Microsoft Word texnik tizimlarni boshqarish fanidan

5.Mehnatga xaq tulash jam’garmasini aniqlash usuli. 
Mehnatga yalpi daromaddan xaq tulashni qo’llash mamlakatning ko’pgina 
xo’jaliklarida ijobiy natijalar bermokda. Yalpi daromadning ko’rsatkichi Mehnat 
me’yori va uning pulli bahosi bilan o’ta bog’lik. Mehnat me’yorini pulli baholash 
savollarini karab chiqishda avvalo umumiy, jonli va zarur Mehnat me’yorini 
aniqlashda manfaatdorlik paydo bo’ladi. 
Xo’jalik hisobining 2 andozasida jamoa oladigan daromadni quyidagicha 
taksimlaydi: 
-tashish va boshqa xizmat ko’rsatishdan tushgan pul (V=

D
) 
-qo’shimcha daromad soligini ayrib tashlagandagi korxona daromadi. 
D=B-0,17(V-M3), sum 
V-tashish va boshqa xizmat, ishlardan tushgan pul, sum; 
0,17-qo’shimcha daromadga solik koeffitsenti. 
M3-moddiy harajatlar, sum korxonaning hisobidagi daromadi.
Dp=D-M3-Ocd-Os-Of-z sum 
Osd-avtomobilь yo’llari kurilishi va undan foydalanish uchun 2% tashish 
daromadidan ajratmalar miqdori, sum 
Os-ijtimoiy sugo’rta ajratmasi, sum 
Of-z-ish bilan ta’minlash jamgarmasiga ajratma, sum. 
-korxonaning xo’jalik hisobidagi daromadi 
Dx=Dr-Nb, sum 
Nb-davlat byudjetiga daromad soliklari. 
-korxona nizomiga ko’ra taksimlanadigan xo’jalik hisobidagi daromad. 
Mehnatga xaq tulashning yagona jamgarmasi quyidagicha topiladi: 
E fot=Dxr-Frp, NT-FSR-FR sum 
FRP, NT-ishlab chiqarish, fan va texnika taraqqiyotining jamgarmasi, sum 

---

87
FSR-ijtimoiy taraqqiyot jamgarmasi, sum 
FR-korxonaning zaxira jamgarmasi, sum 
Mehnatga xaq tulashning yagona jamgarmasi xaqikiy ish xaqi va moddiy 
ragbatlantirish jamgarmaliridan tashkil topgan bo’lib, oy yoki choraklar davomida ish 
natijalariga karab korxonaning barcha hodimlariga bo’lim va bo’linmalari orkali 
tulanadi.