Microsoft Word turkiston qaygusi ziyouz com doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
79 obro‘ylik odamlar, musulmonlar tomonidan elchi bo‘lishib, Sharqiy Turkistonga chegaradosh Gansu o‘lkasining hokimi, xitoy musulmonlarining eng ulug‘ raislaridan Xo‘ju, Solar voliysi Mobufang janoblaridan yordam so‘rashib boradilar. Shundoqkim, «Sizlar bilan bizlar hammamiz bir musulmonlarmiz, kofirlar qilg‘an jabr zulmlariga chidayolmay sizlardan yordam so‘rab keldik. Qur’on hukmicha butun musulmonlar din qardosh, bir jon, bir tan bo‘lg‘anlikdan har to‘g‘rida, ayniqsa, bosqinchi kofirlar zulmidan kutqazish uchun birbirlariga yordam yetkazishlik shariatda farz bo‘lmishdur. Agar bizlarga yordam berib, shu bilan bosqinchilardan qutilar ekanmiz, albatta, kelgusida sizga bay’at beramiz», deb va’da beradilar. Bularning so‘zini onglag‘ach, o‘zaro kengash o‘tkazgan so‘nggida, o‘z inisi yoki akasining o‘g‘li jiyani, 25 30 yoshdan o‘tmagan Gasiling otliq yigiT qo‘mondasida to‘rt besh ming askar chiqarishga to‘xtam qildi. Bu qahramon qo‘mondon oz bo‘lsa ham Yaponiya harbiy maktabida tarbiya topganligidan, butun askarlarini eng so‘nggi yapon harbiy tizimida tayyorlamish edi. Buning ustiga bu askar qo‘shini xitoy musulmonlari ichida dindorliq va qahramonliqda atog‘i chiqqan Xo‘ju, Solar tungonlarining fidoyi yigitlaridan qurilmish edi. O’zlarining bu safarlarini diniy jihot deb ishonganliklari uchun, butun musulmonlar va diniy olimlar tomonidan bu qahramon askarlarga: «Xudo yo‘lida jonfidolar» nomi berilmish edi. Shunga belgi bo‘lsin deb, katta harflar bilan o‘chmas siyohda, har bir askarning ko‘kragiga arabcha «Fiysabililloh» degan so‘z yozilmish edi. Bu qahramonlar ruhoniy diniy tomonlaridan qanday chingitilib to‘liqlangan bo‘lsalar, jismoniy tomonlari ham shu kabi tarbiyat topib, chingitilmish edi. Manjuriya maydoni bo‘ylab yaponlarga qarshi qo‘yilgan Chan Kayshi askarlari ko‘p joylarda ulardan mag‘lubiyatga uchrab, orqaga chekinmish edilar. Lekin, islom nomusini saqlagan yolg‘iz shu qahramon bir necha o‘rinlarda qarshi dushmanlari yaponlarga qattiq zarba berib, shonliq g‘alaba qozonmish edi. Mana, shundoq ko‘tarinki ruh bilan turgan bu qahramonga Mobufang janoblaridan farmon bo‘lg‘ach, zulm ko‘rgan Sharqiy Turkistondagi musulmon din qarindoshlari yordamiga chiqmishdur. Elchilar boshlig‘i Alamoxun, Xilimhojimlar qolovuzligi bilan 8 kunlik o‘zan Shin Shisho qisig‘idan o‘tib, bir necha ko‘nalg‘uliq keng maydondan kesib o‘tar chog‘ida; bu ishdan xabar topib, qarshisida kutinib turgan Shing Duban askarlari hech qanday qarshilik qilolmasdan, birinchi to‘qinishdayoq orqaga chekinib, bosh olomon qocha boshlaydilar. Shu kabi qattiq zarba yeb, mag‘lubiyatga uchragan Xitoy askarlari Qumuldan o‘tib, Gujungga kelguncha biror joyda qarshi turolmadilar. Qochgan dushmanni o‘z uyida quvib, Qumulda Xo‘janiyoz bilan ko‘rishib, u bilan ittifoq tuzish eng zarur bo‘lg‘anlikdan, Qumulga kirmish edi. Eshitishimizcha, ikkovi ko‘rishib, asl maqsad aytilgan so‘nggida, birlik ittifoqlik tuzishganlar; va’da buzilmasligi uchun qasam ichib, Kur’on ko‘tarmish ekanlar. Lekin Gasilingning bu qadar intizomlik, zamonaviy usullar bilan tayyorlangan qo‘shini to‘satdan chiqib qolishi, Kremlni ancha tashvishga tushirmish edi. Ayniqsa, bu ikki qo‘mondon ittifoqi, butun musulmonlarning islom yo‘lida qo‘zg‘alishlari uchun sabab bo‘lishi mumkinligi, ularda ayrimcha qo‘rqinch tug‘dirmish edi. Shunga ko‘ra, bu aldamchi makkorlar butun kuchlarini safarbarlikka keltirib, bunga qarshi chora ko‘rishga kirishtilar. Bularning eng birinchi qilgan ishlari esa, musulmonlarni qaysi yo‘l bilan bo‘lsa ham birlik ittifoqlarini buzib, bu ikki qora botirlarni biriga birini qarama qarshi ko‘yish edi. Har ikki tomonning qora nodonligidan foydalanib, ko‘p qiyinchilik ko‘rmasdanoq bu maqsadlariga tezda erishdilar. Shundoqki, islom ruhida qo‘shilgan birlik ittifoqlari orqali, ikki qo‘mondon qo‘l ostidagi musulmon askarlari Qumuldan chiqib, Urumchidan 3 4 kunlik sharq tomonda bo‘lgan sapillik Gujung shahrini kelib qamal qildilar. Qal’abuzar qurollari, to‘plari bo‘lmasa ham, sapil ustiga yetkudek qilib, bir ikki yuz chamali shoti narvon tayyorlamish edilar. Oz |