www.ziyouz.com kutubxonasi
79
shundadir. Bu borada suhbatlasharkanlar Ismoil o‘zining va Husayinning do‘sti
Yilmazdan so‘z ochdi.
Yilmaz ertasigayoq ishni boshlab yubordi. Bir hafta o‘tib kelgan Husayin do‘sti do‘konda
ishlayotganini ko‘rib xursand bo‘ldi. Boshlang‘ich makgabdagi jajji jafokash Yilmaz
ulg‘ayib, bir azamatga aylangandi. Malakasizligi bir qarashda bilinardi. Shuning bilan
birga qandaydir ishlar qilishga tirishar, shu ishda qolishga xavasmand ekani ko‘rinib
turardi. Avvalgi kasbidan ko‘ra tuzuk, toza va kulay ishga yo‘liqish mamnuniyatini
yuzidan uqish mumkin edi.
Boshlang‘ich maktabni tugatgach, o‘gay onasi ko‘p yashamadi. Yilmaz erkin nafas oldi,
Otasi Mahmudbek uchinchi bor uylanishni xohlamadi. Chunki ikkinchi bor uylanganiga
ham pushaymon edi.
Ota-o‘g‘il gulday yashab, ishlab yurarkan bir kun do‘konga kirib yuki yengil, lekin
qimmatbaho buyumlarni o‘margan o‘g‘rining kasofati bilan shikoyatsiz yashayotgan
kunlariga so‘ng nuqta qo‘ydi. Endi bu ishdan bir natija chiqmasdi. Mahmudbek do‘konda
qolgan bor-yo‘q molni chiqarib sotdi. Sotdiyu shu hafta o‘zi ham dunyoga qo‘l tortdi,
etak siltadi. Hayotining hisobini bermoq uchun o‘ziga hayot ato etganning huzuriga
ketdi. Janoza harajatlaridan ortib qolgan bir necha qurush ko‘ngli yarim Yilmazga
qanchagacha yetardi?! Boshlang‘ich maktabdan so‘ng o‘qishga Imkoni bo‘lmagan,
hunarsiz bolaga hammollik va shofyor yordamchiligidan boshqa ish topilarmidi? Yilmaz
ham abtobus bekatlarida bir muddat yo‘nalishlarni e’lon qiluvchi — jarchi bo‘lib ishladi.
Bu orada haydovchiga yordamchi zarur edi, darrov ishni boshlab yubordi. Faqat ishidan
ko‘ngli to‘lmas, xuzurlanmasdi. Oqshom tushib uyga kelgach, horg‘inlikdan butun vujudi,
ruhi, ko‘ngli rohatsizlanardi. Pokizarok, bir ishga joylashishni shunchalar istardiki...
Husayin askarlikka jo‘nayotgan kunda Ismoilning ko‘lidan jomadonni olarkan, Husayinni
bir qarashda taniganini, lekin bu yordamchi, jomakorda ko‘rinish unga ozor berishi
mumkinligini o‘ylab o‘zini tanimaganga solishni afzal ko‘rdi. Husayinni bir jihatdan
qarindosh hisoblardi. Chunki, zulm ostida qolgan o‘sha og‘ir kunlarida ko‘ngil yarasiga
uning onasi malham ko‘ydi, bag‘riga bosdi, mehr-shafqat to‘la boqishlarini sezdi, Ona
demoqning‘ ta’rifsiz hayajonini tuydi va ovundi.
O’sha kundan keyin Husayinni garajgacha olib kelgan Ismoilni tez-tez ko‘rardi. Avval
salomlashib o‘tishardi, keyin-keyin bir-ikki daqiqa suhbatlashadigan bo‘lishdi.
Hamdardlik ularni darrov do‘stlashtirdi. Masalaning yana bir tomoni Yilmaz go‘dakligida
birga o‘ynagan Odilaga Ismoil uylangandi. Bir qun Ismoil^do‘konlariga ishga taklif
etganida Yilmaz bu taklifni mamnuniyat bilan qabul etdi.
Oradan bir necha oy o‘tdi. Ishini yokdirar, charchaganini bilmas, berilib harakat qilardi.
Odilbek ham xursand edi. Yilmazdagi g‘ariblik hissi yo‘qolib, odamlarga, havtga
aralashib, ko‘tarinki, dimog‘i chog‘
bo‘lib qolishiga, nekbin harakatlar qilishiga sababchi
bo‘lardi.
Ismoil bir kun Yilmaz bilan yolg‘iz qolganda doim aytmoqchi bo‘lgan, lekin aytolmay
yurgan bir dardi borligini, buni ko‘pdan payqab yurganini aytdi. Yilmaz tortinchoqlik bilan
uylanish vaqti kelganini, lekin qo‘lida hech vaqosi yo‘qlignni, o‘ziga yordam kerakligini
so‘zladi. Kimga uylanmoqchi ekanini so‘raganda, Yilmaz uyalib jimib qoldi va boshini
egib oldi. Yuzi uyatdan qizarib ketdi. Ismoil osmondan tushgani yo‘q. Ko‘ngli nimalarnidir
sezadi. Vaziyat avvalo Fotima onasi bilan maslahatlashishni taqozo etadi. Kunglida
shunga qaror qildi va unga aytdi, Fotimaxonim mamnun bo‘ldi. «Demak, Alloh menga
ikki emas, to‘rt yetimga ona bo‘lishni nasib etgan ekan, o‘g‘lim. Nima deyman, Allohning
bu lutfu karamini qanday qarshilayman, bilmayman» dedi, so‘ngra ko‘zlaridan to‘kilgan
ikki tomchi yoshni yetimlarning yarasiga malham bo‘lgan, malham surgan barmoqlari
bilan sidirdi. Odilani bir yetimga uzatgandan beri har namozdan so‘ng har ishga qodir
O’gay ona (roman). Ahmad Lutfiy Qozonchi
Dostları ilə paylaş: |