ınanmış və müharibə görmüş bir dəstə döyüşçü göndərdilər, onlar
gedib quldurların məskən saldığı dağın keçidində pusquda
dayandılar. Axşamüstü quldurlar çoxlu qənimətlə öz məskənlərinə
qayıtdılar, qənimətləri yerbəyer edib, silahlarını açdılar, paltarlarını
soyunaraq yatdılar. Onların başının üstünü alan birinci düşmən yuxu
oldu. Gecədən xeyli keçdi.
Beyt
Günəşi bürüdü zil bir qaranlıq,
Guya ki, Yunisi udmuşdur balıq.
18
Pusqudakı igidlər dərhal hücum edib quldurların qollarını bir–bir
dallarına bağladılar, səhər açılan kimi şahın hüzuruna gətirdilər. Şah
32
quldurların hamısını öldürməyi əmr etdi. Onların
içərisində ginc bir
oğlan da var idi. Onun gül çöhrəsi bahar çəməni tək təzəcə çiçəklənir,
gənc ömrünün həyat bağında ilk meyvələr yetişirdi. Vəzirlərdən
birinin ona rəhmi kəldi, irəli çıxaraq şahın taxtı önündə təzim etdi və
dedi:
– Bu gənc hələ həyat baqından meyvə dərməmiş, cavan ömrünün
ləzzətini görməmişdir. Hökmdarın kəramət və səxavətinə arxalanaraq
xahiş edirəm ki, şah onun qanından keçsin və bu qulunu minnətdar
etsin.
Vəzirin bu sözündən xoşlanmayan şah hiddətləndi və
dedi:
Beyt
Yaxşıdan ibrət götürməz, zati bəd, nacins olan,
Necə ki günbəz başında qoz dayanmaz heç zaman.
Belə yaramazların nəslini kəsib, dudmanlarını dağıtmaq la-
zımdır. Odu söndürüb qorunu saxlamaq, əfini öldürüb balasına rəhm
etmək ağıllı iş deyildir.
Şer
Göylərdən yağsa da dirilik suyu,
Söyüd ağacında görməzsən səmər.
Alçaq adamlarla oturub durma,
Həsir qamışından alınmaz şəkər.
Vəzir şahın sözunü istər–istəməz təsdiq etdi, onun fikrinə afərin
deyib əlavə etdi:
–Cahan hökmdarının buyurduqları həqiqətdir, yaramazlar
içərisində tərbiyə alan, onların xasiyyətini də mənimsəyər. Lakin bu
oqlan hələ uşaqdır və quldurların yaramaz sifətləri onda möhkəm
təsir buraxa bilməz. Qulunuz ümid edir ki, əgər o, bundan sonra
xeyirxah adamlar arasında tərbiyələnsə, gözəl xasiyyətlər qəbul edib,
islah oluna bilər. Bir hədisdə deyilir ki, insan fitrətən pak doğulur,
lakin sonra, ata–anasının tərbiyəsi ilə, ya yəhudi, ya xristian, ya da
atəşpərəst olur.
33
Şer
Pislərə yar oldu Lutun arvadı
Ayrıldı peygəmbər xanədanından.
İtisə bir zaman Əshabi–kəhfin,
Yaxşılarla getdi oldu bir insan.
19
Şahın yaxın adamlarından bir neçəsi də vəzirə qoşulub vasitə-
çilik etdilər. Nəhayət şah oğlanın günahından keçdi və dedi:
–Məsləhət bilmirəm, lakin bağışlayıram.
Şer
Zal bir gün söylədi oğlu Rüstəmə:
20
«Biçarə və zəif sanma düşməni,
Çox gördük balaca çeşmənin suyu,
Güclənib apardı yüklü dəvəni».
Xülasə, oğlanı nazü nemətə çatdırıb, tərbiyəsini təcrübəli bir
müəllimə tapşırdılar. Nəhayət oğlan natiqlik, hazırcavablılıq və saray
qaydalarını dərindən öyrənib, hamısının rəğbətini qazandı.
Bir dəfə vəzir şahın hüzurunda oğlanın fəzilətləridən danışaraq
dedi ki, ağıllı mürəbbilərin tərbiyəsi yaxşı nəticə vermiş, köhnə,
yaramaz xasiyyətlərdən oğlanda əsər qalmamışdır.
Hökmdar vəzirin sözünə gülümsəyib dedi:
Şer
İnsanla qalmağa etsə də adət,
Qurd oğlu qurd olar, yenə, nəhayət.
Bu hadisədən bir–iki il keçdi. Oğlan bir dəstə yerli dələ–duzlarla
dostlaşıb, onlarla yoldaşlıq etməyə başladı. Əvvəlki quldurluq
xasiyyətləri onda yenidən baş qaldırdı. Nəhayət günlərin birində für-
sət tapıb həmən vəziri, onun iki oğlunu öldürdü, evini soyub, var–
dövlətini yığışdırdı, quldurların mağarasına qaçıb, atasının yerində
oturdu və yol kəsməyə başladı. Padşah bu hadisədən xəbərdar
olduqda təəssüflənib dedi:
34
Şer
İti şəmşir olmaz pasl ı dəmirdən,
Gözləmə nakəsdən adaml ığ ı sən.
Yağ ışla sulansa bağ da, şoran da,
Bağda lalə bitər, şoranda tikan.
Şer
Şoranl ıq bitirməz sünbül heç zaman
O yerdə zəhməti eyləmə hədər.
Pisə yaxş ıl ıqla, yaxş ıya pislik,
Mənaca bir şeydir, düşünsən əgər.
Dostları ilə paylaş: |