma və s.) düzəldirsiniz. Şüb- həsiz ki, bunda da ağılla düşünənlər üçün bir ibrət vardır.” (ən – Nəhl, 16/67). Göründüyü kimi bu ayədə meyvələrdən alınan qidalı məhsullarla yanaşı, sirkədən də söhbət gedir.
Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: 1. “Hər kəs sirkə yesə, onun başı üstündə bir mələk durar və o, yeyib qurtarana qədər onun üçün istiğfar edər”. 2. “Nə yaxşı çörək qatığıdır sirkə? Sirkə olan ev kasıb deyil”. 3. “Nə yaxşı çörək qatığıdır sirkə! Ey Allahım, sirkəni bizə mübarək elə. O məndən qabaqkı peyğəmbərlərin də çörək qatığı olub”. Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurub: “Sizə tövsiyə edirəm sirkəni. O sizin daxilinizdə olan bütün canlıları (qurdları) qətlə yetirər”.
259
YEMƏK VƏ IÇMƏK QAYDALARI
Məlumdur ki, insanın həyatı və səhhəti bilavasitə onun təmiz və pak olması ilə əlaqədardır. Təsadüfi deyil ki, bütün şəriət kitabları təharət bəhsi ilə başlanır. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: “Din özü paklıq üzərində qurulub”. Çünki o pak bir mənbədən, ilahi bir çeşmədən öz başlanğıcını götürüb. O çeşmə münəzzəh və pakizədir. Peyğəmbər (s.ə.v.) buyurub: “Allah-təala özü pakdır, pak olmağı da xoşlayır”. Odur ki, insanın bədəni və əli nə qədər təmiz və pak olsa da, yeməkdən qabaq əlləri yumaq lazımdır, bunun böyük fəziləti vardır. Rəsuli- Ə krəm (s.ə.v.) buyurub ki, hər kəs xeyir və bərəkətini artırmaq istəyirsə, yeməkdən qabaq əllərini yusun. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: “Yeməkdən qabaq dəstəmaz almaq fəqirliyi aparar, yeməkdən sonra dəstəmaz almaq qəm-qüssəni aparar və gözə sihhət verər ”.
Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurub: “Hər kəs təamdan qabaq əllərini yuyub dəsmal ilə silməsə, əlində rütubət qaldığı müddətdə o təamın bərəkəti getməz”. Böyük din rəhbərlərimizdən bizə yetişən bu xəbərlərə müvafiq olaraq, bizim yerlərdə qabaqkı dövr- lərdə hər məclisdə “əl suyu” verilərdi. Bundan ötrü xüsusi yaraşığı olan bədii zövqlə bürüncdən qayrılmış “aftafa-ləyən” olardı, süfrənin əvvəlində və axırında məclisi idarə edən “xəlifə” həmin “aftafa-ləyən” ilə məclis əhlinin qabağına gəlib, onların əlinə su tökərdi, sonra qolu üstə gəzdirdiyi dəsmalı onlara təqdim edərdi. Bu “əlyuma” mərasimi məclisə xüsusi bir 260
rövnəq verərdi. Təəssüf ki, bu gözəl adət sonralar aramızdan götürüldü. Müasir cavanlar indi o “aftafa- ləyən”i bəlkə muzeylərdə görə bilərlər. Bizim keçmiş zamandakı məclislərin qaydası belə idi. Hər məclisdə yeməkdən qabaq əllər yuyulub pak və təmiz olurdu; ona görə də aş və plov kimi xörəkləri qaşıqla yox, əl ilə yeyərdilər. Bu adət Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) cənablarından bizə gələn miras idi. O Cənab (s.ə.v.) buyurub ki, yeməkdən sonra barmaqlarınızı yalayın, ondan sonra yuyun və ya dəsmalla silin. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: 1. “Mən təvazökar bəndəyəm, qullar ilə birlikdə yer- də oturub təam yeyirəm, barmaqlarımı da yalayıram”. 2. “Məclisin əvvəlində gərək mənzil sahibi əvvəlcə ə lini yusun, məclisin axırında isə mənzil sahibi əlini ən axırda yusun. Çünki o, ev sahibidir, əli batıq halda məc- lisin axırına qədər durub gözləyə bilər, amma qonaqları ə li batıq halda intizarda qoymaq ədəbsizlik olar”. Rəvayət edirlər ki, o Cənab (s.ə.v.) süfrənin axırın- da əlini yuyub, üzünə və başına çəkərdi, sonra dəs- malla qurulayardı və bu duanı oxuyardı: “Əllahum- məcəlni mimmən la yərhəqü vücuhühum qətərün və la zillə”. Yəni: “Ay Allahım, məni o kəslər cümləsindən qərar ver ki, onların üzünə simiclik və zillət gəlməz”. 3. “Hər kəs öz evində xeyir-bərəkəti artırmaq istəyirsə, təam başlayan vaxtda və təam qurtarandan sonra əlini yusun. Hər kəs buna riayət etsə, həmişə firavan yaşayar və bədənində heç bir naxoşluq olmaz”. 4. “Yeməkdən sonra əlinizi yuyub, onda qalan rütubətlə gözlərinizə məsh edin ki, göz ağrısından ə manda olasınız”. Həzrəti Əlidən (ə) rəvayət olunur ki, buyurdu: 261
1. “Təam yeməyə başlayanda Allah-Təalaya zikr elə ki, o təam Allahın nemətlərindən biridir. Ondan ötrü şükr etmək lazımdır”. 2. “Təam yeyəndə qullar kimi yerdə oturub ye, ayaqlarını bir-birinin üstünə aşırma və dizi üstə oturma. O cür oturmaqdan Allahın xoşu gəlmir və adam üçün günahdır. Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurub ki, süfrə üstə olan müddəti uzadın, çünki o müddət sizin ömrünüzdən hesab olunmayır. Imam Həsən (ə) buyurub ki, süfrəyə aid on iki xis- lət var. Hər müsəlmana vacibdir ki, onları bilsin. On- ların dördü vacib, dördü müstəhəb, dördü isə ədəbdir. Vacib olan şeylər bunlardır: 1) mərifət, yəni Allahı öz sifətlərilə tanımaq; 2) riza, yəni Allahdan gələn hər bir şeyi razılıqla qəbul etmək; 3) təsmiyə, yəni “Bismillahir-rəhmanir-rəhim” demək; 4) şükr etmək. Müstəhəb olan şeylər bunlardır: 1) yeməkdən qa- baq əli yumaq, boynunda cənabət qüslü olan adama bu iş daha təkidlə lazımdır; 2) yemək zamanı bədənin ağırlığını sol tərəfə salmaq; 3) təamı üç barmaqla gö- türüb yemək; 4) yeyib qurtarandan sonra barmaqları yalamaq. Ə dəbə aid olan şeylər isə bunlardır: 1) təamın sənə tərəf çevrilmiş yerindən yeyəsən; 2) loxmaları kiçik- kiçik edəsən; 3) təamı yaxşı-yaxşı çeynəyəsən; 4) süfrədə oturan adamların üzünə az baxasan. Ə mir Ibni Qeys nəql edir ki, Mədinədə Imam Muhəmməd Baqir (ə) mənzilinə varid oldum. Gördüm ki, o Cənabın qabağında süfrə var, təam tənavül edir. Soruşdum ki, bu süfrənin həddi (həqqi) nədir? O Cənab (ə) buyurdu: “Süfrəni salanda “Bismillah” de, 262
qurtaranda “Əlhəmdülillah” de, yeyəndə isə təamın kənarlarından götürüb ye. Bunlar süfrənin həddidir”. Imam Cəfər Sadiq (ə) sol əl ilə yeməyi və içməyi məkruh hesab edərdi. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) Həzrəti Əli (ə) cənablarına buyurur: “Ya Əli, yeməyə duz ilə başla, qurtaranda da duz ilə qurtar. Çünki duzda yetmiş dərdin şəfası var. Onlardan bəzisi bu xəstəliklərdir: dəlilik, cüzam, alalıq, boğaz ağrısı, diş ağrısı, qarın ağrısı”. “Tibbül-əimmə” kitabında Imam Cəfər Sadiqdən (ə) nəql edilir ki, o Cənab (ə) buyurub: “Imkan olan halda yol gedə-gedə yemə”. Rəvayət edirlər ki, o Cənabı söykənmiş halda təam yeyən görməyiblər. O Cənab (ə) özü də buyurub ki, Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) cənabları vəfat gününə qədər söykənmiş halda heç bir şey yeməzdi. Həzrəti Əli (ə) buyurub: 1. “Süfrədən qayıdan bütün şeylər, onunla şəfa tapmaq istəyən kəslər üçün şəfadır”. 2. “Təama üfürmək, onun bərəkətini aparar”. Bu üfürmək ya təam soyutmaq üçün, ya da başqa məqsəd üçün ola bilər. Hər məqsədlə olsa da, bu iş məsləhət deyil. Bir dəfə Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) hüzuruna çox isti, qaynar təam gətirdilər. O Həzrət (s.ə.v.) buyurdu: “Qoyun qalsın, soyusun, bərəkət soyuqdadır, isti şey bərəkətsiz olar”. Ə mirül-möminin Əli (ə) buyurub: 1. “Hər kəs öz kasasını yalasa, mələklər ona sələvat göndərər və onun ruzisinin bol olması üçün dua edərlər, onun üçün əlavə səvablar yazılar”. 2. “Hər kəs təmiz və pakizə təam yesə, təamı 263
yaxşı-yaxşı çeynəsə, meyli və iştahası olan halda təamı tərk etsə və mədəsini boşaltmaq lazım olan vaxtda ona mane olmasa, ölüm xəstəliyi gəlməyincə heç vaxt xəstələnməz”. Imam Cəfər Sadiq (ə) zəmanə imamı olmaqla bərabər, həm də bütün dünya elmlərinə vaqif bir alim və bir haziq təbib idi. O Cənab (ə) buyurub: 1. “Yaşlı qoca gərək qarnı təam ilə dolu olarsa yatmasın. Bu, onun yuxusu üçün yaxşıdır, həm də ağzının qoxusunu yaxşılaşdırır”. 2. “Əgər sizi təama dəvət ediblərsə, məbadə öz oğlunuzu da aparasınız. Əgər belə etsəniz, həram yemiş olarsınız və özünüzə günah qazanarsınız”. 3. “Tox qarına yemək, alalıq xəstəliyinə səbəb olar”. 4. “Çox yemək məkruhdur”. 5. “Hər kəs dəvət olunmadan bir təam yesə, elə bil ki, bir parça od yeyib”. Imam Rza (ə) buyurub: “Yeməkdən sonra arxası üstə uzanıb, sağ ayağı sol ayağın üstünə qoy”. Fəzl Ibni Yusif adlı bir şəxs nəql edir ki, bir gün evin xadimi xəbər verdi ki, qapıda bir nəfər durub, səninlə görüşmək istəyir. Adı Musa Ibni Cəfərdir. Dedim, ey ğulam, əgər o mənim nəzərimdə olan şəxs olsa, səni azad edərəm. Özüm qapıya getdim. Həqiqətən. Onun Imam Musa Kazım (ə) olduğunu gördüm. Dedim, ey mənim ağam, buyur. Sonra ona evin yuxarı başında yer göstərdim. O Cənab (ə) buyurdu: - Ey Fəzl, evin yuxarı başında oturmağa ev sahibi daha çox layiqdir. Lakin Bəni Haşim nəslindən orada bir kəs olarsa, evin yuxarı başı ona məxsusdur. Sonra ərz elədim ki, sənə qurban olum, bizim üçün 264
təam hazırlanıb, izn versən gətirərəm. O Cənab (ə) buyurdu: - Xəlq bunu “gözlənməz” (nağafil) təam adlandırırlar, lakin mən onda bir kərahət görmürəm. Sonra əmr etdim, ğulam əl yumaq üçün teşt gətirdi. O Cənab (ə) teştə yaxınlaşıb buyurdu: - Həmd olsun o Allaha ki, hər şey üçün hədd qoyub. Dedim: - Sənə fəda olum, bunun həddi nədir? Buyurdu: - Bunun həddi odur ki, əvvəlcə ev sahibi başlayıb əlini yusun ki, qonaqlarda fərəh və xoşhallıq yaransın. Sonra o Cənab (ə) “Bismillah” deyib əlini yudu. Teşti qaldıranda “Əlhəmdülillah” deyib süfrəyə gəldi. Dedim: - Sənə qurban olum, bu süfrənin həddi nədir? Buyurdu: - Bunun həddi odur ki, başlayanda “Bismil- lah”, qurtaranda “Əlhəmdülillah” deyəsən. Süfrədən sonra ğulam diş qurdalamaq üçün çöp gətirdi. Soruşdum: - Mənim ağam, bəs bunun həddi nədir? Buyurdu: - Bunun həddi odur ki, çöpün ucunu sındırasan ki, dişin ətini yaralayıb qanatmasın. Sonra ğulam bir qabda şərbət gətirdi. Soruşdum ki, bunun həddi nədir? Buyurdu: - Bunun həddi odur ki, qabın qulpu olan yerdən və ya qabda sınıq yer varsa, o yerdən içməyəsən. Çünki o yer şeytanların yığılıb otu- ran yeridir. Bir həddi də odur ki, başlayanda “Bismil- lah”, qurtaranda “Əlhəmdülillah” deyəsən. Sonra o Cənab (ə) buyurdu: - Ey Fəzl, süfrənin axırında süfrə ə hli əllərini yuyandan sonra ev sahibi ən axırda öz əlini yumalıdır. Süfrənin ədəb qaydası belədir. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: 1. “Bazarda yemək alçaqlıqdır”. Bir nəfər o Həzrətdən (s.ə.v.) soruşdu: - Ya Rəsuləllah (s.ə.v.), biz bazarda yeyirik, amma doyunca yox, buna necə baxırsız? O Həzrət (s.ə.v.) buyurdu: 265
“Görünür ki, siz təamı bir dəfədə yox, müxtəlif vaxtlarda hissə-hissə yeyirsiniz. Onları bir yerə yığıb, Allahın adını zikr edərək yeyin ki, bərəkətli olsun”. 2. “Süfrədə oturan şəxs gərək təamı öz qabağından götürüb yeyin. Məclisdə süfrə əhlinə ümumi qabda təam qoyularsa, başqalarının qabağından bir şey götürüb yeməsin. Həmçinin, qoyulmuş təamın ortasın- dan götürməsin. Əgər şəxs yeyib doysa, yenə də əlini süfrədən çəkməsin ki, hələ doymamış süfrə yoldaşları xəcalət çəkməsinlər, yeyib doysunlar. Belə hallarda şə xs gərək özünü məşğul edib, süfrədən çəkilməsin”. Səhabələrdən biri nəql edir ki, bir dəfə yeməkdən sonra Peyğəmbər (s.ə.s) cənabları hüzurunda gəyirdim. O Cənab (s.ə.v.) buyurdu: 3. “Gəyirməyini dayandır, adamların çoxu dünyada tox olur, Qiyamət günündə isə aclıqları uzun müddət çəkir”. 4. “Hikmət nuru – aclıqda, Allahdan uzaq olmaq – toxluqda, Allaha yaxın olmaq- miskinləri sevməkdə və onlara yaxın olmaqdadır”. 5. “Çox yeyib-içməklə qəlblərinizi öldürməyin, çünki qəlblər də nəbatat kimidir, çox su içdikdə ölürlər”. 6. “Çox yeməyin ki, mərifət nuru sizin qəlbinizdə sönməsin. Hər kəs təamı yüngül etmək (əritmək) üçün namaz qılıb yatsa, Cənnətin huriləri onun yanında yatar”.
Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) cənablarından xəbər aldılar ki, hansı kəslərdən Cəhənnəmə gedən çox olar? Buyurdu: “Içi boş olan iki şey: qarın, bir də qadın tənasül üzvü”. Başqa təbirlə desək belə olar: “Qarınqulular, bir də
266
cinsi əlaqə hərisləri”. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: “Hər kəs həlal yesə, onun başı üstə bir mələk durar və yeyib qurtarana qədər onun üçün istiğfar edər. Amma bəndənin mədəsində həram şey olsa, o loxma onun mədəsində olduğu müddətdə asimanın və yerin mələkləri ona lənət edərlər. Allah-təala ona nəzər salmaz. Əgər bəndə həram bir loxma yeyibsə, tövbə etməmiş ölsə, Cəhənnəmə layiq olar”. Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurub: 1. “Qızıl və gümüş qabdan su içmək və təam yemək olmaz”. 2. “Gümüşdən hazırlanmış və ya üzünə gümüş çəkilmiş qabdan su içmək məkruhdur. Hətta, əgər bu cür qabdan qeyri bir qab olmasa, su içəndə ağzınızı gümüş çəkilməmiş yerə qoyun”. Imam Cəfər Sadiqdən (ə) soruşdular ki, su içəndə birnəfəsə içmək olarmı? Buyurdu: 3. “Çox şiddətli hərarətiniz olsa, birnəfəsə içə bilərsiniz. Lakin üçnəfəsə içmək, birnəfəsə içməkdən ə fzəldir”. Sonra o Cənab (ə) əlavə etdi: 4. “Özünüzü dəvəyə oxşatmayın”. Dəvə birnəfəsə doyana qədər su içir, həm də suyu böyük cürələrlə qəbul edir və zərbə ilə onun mədəsinə tökülür. Bu cür su içmək insan üçün zərərlidir. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) suyu üçnəfəsə içərdi. Hər nəfəsin əvvəlində “Bismillah”, axırında “Əlhəmdülil- lah” buyurardı. O Cənab (s.ə.v.) ayaq üstə su içməkdən nəhy edib. Yemək barəsində soruşanda, o Cənab (s.ə.v.) buyurdu ki, ayaq üstə yemək, ayaq üstə su içməkdən də pisdir. Imam Cəfər Sadiqdən (ə) suyun dadını soruşdular.
267
O Cənab (ə) buyurdu: “Suyun dadı, həyatın dadı kimi- dir”.
Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub ki, haçan sizin su və ya xörək qabına milçək düşsə, onu tamamilə o suya və ya xörəyə batırın, sonra çıxarıb atın. Çünki onun bir qanadında xəstəlik, o biri qanadında şifa var. O həmişə xəstəlik olan qanadını suya və ya təama vurur. Onu orada tamamilə çimdirin ki, şifa olan qanadı o xəstəliyi aparsın. Ş
böyük əhəmiyyəti vardır. Yaşlı adamlarda bunu daha kəskin hiss etmək olar. Rəsuli-Əkrəm (s.ə.v.) buyurub: “Hər kəs şənbə və yekşənbə günləri ardıcıl olaraq axşam yeməyini tərk etsə, onun bədənindən elə bir qüvvə gedər ki, qırx gün geriyə qayıtmaz”. Həzrəti-Əmirül-möminin Ə li (ə) buyurub: “Peyğəmbərlərin şam yeməyi işa namazından sonradır. Ş am yeməyini tərk etmək, bədənin xarab olmasına səbəb olar”. Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurub: 1. “Şam yeməyini tərk etmə. Heç olmazsa, duzla üç loxma yeginən”. 2. “Hər kəs şam yeməyini bir gecə tərk etsə, onun bədənindən bir damar ölər və daha heç zaman dirilməz”. Yemək, içmək və onlar ilə əlaqədar olan məsələlər barəsində hədis, kəlam və imamlardan bizə yetişən rəvayətləri belə kiçik kitabda yerləşdirmək olmaz. Islamdan tamamilə ayrı düşmüş bugünkü cavanlar burada zikr olanları bilsələr və onlara əməl etsələr, müəllif bilər ki, yuxusuz gecələrinin məhsulu olan bu
268
kitab öz səmərəsini veribdir. Müəllifin mükafatı da bundan ibarətdir, çünki bu kitabın tərtibində onun məqsədi fəqət islamın təbliği və xalqın xoşbəxtliyi olubdur.
Mərhum Məclisi “Məvalidus-sadiqin” kitabından rəvayət etmişdir ki, Allahın Rəsulu (s.ə.v.) hər cür yemək yeyərdi. Yemək yeyəndə ailəsi və xidmətçiləri ilə birlikdə yeyərdi. Həmçinin o həzrəti öz süfrələrinə dəvət etsəydilər, qəbul edər və onlarla birlikdə yemək yeyərdi. Yalnız evinə qonaq gəldikdə qonaqla qalar, onunla birlikdə süfrə başında oturardı. O həzrət üçün ə n yaxşı yemək süfrə başında çox adamın daddığı yemək idi. Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurur: Allahın Rəsulu (s.ə.v.) camaatla birlikdə yemək yedikdə onlar utanma- sınlar deyə, hamıdan əvvəl yeməyə əl uzadar, hamıdan sonra yeməkdən əl çəkərdi. Həmçinin imam Əlidən (ə) rəvayət edilmişdir ki, Peyğəmbər (s.ə.v.) orucluq vaxtları camaatla iftar edərkən belə buyurardı: “Oruc tutanlar sizin yanınızda iftar etdilər, yaxşı insanlar sizin yeməyinizdən yedilər, Allahın seçilmiş bəndələri sizə salam göndərirlər”. Allahın Rəsulu (s.ə.v.) heç vaxt tənha yemək yeməzdi. Onun nəzərində ən pis adam tənha yemək yeyən, bəndələri incidən və ehsan etməyəndir. Həm- çinin buyurardı: “Süfrədən çörək qırıntılarını atmayın, onları ovucunuza töküb yeyin, çünki süfrədəki çörək qırıntılarını yeməklə özünüzdən və övladlarınızdan kasıbçılıq və ehtiyacları uzaqlaşdırmış olarsınız”.
269
“Üsuli-kafi” kitabında nəql edilmişdir ki, Peyğəmbərin (s.ə.v.) yanında süfrə salınanda buyu- rardı: “Ey Allah, sən paksan, bizi sınadığın şeylər nə gözəldir, bizə verdiklərin nə çoxdur, bizə verdiyin sağlamlıq və nemətlər nə çoxdur. Ey Allah, bizim ruzimizi, həmçinin kasıb mömin kişilər, mömin qadınlar, müsəlman kişilər, müsəlman qadınların da ruzisini çoxalt”. Ş eyx Səduq “Əmali” kitabında imam Əlidən (ə) rəvayət edir ki, Allahın Rəsulu (s.ə.v.) hər dəfə təzə meyvə gördükdə onu öpər, gözünə və dodaqlarına qoyar və deyərdi: “Ey Allah bu meyvənin əvvəlində sağlam olduğumuz kimi axır vaxtında da sağlam olaq”. Ə ys Ibni Qasim deyir: - Imam Cəfər Sadiqdən (ə) soruşdum ki, Peyğəmbərin (s.ə.v.) buğda çörəyini heç vaxt doyunca yemədiyi barədə olan hədis düzdürmü? Imam buyurdu: - Yox! O Həzrət ümumiyyətlə buğda çörəyi yeməmiş, arpa çörəyindən isə doyunca istifadə etməmişdir və Aişə (A.o.r.) deyirdi: - Peyğəmbər (s.ə.v.) vəfat edənədək doyunca arpa çörəyi yemədi. Həzrət Əli (ə) “Nəhcül-bəlağə”də buyurur: - Alla- hın Rəsulu (s.ə.v.) hamıdan arıq idi, qarnı başqalarına nisbətən boş idi. Elə ac qarınla da dünyadan köçdü və sağlam dinlə axirətə daxil oldu. Deyləmi yazır: - Bir gün Peyğəmbər (s.ə.v.) şid- dətli aclığa məruz qaldı, belə ki, aclığın ağırlığından qarnına daş bağladı və buyurdu: - Hər şəxs öz nəfsini bəsləsə (qarınqulu olsa), zəlil olacaq və hər şəxs öz nəfsini xar edərək həva həvəsini darmadağın etsə, bö- yük və əzəmətli olacaqdır. Bu dünyaya bel bağlamayan şə xs qiyamət günü hər cür ilahi nemətlərdən faydalanacaqdır. Amma bu dünyada nəfs, qiymətli 270
paltarlar geyib, dünya nemətləri içrə qərq olarsa (və bunlar tam halal yolla olmazsa), həmin adam qiyamət günündə ac və çılpaq olacaqdır. Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurur: - Həzrət Cəbrayıl (ə) Islam Peyğəmbərinin (s.ə.v.) yanına gəlib dedi: - “Allah-Təala sənə salam göndərdi və buyurdu: - Əgər Peyğəmbər (s.ə.v.) istəyirsə, bu Məkkə torpağı onun üçün qızıla dönsün”. Peyğəmbər (s.ə.v.) üç dəfə asimana nəzər saldı və sonra buyurdu: -“Ilahi, mən istəyirəm ki, bir gün tox olaraq sənə şükr edim və bir gün ac olaraq sənə dua edim”. “Üsuli-kafi”də Imam Cəfər Sadiq (ə) buyurur: - Peyğəmbərin (s.ə.v.) ən çox sevdiyi yemək sirkə ilə zeytun idi, o həzrət özü buyurardı ki, bu xörək Peyğəmbərlərin xörəyidir. Abdullah ibni Məsud deyir: - Peyğəmbər (s.ə.v.) bir qabda su içdikdə üç nəfəsə içərdi, hər dəfə Allahın adını çəkər və axırda şükr edərdi. Isti və qaynar xörəklər soyumayınca, Allahın Rə- sulu (s.ə.v.) o xörəyi yeməzdi. O Həzrət buyurmuşdur: - “Allah-Təala bizə od yedizdirməmişdir. Qaynar yeməyin bərəkəti olmaz. Buna görə də əvvəlcə xörəyi soyudun”. Yemək yeməyə başladıqda Allahın adını çəkər, yemək gətiriləndə başqalarından tez yeməyə başlamazdı. Yeməkdən bəzən üç və bəzən də dörd barmağı ilə götürər, amma heç vaxt iki barmağı ilə yemək yeməzdi və bu barədə belə buyurardı: - “Iki barmaqla xörək yemək şeytanın adətidir”. Peyğəmbər (s.ə.v.) qarpız, üzüm və xurma yeyər, amma başqalarını narahat etməsin deyə sarımsaq, soğan və tərə yeməzdi. Heç bir xörəyi pis saymazdı, ürəyi istəsəydi yeyərdi, xoşuna gəlməsəydi yeməzdi. 271
Amma başqalarına qadağan etməzdi. Yemək yediyi qabı barmaqları ilə təmizləyər və buyurardı: - “Xörəyin qabdakı qalıqlarının bərəkəti daha çoxdur”. Yeməkdən sonra xörəkli olan üç barmağını bir-bir ağzında pak edər, sonra isə əllərini su ilə yuyardı. Allahın Rəsulu (s.ə.v.) su içərkən belə buyurardı: “Şükr olsun Allaha ki, insanların günahlarının çoxlu- ğ una görə suyu acı və şor etmədi, əksinə öz neməti ilə suyu şirin və dadlı etdi”. Bir gün Peyğəmbər (s.ə.v.) bir evin kənarından keçirdi. Bir qadının öz kənizini söydüyünü eşitdi. Qadına dedi: - Get yemək ye. Qadın dedi: - Ey Allahın peyğəmbəri, mən oruc tutmuşam. Peyğəmbər (s.ə.v.) buyurdu: - Sən necə orucsan ki, öz kənizini söyürsən? (Fürui-kafi).
Yüklə 16,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|